Phán quyết của Tòa Trọng tài ngày 12/7 đã bác bỏ yêu sách về các quyền lịch sử của Trung Quốc đối với “đường chín đoạn” và tuyên bố về quy chế pháp lý của một số cấu trúc trên biển Đông theo đề nghị của Philippines căn cứ theo Công ước Liên Hợp Quốc (LHQ) về Luật Biển.
Tranh chấp chủ quyền ở biển Đông đã kéo dài hơn 20 năm qua. Trước khi tranh chấp được đệ trình lên Tòa Trọng tài (được LHQ hậu thuẫn) năm 2013, các bên đã nỗ lực giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán song phương, đa phương và giữa các nước trong khu vực.
COLAP kêu gọi tất cả các quốc gia sử dụng các chế tài của LHQ và/hoặc thông qua đàm phán giữa các bên liên quan để giải quyết tranh chấp lãnh thổ. Các bên cần tôn trọng nhau trên tinh thần bình đẳng về chủ quyền và quyền tự quyết.
Nhân dịp này, COLAP một lần nữa nhắc lại Hiến chương của LHQ: “Tất cả các thành viên của LHQ cần giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hoà bình, không gây tổn hại đến công lý, hoà bình và an ninh quốc tế” và “Các bên đương sự trong các cuộc tranh chấp, mà việc kéo dài các cuộc tranh chấp ấy có thể đe dọa đến hoà bình và an ninh quốc tế, trước hết, phải cố gắng tìm cách giải quyết tranh chấp bằng con đường đàm phán, điều tra, trung gian, hoà giải, trọng tài, toà án, sử dụng các tổ chức hoặc điều ước khu vực, hoặc bằng các biện pháp hoà bình khác tùy theo sự lựa chọn của mình.”
COLAP cũng nhấn mạnh, trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, tất cả các cá nhân nói riêng và các quốc gia nói chung đều có sự liên hệ gắn kết mật thiết. Một bất ổn nhỏ tại khu vực cũng có thể gây ảnh hưởng lớn đến hòa bình, an ninh toàn cầu. Do vậy, để đảm bảo sự hòa hợp, cùng tồn tại và phát triển giữa con người với con người và rộng hơn là giữa các quốc gia, các tranh chấp cần phải được xử lý thông qua các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế.
“Chúng tôi cũng lưu ý rằng, hai nước (Philippines và Trung Quốc) có quan hệ ngoại giao tốt đẹp lâu dài trong hơn 4 thập kỷ qua và hy vọng rằng, mối quan hệ đó sẽ trở nên tốt đẹp hơn kể cả khi có phán quyết của Tòa”, tuyên bố của COLAP viết.
COLAP được thành lập tại Hội nghị Luật gia châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 6 tại Nepal (từ ngày 17 đến 19/6/2016), với sự tham gia của các thẩm phán, công tố viên, luật gia từ 20 nước châu Á - Thái Bình Dương. COLAP được thành lập và các hội nghị được tổ chức thông qua sáng kiến của Hội Luật gia Dân chủ Quốc tế (IADL).
