Bệnh nhi Nguyễn Minh H (sinh ngày 13/5/2020, địa chỉ Nam Từ Liêm, Hà Nội) mắc bệnh Tứ chứng Fallot phức tạp. Kết quả này đánh dấu cột mốc là bệnh nhân sơ sinh nhỏ tuổi nhất ngay sau khi ra đời có tổn thương nặng nề được điều trị thành công tại Bệnh viện Nhi T.Ư.
Bệnh nhi Nguyễn Minh H được chẩn đoán trước sinh tại Bệnh viện Phụ Sản T.Ư, chào đời tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội và ngay sau đẻ được vận chuyển cấp cứu sang Bệnh viện Nhi T.Ư cùng ngày 13/5/2020, khi được 2 giờ tuổi trong tình trạng nguy kịch phải thở máy, liên tục xuất hiện các cơn tím tái; liên tục tụt huyết áp và mạch chậm. Các bác sĩ thường xuyên phải cấp cứu tình trạng ngừng tuần hoàn, sử dụng phối hợp nhiều thuốc vận mạch liều cao nhưng tình trạng không cải thiện.
Trẻ được chẩn đoán dị tật tim bẩm sinh là Tứ chứng Fallot có kèm theo tình trạng tăng áp lực động mạch phổi và ống động mạch đã đóng. Với diễn biến của trẻ không giống với những trường hợp được chẩn đoán là Tứ chứng Fallot thông thường, ban lãnh đạo Trung tâm đã tiến hành hội chẩn cấp cứu cho bệnh nhân.
Ngay sau đó quyết định mổ cấp cứu được đưa ra nhằm sửa chữa và đưa giải phẫu trái tim của bệnh nhân trở về bình thường, kèm theo phải điều trị tình trạng tăng áp động mạch phổi vô căn từ thời kỳ bào thai hiếm gặp.
Qua 5 giờ phẫu thuật liên tục, với nhiều diễn biến phức tạp trong mổ, bệnh nhân đã được TS Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc Trung tâm trực tiếp phẫu thuật sửa chữa để tim có thể hoạt động giống với tim bình thường.
Tuy nhiên diễn biến sau mổ của trẻ xấu dần đi theo từng giờ từng phút do tình trạng tăng áp lực động mạch phổi. Trẻ được các bác sĩ hồi sức tích cực, cho thở máy với khí NO để giảm áp lực động mạch phổi nhưng không hiệu quả.
TS Cao Việt Tùng - Trưởng khoa Điều trị tích cực Tim mạch ngoại khoa cùng ê kíp hội chẩn đã đưa ra quyết định sử dụng biện pháp trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (ECMO) nhằm hỗ trợ cho tuần hoàn và hô hấp cho bệnh nhân. Đồng thời tiến hành thông tim chẩn đoán đánh giá giải phẫu động mạch phổi và loại trừ các căn nguyên gây tăng áp lực động mạch phổi khác.
Sau 4 ngày liên tục sử dụng ECMO, tình trạng trẻ cải thiện rõ rệt, đã được cai và rút ECMO nhưng vẫn phải để hở ngực do huyết động chưa thực sự ổn định, kèm theo tình trạng phù toàn thân và thoát dịch qua mô kẽ.
Sau 8 ngày sau phẫu thuật, trẻ được đóng ngực và được tiếp tục hồi sức tích cực trong 18 ngày sau đó do tình trạng suy thận, suy tim... Sau quá trình hồi sức tích cực và trải qua rất nhiều khó khăn vất vả, hiện cháu bé đã được rút máy thở, tự thở tốt với tình trạng ổn định và chuẩn bị được ra viện. Kết quả siêu âm tim của cháu trước khi ra viện cho thấy tim của cháu H hoạt động giống tim bình thường.
TS Trường cho biết, Tứ chứng Fallot là một khuyết tật nghiêm trọng của quả tim, xuất hiện ngay từ thời kỳ bào thai. Phần lớn các trường hợp mắc tổn thương tim bẩm sinh này sẽ cần phẫu thuật khi trẻ được 6-9 tháng tuổi, rất hiếm khi cần phải phẫu thuật từ trong thời kỳ sơ sinh.
Đối với những trường hợp Tứ chứng Fallot có tình trạng tăng áp lực động mạch phổi (vô căn hoặc tăng áp động mạch phổi từ trong bào thai) ngay sau sinh là rất hiếm gặp, đe dọa tính mạng ngay sau khi ra đời, cần phải phẫu thuật và can thiệp hồi sức khẩn cấp. Kể cả khi phẫu thuật thành công thì tỷ lệ tử vong cũng rất cao do quá trình hồi sức rất phức tạp và nặng nề.
