 |
| Ngũ Giác Đài chuẩn bị đón Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Ảnh: Xuân Ba |
Hai thành viên nữ trong đoàn không hiểu ra làm sao khi xuống xe mà mặt mũi cứ tái dại bước đi không vững... Mọi người cuống quýt đưa dầu gió và những hỏi han này khác hai kiều nữ mặt lúc xanh tái lúc bừng đỏ kia. Thì ra hai nàng buồn đi..., nhịn đã lâu nhưng chưa có dịp.
Giải quyết ra làm sao giưa chốn nghiêm mật mà mọi thứ cứ bóng lộn lên sự xây cất bịt bùng này? Lọt qua được cánh cửa kia là phải có giấy phép đặc biệt và vô số những thủ tục này khác. Thôi đành ba bảy cũng phải liều.
Anh tùy viên báo chí nhăn nhó dở mếu dở cười trình bày chi đó với mấy ông quân cảnh. Họ chả nói chi mà chụm đầu hội ý. Sau đó một việc hy hữu đã diễn ra. Bốn ông mật vụ to đùng lênh khênh tháp tùng hai cô nàng Việt bé như cái kẹo lọt qua cổng vào cái nơi thâm nghiêm phía trong kia.
Trong tiếng cười vui vẻ và không khí vẻ như cởi mở ấy, tôi cũng đề nghị luôn cái chủ đích chăm chắm từ nhà là muốn ngó cái dấu tích chiếc Boeing to đùng ngày 11/9/2001 đâm xuống không biết là chỗ nào trong Lầu Năm Góc?
Viên mật vụ ngần ngừ một lát rồi cũng miễn cưỡng dẫn mãi tít ra một cái cạnh của ngôi nhà chỉ cho tôi cái khu bạt hay ni lông quây kín và bắt tôi cam đoan không được chụp ảnh. Thành thử tôi chỉ loáng thoáng thấy một khu khá rộng ở mạn mé tay phải hơi bị khuất nẻo tùm hum những bạt che. Nghe đâu mai kia sẽ xây xiếc một thứ đài kỷ niệm tưởng niệm chi đó. Người xứ này cũng lạ!
Cánh báo chí lại được hào phóng biết thêm. Đây là tòa nhà dựng làm văn phòng lớn nhất thế giới với diện tích sàn tổng cộng 616.518 m2 và 28,15 km bên bờ Virginia của dòng sông Potomac, phía bờ bên kia là Washington DC nơi đặt trụ sở của Bộ Quốc phòng và Bộ Hải, Lục, Không quân Mỹ. Trong khi điện Capitol (tòa nhà Quốc hội) Mỹ chỉ bằng một trong số 5 cạnh của Ngũ Giác Đài. 10 hành lang giống hình nan hoa nối liền các phần khác nhau của tòa nhà, có thể đi bộ đến bất kỳ điểm nào trong vòng 7 phút.
Công trình có thể nói là vĩ đại này do KTS George Edwin Bergstrom thiết kế và xây dựng năm 1941 - 1943. Việc xây dựng nhằm mục đích để thống nhất 17 Bộ chiến tranh của Mỹ chung một cơ quan là một vấn đề nan giải.
Chính bởi thế, Ngũ Giác Đài là một kỳ công về kỹ thuật, thi công hoàn tất chỉ trong 16 tháng phải di chuyển 4,2 triệu m3 đất và 41.492 cột bê tông để đóng cừ.
Chính dòng Potomac cũng là nguồn cung cấp vật liệu xây dựng: khai thác 617.000 tấn cát sỏi, sau đó xử lý thành 332.000 m3 bê tông. Công trình khởi công vào tháng 8/1941, với 13.000 công nhân làm việc ngày đêm, 7 ngày trong tuần, với sự tham gia của hơn 1.000 kiến trúc sư.
Tôi chợt lẩn mẩn nghĩ thêm, tít tận xứ Huê Kỳ này mà cũng bị ám ảnh chi đó với con số 5 bí ẩn trong minh triết lẫn thuật phong thủy phương Đông trong việc xây cất? Từng ngũ âm, ngũ vị, ngũ sắc, ngũ cung... bây giờ lại góp thêm ngũ giác nữa. Bằng cớ toà nhà này dựa vào con số 5, gồm 5 vòng, 5 tầng!
Nếu được phép mà chiêm quan vẻ kỳ vĩ tổng thể của Ngũ Giác Đài có lẽ phải ngự trên máy bay trực thăng thì mới gọi là mãn nhãn. Nhưng cái nơi mà chúng tôi đang đứng đây chỉ thấp tè là mặt tiền chứ không phải cái sân giữa ngước ngó hết tầm chỉ vướng phải những khối bê tông sừng sững.
Sừng sững lạnh lùng như hàng bao nhiêu năm nay, như những cái ngày mà nơi đây ngày đêm lạnh lùng phát đi những mệnh lệnh chết chóc cỡ nhiều ngàn lắm vạn người một lúc úp chụp xuống hai miền Nam Bắc Việt Nam tít mù xa. Nhưng lịch sử đã sang một trang khác mà những hận thù phải gác lại để lo sinh kế an lành sâu gốc bền rễ cho quốc dân…
Bữa nay người lính Nguyễn Tấn Dũng, trong mình mang mấy vết thương trận mạc ở mặt trận miền Tây Nam Bộ hưởng tiêu chuẩn thương tật 2/4 vĩnh viễn, với cương vị Thủ tướng Việt Nam đến làm khách của Ngũ Giác Đài theo lời mời của ông Bộ trưởng Robert Gates.
Bây giờ ngồi mà duỗi cặp chân mỏi nhừ trên một bậc thềm, được trực tiếp mục sở thị cuộc diễn tập cho thuần thục đội quân danh dự gồm Hải Lục Không quân Hoa kỳ để lát nữa dàn chào Thủ tướng Việt Nam.
Tôi tự dưng rân rân người, gai ốc nổi hết lên khi người lính trong sắc phục Lục quân Hoa Kỳ khuôn mặt còn rất chi là măng tơ nhưng với dáng nghiêm trang nâng ngọn quốc kỳ của Việt Nam dẫn đầu đội hình các binh chủng quân đội Hoa Kỳ rầm rập diễu qua diễu lại.
Ngắm sắc cờ đỏ thắm tung bay trên nền da trời thẳm xanh xứ Washington, tôi bồi hồi ngẫm, có lẽ đây là lần đầu tiên trong lịch sử Ngũ Giác Đài, ngọn cờ Tổ quốc mình đuợc thoả sức mà sải mà bay như thế?
Một người tầm thước nghiêm chỉnh trong bộ sắc phục màu sẫm tóc bạc ngắn nhưng ốp tròn gọn quanh đầu thoăn thoắt sải những bước gọn và ngắn đến đứng bên đội quân danh dự.
Đến lúc này tôi mới biết thời khắc Thủ tướng ta sắp đến và tự dưng cũng bừng lên một ý nghĩ, trời ơi cái người dáng điệu chĩnh chiện kia chính là Robert Gates, tác giả cuốn Đằng sau những bóng đen dày 700 trang do NXB Công an nhân dân ấn hành năm 1996.
Với tôi do tò mò, từng một thời gian dài là cuốn sách gối đầu giưòng bởi sự hấp dẫn của nó. Từng làm việc cho 6 đời Tổng thống Mỹ từ Lyndon Johnson đến G. Bush và 8 giám đốc CIA. Là nhân viên Hội đồng An ninh quốc gia của Nhà Trắng dưới 4 đời Tổng thống trong 1/4 thế kỷ (Richard Nixon, G. Ford, J. Cater và George Bush). Là người đứng đầu cơ quan xử lý phân tích tin của CIA, là Phó giám đốc (quyền giám đốc CIA gần 6 tháng) dưới chính quyền Reagan, là phó cố vấn giám đốc an ninh quốc gia và sau đó làm Giám đốc CIA dưới thời G.Bush.
Có thể nói rằng chưa có ai có thời gian liên tục ở những vị trí an ninh quốc gia chủ chốt và cao cấp như vậy. Chính ở vào những vị trí quan trọng như vậy nên Robert M. Gates có cơ hội quen biết rất nhiều nhân vật quan trọng trong hệ thống an ninh của Mỹ, Liên Xô và nhiều nước trên thế giới.
Cuốn sách Đằng sau những bóng đen do Simon Schuster chấp bút, Trung tâm Rockefeller xuất bản năm 1996 trong đó những vấn đề cuộc chiến tranh Việt Nam mang một dung lượng lớn.
R.M. Gater còn tự mình trực tiếp viết lời tựa Với 9 năm làm việc trong Nhà Trắng và phụng sự nhiều đời Tổng thống, tôi cố gắng lột tả những sự kiện trên bằng mắt thấy tai nghe về giai đoạn của chiến tranh lạnh từ Việt Nam đến sự sụp đổ của Liên Xô.
Tôi đã phục vụ dưới thời 6 Tổng thống và biết 5 vị. Jonhson bị buộc phải từ chức vì chiến tranh Việt Nam. Nixon thì gần như bị kết tội và từ chức. Ford bị đánh bại khi mới phục vụ được hai năm rưỡi.
Cater bị nhân dân sa thải sau một nhiệm kỳ với nền kinh tế trì trệ và được xem là yếu kém trong chính sách đối ngoại. Reagan làm Tổng thống được hai nhiệm kỳ nhưng suýt nữa bị vụ Iran-Contra hủy hoại thanh danh.
Bush cũng phục vụ được hai nhiệm kỳ bị đánh bại sau khi giành thắng lợi lớn về đối ngoại nhưng bị cử tri cho là không có khả năng về đối nội.
Ngày 18/12/2006, tại Nhà Trắng đã diễn ra một sự kiện lớn. Đó là tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates đã tuyên thệ nhậm chức tại Nhà Trắng, nhiều giờ trước lễ tuyên thệ diễn ra tại Lầu Năm Góc.
Hình ảnh R. Gates nghiêm ngắn trong bộ sắc phục màu sẫm đang trịnh trọng giơ hai tay tuyên thệ đằng sau là Tổng thống W.G Bush đã được các hàng truyền hình phương Tây nhấn đi nhấn lại nhiều lần lẫn nhiều ngày trên màn hình.
Robert Gates, sinh ở Wichita, Kansas, gia nhập CIA năm 1966 sau khi tốt nghiệp Đại học William & Mary và cao học tại Đại học Indiana. Khi rời khỏi Nhà Trắng, Robert Gates đã được chính phủ Mỹ tặng thưởng nhiều huân chương. Trước khi trở thành Bộ trưởng Quốc phòng, ông Gates đứng đầu Đại học Texas A&M, một trong những đại học lớn nhất của Mỹ.
Giờ đây tác giả cuốn sách đang đứng kia cách tôi chưa tới 2 mét. Thốt nhiên nảy ra một ý nghĩ hơi ngớ ngẩn là biết thế này mình thủ theo cuốn sách kia biết đâu việc xin chữ ký của ông Bộ trưởng này chắc cũng chả phải khó lắm.
Và kia, đoàn xe mô tô hộ tống đã dẫn xe chở Thủ tướng Việt Nam xịch tới. Bộ trưởng Robert Gates thân đến bên cửa xe bắt tay Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng rồi giới thiệu với Thủ tướng các yếu nhân của Ngũ Giác Đài trong đó tôi thấy có Chủ tịch Tham mưu trưởng Liên quân Đô Đốc Mike Mullen và nhiều vị thứ trưởng, trợ lý... Rồi chủ cùng khách nghiêm ngắn sải những bước đĩnh đạc trên dải thảm đỏ trong hai hàng tiêu binh bồng súng chào.
Kết thúc buổi Hội đàm trong tay chúng tôi cũng có một thông báo. Trong trao đổi, hai bên nhất trí đưa hợp tác quốc phòng phát triển phù hợp với mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước, trên cơ sở tin cậy, hiểu biết lẫn nhau, tôn trọng độc lập, chủ quyền của mỗi nước, vì lợi ích của mỗi dân tộc và vì hòa bình, thịnh vượng chung của khu vực cũng như thế giới; tích cực phối hợp giải quyết những hậu quả do chiến tranh để lại; tăng cường hợp tác trong những vấn đề quốc tế và khu vực cả hai bên cùng quan tâm.
Bộ trưởng Robert Gate cảm ơn Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã tích cực phối hợp có hiệu quả với phía Hoa Kỳ trong việc tìm kiếm hài cốt quân nhân Mỹ bị mất tích.
Bộ trưởng Robert Gate hứa sẽ tăng cường hợp tác hơn nữa với Việt Nam trong việc tìm kiếm những người Việt Nam bị mất tích trong chiến tranh; khắc phục hậu quả chất độc màu da cam rà phá bom mìn.
Xe đưa chúng tôi chầm chậm rời khỏi Ngũ Giác Đài. Thốt nhiên tôi chợt nhớ, trong phần kết cuốn sách, nhân vật đặc biệt ấy của Nhà Trắng và nước Mỹ R.M.Gates đã buông những dòng như thế này.
Nhà Trắng là một nơi cay đắng và chua xót. Tôi làm việc ở đó lâu hơn bất cứ vị Tổng thống nào trừ Franklin D, Roosevelt. Và dường như đối với tôi, ai đã sống và làm việc ở đó, nếu họ hoàn toàn lương thiện với bản thân mình đều không thành công và vui mừng mà trái lại là khủng hoảng và thất bại.
Và có chăng chỉ rất ít trường hợp may mắn trong một hay hai dịp có tầm quan trọng trong lịch sử. Điều này giải thích tại sao, một Tổng thống lại có nhiều cá tính đến như vậy.
Trong Nhà Trắng, niềm vui chiến thắng thường chỉ thoảng qua còn gánh nặng trách nhiệm thì lê thê. Phục vụ cho nền dân chủ đầy sóng gió không phải là việc giành cho những người yếu đuối hoặc yếu tim!
Ánh chiều vàng loang đỏ dòng Potomac. Ngó qua đồng hồ, Hà Nội bây giờ là 6 giờ sáng. Một ngày mới của Việt Nam đã bắt đầu!
Tiết Hạ chí năm Tý
Xuân Ba
