Chi hàng ngàn tỷ đồng, sao vẫn ngập?

> Bắt cá, lội nước trên đường phố Hà Nội
> Kiếm bộn tiền dịch vụ chở người qua đường ngập

Nội, ngoại thành đều ngập sâu

Cho đến trưa qua (9/8), dù trên địa bàn Hà Nội trời đã tạnh mưa nhưng nhiều khu vực dân cư, nhiều tuyến phố vẫn bị ngập úng. Điều đáng nói, trong hai ngày qua không chỉ những khu vực nội thành bị úng ngập cục bộ gây ùn tắc giao thông, mà tại ngoại thành, nhất là lưu vực sông Nhuệ (phần hạ du) do bơm nước từ nội đồng ra nên tuyến đường dọc 2 bên sông, nhiều điểm đã bị ngập úng, giao thông bị đình trệ.

Nhiều người dân được chủ xe thuê với giá 700 nghìn đồng đẩy xe thoát khỏi chỗ ngập. Ảnh: Ngọc Châu.

Cty Thoát nước Hà Nội cho biết, khu vực nội thành xảy ra 22 điểm úng ngập. Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên cả Hà Nội có đến hàng trăm điểm ngập úng từ nội thành đến ngoại thành. Điều đáng nói, có nhiều khu vực không nằm trong danh sách điểm “đen”, nhưng nay lại bị ngập úng như khu vực một số tuyến phố cổ, khu vực hồ Gươm, hay như khu vực khu đô thị Văn Quán (quận Hà Đông)...

Nhiều tuyến đường bị nước nhấn chìm khiến giao thông bị chia cắt. Đặc biệt, các tuyến đường 70, Trần Bình, Phạm Hùng, Nguyễn Chí Thanh… một ngày sau khi tạnh mưa vẫn mênh mông nước.

Hàng trăm họng bơm nước của Hà Nội đổ vào sông Nhuệ, khiến bờ đê cao gần chục mét cũng bị tràn. Ngay từ 4h sáng ngày 9/8, Bộ Tư lệnh Thủ đô phải huy động hàng trăm chiến sĩ phối hợp cùng nhân dân ra cứu bờ đê sông Nhuệ đoạn qua huyện Từ Liêm.

Đến chiều ngày 9/8, hàng trăm mét trên mặt đê sông Nhuệ được gia cố bằng những bao đất, cát và cọc tre, nhưng áp lực nước quá lớn nên nhiều đoạn đê vừa được gia cố đã bị rỉ nước. Mực nước sông Nhuệ cao hơn nội thành khoảng 1m, áp lực nước lớn gây nguy hiểm cho bờ đê nên Cty Thoát nước Hà Nội buộc phải kiến nghị thành phố cho phép mở cửa cống Thanh Liệt tràn ngược vào nội thành.

“Mục đích của việc này để dẫn nước từ sông Nhuệ vào sông Tô Lịch ra trạm bơm Yên Sở thoát qua sông Hồng như kịch bản thoát nước của trận lũ lịch sử năm 2008. Hiện chúng tôi cho bơm nước từ từ để đảm bảo không tràn vào khu dân cư tại nội đô, không tái ngập cho thành phố”, đại diện Cty Thoát nước Hà Nội cho biết.

Nguy cơ tái diễn kịch bản ngập lụt năm 2008

Nhân viên công ty thoát nước đẩy xe giúp người có xe bị chết máy. Ảnh: Ngọc Châu.

Lý giải về tình trạng nhiều khu vực dân cư, nhiều tuyến phố bị ngập úng trong các ngày qua, ông Nguyễn Lê - Tổng Giám đốc Cty Thoát nước Hà Nội cho biết: “Nếu tính lượng mưa trong một ngày thì các trận mưa vừa qua còn lớn hơn các trận mưa trong trận lũ lịch sử năm 2008 xảy ra ở Hà Nội. Cụ thể, lượng mưa trong ngày 8/8 đo được tại Long Biên là gần 300mm, trong khi đó năm 2008 lượng mưa trong bốn ngày chỉ diễn ra trên 600mm. Nếu chia cho các ngày thì năm 2008 chỉ từ 150 đến 170mm, còn năm nay lượng mưa lớn hơn nhiều. Cũng may là lần này mưa chỉ diễn ra trong hai ngày chứ kéo dài thì rất nguy”.

Theo ông Lê, việc ngập úng xảy ở khu vực hồ Gươm và các tuyến phố cổ nội đô trong các trận mưa vừa qua là không thể tránh khỏi. “Với các trận mưa dài liên tục như thế mà hết ngập ngay là rất khó. Nó phải có thời gian để thoát nước, hơn nữa quá trình đô thị hóa nhanh, trong khi hệ thống thoát nước vẫn đang trong quá trình hoàn chỉnh”, ông Lê nói. Lãnh đạo Cty thoát nước cho rằng, so với năm 2008 thì nay hệ thống thoát nước của Hà Nội đã được cải thiện nhiều.

Tuy nhiên, lại phát sinh một số điểm ngập úng ở khu vực đường vành đai, khu vực ngoại thành. “Do lượng mưa lớn, dồn dập trong thời gian ngắn nên đã xảy ra úng ngập tại 22 điểm với mức độ từ 0,15 - 0,3m. Đây là các vị trí dự kiến xảy ra úng ngập trong phương án thoát nước mùa mưa 2013 và đang trong giai đoạn cải tạo của dự án thoát nước cũng như một số dự án khác đang triển khai.

Còn tại khu vực bờ tả sông Nhuệ, dù đã vận hành các trạm bơm Đồng Bông I, Đồng Bông II, Thanh Bình… hết công suất, nhưng do mực nước trên sông Nhuệ lên quá nhanh nên khu vực đường Pham Hùng- khu toà nhà Keangnam nước rút chậm. Hơn nữa, hệ thống thoát nước của tuyến đường Nguyễn Xiển đến Phạm Hùng vẫn chưa được bàn giao nên chưa có đơn vị chuyên môn quản lý khắc phục những tồn tại’’, ông Trần Trọng Văn - Phó Tổng giám đốc Cty Thoát nước lý giải.

Trả lời câu hỏi, sau trận lũ lịch sử năm 2008, Hà Nội đầu tư hàng nghìn tỷ để nâng cấp các trạm bơm, nạo vét các hồ chứa, kênh mương dẫn nước, tuy nhiên, từ đó đến nay năm nào vào mùa mưa cũng có một vài lần Hà Nội chìm trong biển nước? Đại diện Cty Thoát nước Hà Nội cho rằng, công suất thiết kế của dự án thoát nước Hà Nội (giai đoạn 1) đã hoàn thành, hệ thống thoát nước thành phố đủ sức chống chọi với lượng mưa 172 mm trong 2 ngày.

Do đó, với lượng mưa lên tới hơn 180 mm trong hơn 12h, việc nhiều tuyến đường trong khu vực nội thành bị ngập nặng là điều không thể tránh khỏi. “Hiện nay giai đoạn 2 của dự án thoát nước Hà Nội đang được triển khai. Khi hoàn tất, dự án sẽ nâng sức tiêu thoát nước lên 310 mm trong 2 ngày. Tuy nhiên, với một số “điểm đen” trong nội thành, nguy cơ úng ngập cục bộ trong thời gian ngắn vẫn thường trực khi trời mưa lớn trên 100 mm”, một cán bộ phân tích.

Thiếu giải pháp, lúng túng khi mưa lớn KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Hà Nội nói: Bị ngập sâu kéo dài là vì toàn bộ tuyến đường Phạm Hùng chưa có đường thoát nước. Nhiều khu đô thị mới chỉ xây nhà mà quên hạ tầng, nhất là các khu đô thị dở dang thiếu sự khớp nối hạ tầng như đường giao thông, thoát nước. Bên cạnh đó, hồ điều hoà bị giảm nhiều diện tích. Hiện có hơn 100 hồ nội thành, 71 hồ ngoại thành. Về nguyên tắc hồ điều hoà phải chiếm từ 5-7% diện tích đất tự nhiên, trong khi đó hiện nay mới có 6.000 ha, chiếm khoảng 2% đất tự nhiên. Hệ thống cống rãnh nhiều nơi đang sửa chữa. KTS Đào Ngọc Nghiêm . Quan trọng nhất là hệ thống sông làm nhiệm vụ thoát nước mưa chính vừa qua bị ách tắc, chậm khơi thông. Hệ thống bơm đầu nguồn vẫn không đảm bảo đủ công suất so với yêu cầu. Thực tế úng ngập liên miên vừa qua chứng tỏ thoát nước Hà Nội vẫn chưa được thực sự quan tâm nên rất thiếu giải pháp, lúng túng khi mưa lớn.