Trao đổi với Tiền phong xung quanh vấn đề này, ông Trần Đức Lai- Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông cho biết:
Phía Lockheed Martin và Arianespace đã gửi thư thông báo cho chúng tôi là điều kiện thời tiết dự báo cho thấy tối 18/4 giờ địa phương, tức sáng 19/4 giờ Việt Nam là thời điểm khả thi để phóng vệ tinh VINASAT.
Tuy nhiên, đấy vẫn là dự kiến, vì việc phóng vệ tinh phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. Thời tiết chỉ cần hơi có biến động như gió to, độ ẩm cao xuất hiện bất thường thì việc phóng phải dừng lại. Đây là điều bình thường và các bãi phóng trên thế giới đều phải tuân thủ ngặt nghèo những điều kiện kỹ thuật này.
Vậy điều kiện thời tiết là nguyên nhân chính khiến chúng ta phải hoãn phóng vệ tinh tới 2 lần, thưa ông?
Thực chất không phải là lùi lại mà là chưa thể khẳng định sẽ phóng đúng vào thời gian xác định. Thông tin chính thức để khẳng định ngày phóng chỉ có thể đưa ra trước khoảng 1 tuần. Trước đây thì chỉ thông báo là dự kiến.
Hiện đã có kết quả dự báo thời tiết trước 10 ngày và được xem là có độ chính xác cao. Tuy nhiên, cũng không thể đảm bảo chắc chắn 100% là thời tiết sẽ không có những thay đổi bất thường. Điều kiện thời tiết đóng vai trò cực kỳ quan trọng khi phóng vệ tinh.
Theo như kinh nghiệm, các điều kiện thời tiết môi trường tốt nhất là vào gần nửa đêm. Vì vậy, quả vệ tinh nào phóng cũng vào lúc khuya ở Guyana, tức vào gần sáng của Việt Nam là như thế. Khi phóng nếu tốc độ gió không phù hợp cũng phải dừng lại.
Nghĩa là ngày 18/4 cũng chưa phải là thời hạn cuối cùng phóng vệ tinh VINASAT?
Nếu thời tiết thay đổi bất thường, việc phóng vẫn có thể hoãn lại vài tiếng, thậm chí 1- 2 ngày. Ngoài ra, việc kiểm tra lại các bộ phận của vệ tinh cũng được thực hiện rất ngặt nghèo.
Ông có thể nói rõ hơn?
Khi quả vệ tinh được xuất xưởng, tại nơi sản xuất thì người ta phải đo tất cả các tham số và những tham số này phải chính xác đến mức coi như vệ tinh đang làm việc ở trong không gian.
Sau đó, vệ tinh sẽ được vận chuyển từ nơi sản xuất đến bãi phóng. Tại bãi phóng, các chuyên gia lại phải đo lại, kiểm tra lại các bộ phận của vệ tinh từ đầu theo trình tự đã làm sau khi xuất xưởng.
Nhiên liệu nạp vào trong quả vệ tinh này đều là nhiên liệu cao cấp, nên rất dễ bị ảnh hưởng, phải điều chỉnh ngay tại bãi phóng nếu có bất cứ trục trặc gì dù nhỏ nhất để đảm bảo không có sai sót. Chính vì thế, tại bãi phóng cũng có 1 xưởng đo kiểm giống như xưởng chế tạo.
Việc phóng vệ tinh sẽ diễn ra như thế nào, thưa ông?
Buổi tối diễn ra lễ phóng vệ tinh, đoàn Việt Nam sẽ đến phòng điều khiển, cách xa nơi phóng khoảng 5km để theo dõi phóng qua màn hình. Lãnh đạo các công ty đối tác sẽ đến chúc mừng Việt Nam phóng vệ tinh.
Trước khi VINASAT được phóng lên, đồng hồ sẽ đếm ngược từ 5 đến 0. Toàn bộ tín hiệu này sẽ được truyền trực tiếp về Việt Nam và phát trên sóng của VTV.
Ở Việt Nam, khán giả truyền hình sẽ được theo dõi trực tiếp hình ảnh quả tên lửa mang theo vệ tinh VINASAT lên quỹ đạo. Tất nhiên chỉ theo dõi được trong thời gian ngắn, khoảng nửa tiếng, trước khi tên lửa ra khỏi tầm quan sát của camera.
Lần phóng này, tên lửa sẽ mang theo 2 quả vệ tinh, 1 của Việt Nam và 1 của Brazil. Hai quả vệ tinh ở vị trí khác nhau nhưng có độ cao giống nhau. Khi đến độ cao xác định, tên lửa sẽ lần lượt mở để đưa 2 vệ tinh ra ngoài vào quỹ đạo.
Cảm ơn ông!
Dự kiến, Bộ trưởng Thông tin & Truyền thông sẽ có bài phát biểu tại lễ phóng ở phòng điều khiển bãi phóng Kourou, French Guyana. Cũng dự kiến, tại Trung tâm Hội nghị quốc tế (11 Lê Hồng Phong, Hà Nội) Thủ tướng Chính phủ cũng sẽ có bài phát biểu chúc mừng sau khi chứng kiến vệ tinh được phóng lên. VTV bắt đầu truyền hình trực tiếp từ 5 giờ 15 sáng. Khán giả sẽ được xem vệ tinh phóng lên từ khoảng thời gian 6 giờ 00 – 6 giờ 15, trùng với chương trình Chào buổi sáng hàng ngày. Vào lúc 8 giờ 00 sáng sẽ diễn ra lễ công bố sự kiện phóng thành công vệ tinh đầu tiên của Việt Nam. VTV cũng sẽ phát trực tiếp chương trình này. |
Hải Hà
Thực hiện