 |
Chẳng hạn, trứng kiwi chiếm khoảng 25% cơ thể chim mẹ, khiến nó trở thành trứng lớn nhất trong các loài chim, so với kích thước cơ thể mẹ, theo các nhà nghiên cứu tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ (AMNH) ở Thành phố New York, Mỹ. Thế nhưng, đẻ một quả trứng khổng lồ cũng có những lợi ích của nó: Kiwi con gần như đã sẵn sàng để tự sống một mình sau khi nở.
Dưới đây là những sự thật phi thường về trứng chim và khoa học đằng sau chúng.
1. Trứng có nhiều hình dạng
 |
Khi nói đến trứng gà, nhiều người nghĩ ngay ra hình dạng tròn, nhưng trứng có thể tròn hơn hoặc nhọn hơn, tùy thuộc vào loài chim.
Murre thông thường sinh ra quả trứng hình quả lê. Murres thông thường làm tổ trên các cạnh vách đá hẹp, nhưng hình dạng khác thường của quả trứng thường giữ cho nó an toàn.
Paul Sweet, người quản lý bộ sưu tập điểu học tại AMNH cho biết: “Nếu bạn cố đẩy một trong những quả trứng đó, bởi vì nó quá nặng ở một đầu, nó sẽ thực sự quay tròn. Đó là một cách để bảo vệ nó khỏi bị lăn khỏi gờ hẹp."
2. Trứng có nhiều màu
 |
Trứng chim voi to gấp đôi trứng đà điểu |
Trứng có nhiều màu khác nhau, bao gồm tím, xanh lục, trắng và lốm đốm. Vỏ trứng chủ yếu được làm từ canxi cacbonat, trông có vẻ trắng đối với mắt người, theo cuốn sách về các loại trứng " The Book of Eggs: A Life-Size Guide to the Eggs of Six Hundred of the World's Bird Species" (Nhà xuất bản Đại học Chicago, Mỹ, 2014).
Tuy nhiên, một số vỏ trứng có chứa màu cực tím mà mắt người không nhìn thấy được nhưng chim có thể cảm nhận được .
Các vỏ trứng khác, chẳng hạn như màu xanh rực rỡ của loài chim cói giống chim hồng tước ( Phleocryptes melanops ), có màu sắc khác. Theo "The Book of Eggs", hai sắc tố chịu trách nhiệm tạo nên vô số màu sắc của vỏ trứng: biliverdins, chất tạo ra màu xanh lam-xanh lá cây và protoporphyrins - sắc tố đằng sau các màu rỉ sét như vàng, đỏ và nâu.
Theo cuốn sách này, vỏ trứng có các dấu hiệu, chẳng hạn như đốm hoặc đường kẻ, có xu hướng chứa nhiều protoporphyrin hơn. Những đốm này có thể giúp ngụy trang cho quả trứng. Ví dụ, loài chim choi choi ống (Charadrius melodus) có vỏ trứng lốm đốm màu nâu lẫn vào cát nơi chim làm tổ.
3. Trứng chim nào lớn nhất?
|
Vỏ trứng dày màu xanh lá cây |
Quả trứng chim lớn nhất được biết đến thuộc về loài chim voi đã tuyệt chủng (họ Aepyornithidae). Trứng của nó có kích thước bằng một quả bóng bầu dục Mỹ, hoặc dài khoảng 28 cm.
Bản thân loài chim này, một loài khổng lồ không biết bay, cao khoảng 3 mét và sống ở Madagascar cho đến khi dịch bệnh và các thủy thủ đói khát có thể đã khiến loài chim này tuyệt chủng vào thế kỷ 18.
4. Trứng chim nào nhỏ nhất?
 |
| Trứng của một con chim ruồi calliope nhỏ hơn một đồng xu |
Sweet cho biết chim ruồi đẻ những quả trứng gia cầm nhỏ nhất được biết đến, nặng bằng một chiếc kẹp giấy. Chúng hơi dài và trắng.
5. Một số vỏ trứng khá dày
Hầu hết các vỏ trứng đủ mỏng để con con có thể mổ khi nở, nhưng cũng đủ dày để chịu được trọng lượng của phôi đang phát triển bên trong và trọng lượng của chim bố mẹ ấp nó, theo "The Book of Eggs".
Một số vỏ trứng rất dày. Ông Sweet cho biết, đà điểu đầu mào, một loài chim không biết bay đến từ New Guinea và đông bắc Australia, đẻ trứng màu xanh lá cây với lớp vỏ dày khoảng 0,6 cm.
6. Trứng tiến hóa như thế nào?
 |
Trứng gà công nghiệp |
Theo cuốn sách về trứng, những quả trứng đầu tiên được đẻ bởi những động vật nhỏ giống như thằn lằn được gọi là "động vật có màng ối cơ bản", sống cách đây khoảng 325 triệu năm trong thời kỳ Kỷ Than đá.
Theo "The Book of Eggs", trứng chim là "nước ối", có nghĩa là chúng có vỏ cứng và màng xốp cho phép trao đổi oxy và carbon dioxide. Quan trọng hơn, trứng có màng ối không bị khô nên động vật có thể đẻ chúng trên đất khô.
Theo thời gian, màng ối cơ bản chia thành hai nhóm: khớp thần kinh (tiền thân của động vật có vú) và sauropsids (bò sát và chim).
Chim tiến hóa từ khủng long theropod, một nhóm khủng long ăn thịt chủ yếu bao gồm Tyrannosaurus rex .
