Ai đe dọa?
Công văn số 55/UBND–NT.TN do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Hữu Thành ký ngày 9/3 nêu nội dung liên quan đến dự án nạo vét, duy tu luồng đường thủy nội địa kết hợp tận thu sản phẩm trên sông Cầu. Về việc này, UBND tỉnh Bắc Ninh đã ra văn bản đề nghị dừng thực hiện dự án. Tỉnh Bắc Ninh khẳng định, trên toàn tuyến sông Cầu không có đoạn cạn theo quy định; không có phương tiện thủy nội địa mắc cạn nếu đi đúng trọng tải và đúng luồng. “Để đảm bảo an ninh trật tự nông thôn do các Cty thực hiện chưa đầy đủ các quy định, đề nghị Bộ GTVT không cho tiếp tục triển khai thực hiện dự án nạo vét, khơi thông luồng đường thủy nội địa, kết hợp tận thu sản phẩm trên sông Cầu”, công văn nêu.
Trong khi đó, ngày 10/2, UBND tỉnh nhận được đơn kiến nghị của 17 chủ phương tiện tàu thủy phản ánh đoạn sông Cầu có nhiều đoạn cạn, gây ảnh hưởng đến việc vận chuyển hàng hóa đi lại của các phương tiện. UBND tỉnh đã chỉ đạo Văn phòng UBND tỉnh và Công an tỉnh làm việc trực tiếp với ông Trần Bình và 16 hộ đồng đứng đơn. Theo xác định của công an, các phương tiện thủy nội địa lưu thông của 17 chủ phương tiện là không đúng quy định về trọng tải. Cụ thể, tuyến sông Cầu là sông III, phương tiện thủy nội địa có trọng tải đến 300 tấn được di chuyển vào nhưng toàn bộ 17 phương tiện nói trên đều có trọng tải từ 498 tấn đến 888 tấn. Các hộ dân cũng xác nhận việc viết đơn kiến nghị là do thiếu hiểu biết, chưa nhận thức đầy đủ quy định của pháp luật và không có ý kiến gì khác.
Tuy nhiên, ngày 2/3, UBND tỉnh Bắc Ninh lại nhận được các văn bản: số 1689/BGTVT-KCHT ngày 22/02/2017 (do Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật ký); số 266/CĐTNĐ-KHĐT ngày 1/3/2017 của Cục đường thủy nội địa Việt Nam về việc thực hiện dự án nạo vét luồng đường thủy nội địa quốc gia kết hợp tận thu sản phẩm các đoạn từ Km1+000-Km30+000 trên sông Cầu. UBND tỉnh Bắc Ninh cho rằng, các văn bản này không đúng tinh thần buổi làm việc giữa Bộ trưởng Bộ GTVT với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Ninh ngày 23/02/2017. UBND tỉnh Bắc Ninh đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ GTVT thực hiện việc sơ kết đánh giá việc triển khai thực hiện dự án theo Thông báo kết luận số 357/TB-VPCP ngày 6/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ. “Riêng tỉnh Bắc Ninh đề nghị không cho tiếp tục triển khai thực hiện dự án nạo vét luồng đường thủy nội địa quốc gia kết hợp tận thu sản phẩm các đoạn từ Km1+000-Km30+000 trên sông Cầu”, công văn nêu. UBND tỉnh Bắc Ninh cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an vào cuộc điều tra nguyên nhân sự việc, điều tra các cá nhân từ T.Ư đến địa phương đứng sau bảo kê, đe dọa cán bộ chuyên môn, lãnh đạo sở, ngành và Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, làm sự việc ngày càng trở nên nghiêm trọng.
Dự án chưa được tỉnh Bắc Ninh chấp thuận
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với báo chí, ông Trần Văn Thọ, Cục phó Cục Đường thủy nội địa, Bộ GTVT khẳng định, từ năm 2015 đến nay dự án không được khai thác tại địa phận Bắc Ninh do tỉnh không đồng ý. “Dự án chưa được tỉnh Bắc Ninh chấp thuận nên Cty chưa triển khai tại địa phận Bắc Ninh, chỉ triển khai tại địa phận Bắc Giang do tỉnh này đồng ý dự án nạo vét và cho đăng ký sản phẩm tận thu”, ông Thọ nói. Về việc tỉnh Bắc Ninh cho rằng khúc sông Cầu thuộc dự án có độ sâu đảm bảo, không cần nạo vét, ông Thọ cho rằng, sông Cầu có một số điểm bị cua cong, bán kính cong hẹp nguy hiểm cho các phương tiện tàu thuyền, vì vậy cần phải nạo vét.
Theo Cục đường Thủy nội địa, năm 2016 tỉnh Bắc Ninh đã có văn bản gửi Bộ GTVT và Thủ tướng đề nghị dừng khai thác dự án, đồng thời một số phương tiện cũng có đơn kêu cứu cho biết không đảm bảo luồng hoạt động trên sông Cầu. Cục đã phối hợp với Bắc Ninh đi kiểm tra thực tế, kết quả kiểm tra xác suất 4 vị trí thì có 3 vị trí không đảm bảo. Cục Đường thủy nội địa thông tin, dự án khởi công ngày 4/5/2015. Trong năm 2016 tạm dừng thi công từ ngày 11/3 đến 30/11 theo đề nghị của Bắc Ninh để đo đạc, đánh giá lại. Ngày 13/10/2016, Cục phối hợp với đơn vị tư vấn giám sát là Cty CP tư vấn Xây dựng NN&PTNT Bắc Ninh và nhà đầu tư tiến hành kiểm tra, đo đạc đánh giá cao độ đáy luồng tại một số vị trí chưa đạt chuẩn theo quy định. Cục đã đề nghị chấp thuận cho nhà đầu tư tiếp tục triển khai dự án trên cơ sở đồng ý gia hạn của Bắc Giang. Với địa bàn Bắc Ninh, nhà đầu tư chỉ được thi công khi được UBND tỉnh chấp thuận.
Ngày 1/12/2016, Cục nhận được văn bản của Bắc Ninh đề nghị dừng thi công dự án. Cục đã yêu cầu nhà đầu tư tạm dừng thi công để khảo sát lại toàn tuyến sông Cầu, đánh giá có nên tiếp tục thực hiện dự án không. Ngày 9/1/2017, Cục và đại diện các sở ban ngành Bắc Ninh đã tiến hành kiểm tra đo đạc khối lượng thực tế các đoạn cạn thuộc dự án. Kết quả kiểm tra 4/11 vị trí cạn thì có 3 vị trí chưa đạt chuẩn tắc luồng, 1 vị trí đạt chuẩn. Cục đã có báo cáo về hiện trạng luồng tuyến trên sông Cầu qua 2 lần khảo sát không đảm bảo chuẩn tắc theo thiết kế. Ngày 8/3, nhà đầu tư là Cty CP trục vớt luồng hạ lưu có văn bản tạm dừng thi công, lý do “trên tuyến sông Cầu từ trước đến nay nạn cát tặc hút trộm vẫn diễn ra thường xuyên, diễn biến phức tạp, có rất nhiều phương tiện lợi dụng dự án hút cát cả ban ngày và ban đêm không đúng vị trí tuyến luồng của dự án, gây sạt lở bờ bãi”. Ngày 9/3, Cục Đường thủy nội địa có văn bản đồng ý tạm dừng thi công với doanh nghiệp.
