Hà Nội không có quy hoạch khảo cổ

> Đàn Xã Tắc hay tắc Xã Đàn?
> Kiến nghị phương án Đàn Xã Tắc lên Thủ tướng

Với Hà Nội và nhiều đô thị lịch sử trong cả nước phải đề ra xây dựng quy hoạch chuyên ngành các điểm khảo cổ. Quy hoạch này phải đi trước trong xây dựng đô thị. Thực tế đến nay Hà Nội chưa có quy hoạch khảo cổ dẫn đến nhiều bất hợp lý trong triển khai. Quy hoạch khảo cổ phải gắn với quy hoạch phát triển kinh tế xã hội.

Là người có nhiều năm nghiên cứu về quy hoạch Hà Nội, ông có nhận xét gì về việc xây cầu vượt qua khu vực dấu tích Đàn Xã Tắc?

Với Hà Nội, việc xây dựng các tuyến đường như Ô Chợ Dừa - Kim Liên, vành đai I... không phải là mới mà đã được công bố quy hoạch từ rất lâu. Vấn đề đặt ra là quy hoạch giao thông có mà tại sao cơ quan chức năng không tổ chức nghiên cứu trước cứ để xảy ra tình trạng việc đã rồi mới có ý kiến trong đó lại có ý kiến thiếu những minh chứng cụ thể, khoa học.

Phần lớn khảo cổ hiện nay bị động, đi theo sau thậm chí bắt các công trình, dự án phát triển đô thị phải nằm chờ cho đến khi có kết luận về khảo cổ. Như vậy là quy trình ngược, không phù hợp.

Khi định hướng tuyến đường Kim Liên - Ô Chợ Dừa vào năm 1996, thành phố Hà Nội đã lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, chuyên ngành về quy hoạch, kiến trúc và các nhà khảo cổ.

Lúc đó các chuyên gia đã đặt vấn đề có nên để tuyến đường Kim Liên - Ô Chợ Dừa đi bám sát đê La Thành không? Lúc đó do chưa xác định chính xác vị trí Đàn Xã Tắc nên đã quyết định để lại một khu vực không gian xanh có khoảng cách từ đường Kim Liên - Ô Chợ Dừa đến đường Đê La Thành là từ 100 đến 200 mét vào trong hướng phía đường Khâm Thiên. Điều này cũng nhằm bảo tồn cho di tích.

Khối đá khắc chữ đánh dấu Đàn Xã Tắc. ẢNH: Ngọc Châu.

Cụ thể, đảo giao thông hiện nay có vị trí ra sao trong Đàn Xã Tắc, thưa ông?

Khi xây dựng đường Kim Liên- Ô Chợ Dừa đã phát hiện một số dấu tích của Đàn Xã Tắc nhưng tôi khẳng định đây chỉ là một phần đường biên chứ không phải là trung tâm của Đàn Xã Tắc.

Việc xây dựng thảm cỏ xanh và đặt khối đá chỉ mang tính biểu tượng cho khu vực dấu tích chứ không phải là khu vực trung tâm di tích. Thực tế xây dựng tuyến đường này đã được nhân dân đồng tình, đã giải quyết nhu cầu giao thông quan trọng trong khu vực.

Đến nay chưa có nghiên cứu đầy đủ về Đàn Xã Tắc, nhất là chưa xác định chính xác trung tâm của Đàn Xã Tắc mà mới chỉ xác định được khu vực của di tích. Là di tích thì phải được trân trọng nhưng cần đặt trong yêu cầu phát triển.

Chúng ta không nên ảo tưởng, thần thánh hoá đảo giao thông hiện nay. Việc xây dựng cầu vượt như phương án đã chọn không ảnh hưởng đến bảo tồn di tích Đàn Xã Tắc và được nghiên cứu, tính toán kỹ. Một số nước phát triển như Hàn Quốc, Nhật Bản khi không xác định chính xác di tích thì bảo tồn mang tính địa danh chứ không phải là toàn bộ.

Ông có đánh giá gì về những ý kiến góp ý, tranh luận vừa qua xoay quanh câu chuyện này?

Về các ý kiến góp ý vừa qua xoay quanh việc xây cầu vượt qua dấu tích Đàn Xã Tắc, tôi rất mừng vì những công việc bảo tồn di tích, xây dựng hạ tầng, quy hoạch đã được đông đảo người dân quan tâm, chia sẻ, góp ý. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là cách xử lý tình huống. Trong trường hợp này các bên liên quan cần tổ chức những buổi đối thoại, trao đổi đa ngành để đi đến thống nhất, định hướng dư luận...

Minh Tuấn thực hiện