Tình hình in lậu sách đang diễn biến phức tạp và công tác chống in lậu đã khó khăn lại càng khó khăn hơn khi mới đây Cục Xuất bản in và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) phát hiện Công ty Cổ phần sách Nhân dân thuê địa điểm ở Trại tạm giam Hà Nội làm kho sách. Nhưng Cục Xuất bản rất khó vào đó để thanh tra, kiểm tra vì vướng phải những quy định của Trại tạm giam Hà Nội.
Ông Phạm Quốc Chính - Phó Cục trưởng Cục Xuất bản In và Phát hành cho biết:
Chúng tôi biết Công ty Cổ phần sách Nhân dân thuê địa điểm ở Trại tạm giam Hà Nội để làm kho chứa sách nhưng rất khó vào đó để thanh tra đột xuất. Mặc dù đã hội đủ yếu tố để tiến hành thanh tra đột xuất. Đó là có dấu hiệu vi phạm pháp luật và có yêu cầu của Thủ trưởng cơ quan có thẩm quyền.
Thưa ông, tiến hành kiểm tra đột xuất có khó khăn gì?
Ông Phạm Quốc Chính
Chắc chắn là khó khăn vì đây là khu vực nhạy cảm. Khi vào kiểm tra, thanh tra sách ở trong trại tạm giam, theo quy định của Bộ Công an, mình phải có giấy tờ, phải có quy trình.
Theo đó, hoạt đông thanh tra, kiểm tra phải có văn bản báo trước. Vừa rồi qua thực tế, thanh tra đột xuất kho sách ở trại tạm giam Hà Nội đã không thể “đột xuất”.
Đã có văn bản báo trước thì làm sao “đột xuất” được. Phải nói rằng hầu như các đối tượng làm sách trái phép đều chọn những địa điểm có thể che giấu được cơ quan quản lí Nhà nước (tôi chưa khẳng định Công ty Cổ phần sách Nhân dân làm sách trái phép).
“Chính vì thực tế này mà Cục Xuất bản đã báo cáo Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son để Bộ trưởng kiến nghị trong cuộc họp Chính phủ. Nội dung chúng tôi kiến nghị là đề nghị các đơn vị trong lực lượng vũ trang phải tạo điều kiện cho các hoạt động thanh, kiểm tra, trong đó có thanh, kiểm tra theo kế hoạch hoặc đột xuất thì mới khách quan được”.
Ông Phạm Quốc Chính
Trước tình hình này, Cục Xuất bản có làm việc với lãnh đạo Trại tạm giam Hà Nội?
Có, Cục Xuất bản làm việc trực tiếp với lãnh đạo Trại tạm giam Hà Nội, yêu cầu tuân thủ quy định thanh kiểm tra. Phía Trại tạm giam Hà Nội tạo điều kiện. Nhưng thực tế, trong thời hạn thanh tra đột xuất mới đây, chúng tôi không thanh tra được, vì vướng những hoạt động của trại tạm giam.
Ngày 14/8 mới đây, chúng tôi vào không thanh tra được, sau thứ 7, Chủ nhật của tuần đó lại vướng ngày Công an nhân dân 19/8 và thời hiệu thanh tra đột xuất đã hết.
Theo ông biết phía Công ty Cổ phần sách Nhân dân có sử dụng lực lượng phạm nhân ở trại tạm giam Hà Nội để đóng xén sách?
Tôi nghĩ là không. Theo như văn bản họ báo cáo thì họ có liên kết dạy nghề cho phạm nhân tự giác, sau này những phạm nhân tự giác ấy mãn hạn tù thì có thể làm những công việc liên quan đến kinh doanh sách. Nếu đúng như vậy thì đó là việc làm nhân văn. Nhưng đặt vị trí kho sách trong trại tạm giam thì phải hết sức cân nhắc.
Thưa ông, trong trại tạm giam có xưởng in không?
Tôi nghe nói trước thì có xưởng in, nhưng bây giờ không có. Bây giờ chủ yếu là làm kho sách. Cũng có thể có thông tin, trong đó là nơi làm sách lậu nhưng muốn vào để thanh, kiểm tra đột xuất rất khó khăn. Chính vì thực tế này mà Cục Xuất bản đã báo cáo Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son để Bộ trưởng kiến nghị trong cuộc họp Chính phủ.
Nội dung chúng tôi kiến nghị là đề nghị các đơn vị trong lực lượng vũ trang phải tạo điều kiện cho các hoạt động thanh, kiểm tra, trong đó có thanh, kiểm tra theo kế hoạch hoặc đột xuất thì mới khách quan được.
Theo ông, việc thuê trại tạm giam làm kho sách là hiện tượng cá biệt hay phổ biến?
Tôi không nắm hết được, hiện nay hoạt động kinh doanh xuất bản phẩm được xã hội hóa, nhiều tổ chức, cá nhân tham gia, nói là cá biệt cũng không phải và nói là phổ biến cũng không phải. Nhưng trong nghiên cứu phương thức, thủ đoạn làm sách lậu thì có hiện tượng là các đối tượng thường tìm những nơi hẻo lánh (không riêng gì trại giam), cơ quan chức năng khó phát hiện để làm sách trái phép. Hoặc đối tượng in sách lậu chia nhỏ ra làm nhiều công đoạn, in ở chỗ này, nhưng gia công hoàn thiện sản phẩm ở chỗ khác.
Công ty Cổ phần sách Nhân dân đã từng bị phát hiện in lậu hay chưa?
Hiện nay họ có in lậu hay không thì chưa thể kết luận, nhưng tôi được biết trước đây, công ty tiền thân của công ty này đã có “tiền án” về in sách lậu, người chịu trách nhiệm của Cty lúc đó từng bị bắt và bị xử lý hình sự và tạm giam ở Trại tạm giam Hà Nội. Cho nên chúng tôi đề nghị phải tăng cường kiểm tra các đối tượng trước đây đã từng in lậu.
Xin cảm ơn ông!