Vào chuyện, ông Quốc nói luôn: “Có người bảo vui là phải là đa đoan lắm thì mới có thể dự được nhiều cuộc thi như vậy! Đa đoan đồng nghĩa với sự có tài thì mới ôm đồm, khuynh loát lắm thứ! Đa đoan với tài năng gì đâu, tôi cố gắng thu xếp quỹ thời gian vốn eo hẹp của mình thì mới cựa quậy được như thế. Tôi nhận lời tham gia Ban giám khảo cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2016 cũng không ngoài mong muốn muốn góp sức trong việc chứng kiến, phát hiện chiêm nghiệm vẻ đẹp Việt. Vẻ đẹp của nhan sắc, trí tuệ Việt như vưu vật của Tạo hóa, như một thứ tài sản quốc gia cấu thành nên thứ hồn cốt Việt, như một di sản vật thể kiêm phi vật thể. Can dự vào việc phát hiện tôn vinh thứ vưu vật ấy, tôi thấy lòng mình được cân bằng và yên tĩnh. Sau Vòng chung khảo cuộc thi Hoa hậu (HH) phía Bắc, tôi lại về Hà Nội để làm giám khảo cho một cuộc thi Đạo Hiếu do bên Phật giáo tổ chức ở Chùa Quán Sứ.
Cuộc thi HH Việt Nam đang trên lộ trình tiến đến chung kết, ở vị trí Trưởng BGK, vừa chấm hai vòng phía Nam và phía Bắc, ông có bị áp lực gì?
Hình như có lần chúng ta đã trao đổi với nhau cái sự nhọc nhằn nhạy cảm của việc viết lách chữ nghĩa đó là hai lĩnh vực quyền lực và nhan sắc. Phải là tĩnh trí tĩnh tâm với lại phải có một chút tài thì mới có phẩm chất như thứ phù thủy mới khiển được hai thứ âm binh ghê gớm đó. Áp lực ư? Nhiều thứ lắm… Hằng ngày luôn ló dạng nhiều kiểu ập xuống Ban tổ chức, Ban giám khảo. Dễ hiểu thôi, mỗi danh hiệu này khác ở các cuộc thi hoa hậu người đẹp ảnh, áo tắm, hình thể, ứng xử … cho đến á hậu, hoa hậu luôn là niềm tự hào, danh dự và gì nhỉ, là tài sản là tiền bạc. Bạn có để ý đến đa phần các thí sinh, người nhà kè kè chu đáo chăm sóc lại được sự tháp tùng chu tất của bạn bè, người thân và không ít nhà bảo trợ đó không? Cộng đồng vui vẻ và đẹp ấy đến với cuộc thi HH không hẳn là để cho vui và không phải hướng đến Ban tổ chức, Ban giám khảo (BGK) cái nhìn vô cảm hững hờ… Cái bất biến là các thành viên Ban tổ chức (BTC), BGK là phải cố công tâm và luôn nghĩ đến danh dự của mình.
Cố mà công tâm? Nghe nhọc nhằn quá?
Nhọc chứ? Người xưa nói về trận mạc, mắt chưa quen với tinh kỳ, tai chưa quen với trống trận thì đừng can dự. Lộ trình diễn tiến của cuộc thi sắc đẹp na ná như một trận đánh. Trước đây, đứng ngoài mà ngó, tôi thấy cũng giật mình và có cảm giác thán phục các ông trong BTC cũng như BGK. Người đẹp cùng những sắc màu lượn quanh. Không rối mắt loạn tâm mới là lạ? Mình lại là cái anh góp vào sự cầm cân nảy mực. Rồi nữa, ngoài cái lượn của mỹ nhân sao tránh được cũng có đôi khi tiền bạc và cả quyền lực vờn múa quanh mình một cách tinh vi?
 |
Ông Dương Trung Quốc trong Ban Giám khảo cuộc thi Hoa hậu Việt Nam.
Nhân đây có lẽ cũng phải cảm ơn bà nhà đã vui vẻ chứng kiến đức ông chồng, nhà nghiên cứu sử học Dương Trung Quốc làm thêm cái nghề tay ngang là phát hiện ra mỹ nhân để trưng trước bàn dân thiên hạ.
Nói áp lực có vẻ xa xôi nhưng ngay người nhà mình chứ đâu. Thú thực cũng không vui vẻ liền đâu. May mà bà xã cũng hiểu và thông cảm. Câu nói nửa thật nửa vui của bà ấy khiến tôi hơi bị rờn rợn rằng ông năm nay mới bảy mươi thôi nhỉ?
Ông đã giữ trọng trách nhiều cuộc thi sắc đẹp, thi tài năng trí tuệ Việt. Trưởng BGK Dương Trung Quốc có bí quyết gì ở cuộc thi nhan sắc trí tuệ quốc gia HH Việt Nam 2016?
Lộ trình diễn tiến của cuộc thi sắc đẹp na ná như một trận đánh. Trước đây, đứng ngoài mà ngó, tôi thấy cũng giật mình và có cảm giác thán phục các ông trong BTC cũng như BGK. Người đẹp cùng những sắc màu lượn quanh. Không rối mắt loạn tâm mới là lạ?
Nhà sử học Dương Trung Quốc
Bí quyết nghe vẻ to tát. Tôi cố tránh và làm sao đó để không tổn thương đến thí sinh ngay từ đầu cuộc thi. Các đồng nghiệp của tôi trong BTC cũng như BGK luôn thống nhất để tìm ra quy trình hợp lý khoa học. Chẳng hạn mục tiêu của vòng chung khảo là chọn ra một số thí sinh đi tiếp. Chưa thể bàn ngay đến các top sâu hơn. Tôi không tin có thể chọn ngay các top sâu đó được, chỉ có thể tìm được mặt bằng chung thôi. Tôi tin các em đi tiếp sẽ trưởng thành hơn nhất là khi trải qua các mặt như ứng xử, năng lực nhận thức và trí tuệ. Lộ trình đến thời điểm tổng hợp các tiêu chí và nâng chất lượng cuộc thi còn phải được tiếp tục nhiều công đoạn nữa. Nhưng nói gì thì nói, ngoại hình phải được đặt lên trước hết, trên nền tảng đó mới lựa chọn ai ưu trội về nội dung hơn.
Có lẽ Trưởng BGK Dương Trung Quốc sẽ tiếp tục chia sẻ với bạn đọc nhiều câu chuyện thú vị trong thời gian vòng chung kết Hoa hậu 2016 ở thành phố Hồ Chí Minh tháng 8 sắp tới. Xin trở lại với vấn đề thời sự. Nghe nói ông Chu Xuân Phàm một quan chức của Formosa có nhắn tin đến ông? Chỉ vài hôm nữa kỳ họp thứ nhất QH khóa XIV khai mạc, cử tri đang nóng lòng trông đợi ĐB Dương Trung Quốc liên tục trúng cử ĐBQH 4 khóa liền sẽ phát biểu gì về vấn đề Formosa?
Ông Chu Xuân Phàm - người phát ngôn trong Ban lãnh đạo Formosa tôi có gặp trong một lần vào Formosa nhân chuyến đi tìm hiểu việc họ tự tiện xây đền thờ. Khi bị Formosa đuổi việc vì phát ngôn bậy bạ đã nhắn vào máy của tôi nội dung đại loại là ông ấy đã phát biểu như thế như thế và bị xử lý như thế. Tôi không trả lời ngay mà vào Kỳ Anh, Hà Tĩnh để tìm hiểu thực tế. Sau chuyến đi ấy, tôi có nhắn lại cho ông ta rằng, ông đã nói đúng cái bản chất của Formosa là hãy chọn đi, tôm cá hay là thép!
Không chỉ lần ấy tôi mới vào Formosa. Biết chuyện Formosa chuẩn bị xây cái Đền thờ ngất ngưởng tại trung tâm nhà máy thép, tôi có gặp ông Võ Kim Cự khi ấy là Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh. Nhân gặp ông Cự tại một kỳ họp QH, tôi đã thẳng thắn với ông Cự rằng họ muốn có nhu cầu tâm linh, muốn có đền thờ nhưng đây là đất của mình chủ quyền của mình, họ chỉ là người thuê thì mình cứ chủ động xây cho họ. Theo tôi, cung cách bài trí Đền thờ ở Formosa theo lối cầu an lành nhân khang vật thịnh thì chỉ hết 200 triệu. Nhưng rất tiếc việc đó đã không diễn ra.
Kỳ họp Quốc hội sắp tới dành ưu tiên cho vấn đề nhân sự cấp cao. Nhưng có điều kiện tôi sẽ đề cập đến vấn đề cử tri cả nước đang quan tâm về chuyện môi trường biển và đáy biển 4 tỉnh miền Trung bị Formosa đầu độc đã và đang sẽ để lại bao hệ lụy đau lòng.
Cụ thể ông sẽ nói gì?
Formosa có nhiều thứ để nói. Chẳng hạn như chuyện cấp phép cho Formosa. Như mức đền bù 500 triệu USD căn cứ vào đâu? Mức độ tàn phá ở đáy biển làm chết 500 ha rạn san hô thế nào vv… Nhiều vấn đề nhưng âm hưởng chủ đạo như ông bà mình nói là tiên trách kỷ hậu trách nhân.
Xin cảm ơn ông đã cởi mở về cuộc trò chuyện này.
