Đầu tư hàng trăm triệu đô “ôm” tàu quá đát

>> Cận cảnh con tàu Vinashin: Tập đoàn 2N-Nóng và nợ

Trăm tỷ đồng mua tàu sắt vụn

Câu chuyện khôi hài quá mức lại có thật. Số là, ngày 31-3-2006,  Chủ tịch Tập đoàn Vinashin đã ký quyết định số 473 CNT/QĐ-KHĐT để Tổng Cty CNTT Nam Triệu nhận bàn giao tàu Bạch Đằng Giang từ Cty TNHH 1 thành viên Vận tải Viễn Dương với giá trị 155 tỷ đồng (làm tròn).

Sau tiếp nhận con tàu, thay vì sự vui mừng khi có thêm phương tiện kinh doanh, Tổng Cty CNTT Nam Triệu lại phải lo sửa chữa chiếc tàu già nua.

Đơn vị đã phải đầu tư thêm 13 tỷ đồng cho tàu Bạch Đằng Giang để phá dỡ bê tông trên tàu gồm chi phí ban quản lý dự án, lãi vay, chi phí khác. Như vậy tàu Bạch Đằng Giang sau khi về với Tổng Công ty Nam Triệu đã đội giá lên thành 168,8 tỷ đồng (khoảng 10 triệu đô la).

Điều đáng nói là để đầu tư con tàu này, Tổng Cty Nam Triệu được dùng 106 tỷ đồng từ khoản trái phiếu quốc tế (750 triệu đô la). Nhưng điều trái khoáy là con tàu trị giá 10 triệu đô dù được hà hơi, thổi ngạt nhưng vẫn chết lịm không thể hoạt động được. Vì sao?

Theo xác định ban đầu nguyên nhân con tàu “ không thể nhổ neo” là do hệ thống máy móc hư hỏng không còn hoạt động; phần vỏ, nội thất đã xuống cấp trầm trọng; cabin, bề mặt boong tàu đã han rỉ, thủng mục.

Để sớm cứu vãn con tàu già nua này, Tập đoàn Vinashin lại nghĩ ra chiêu mới đưa con tàu lên khỏi cõi viễn dương. Ngày 15-6-2006, Chủ tịch Tập đoàn có quyết định số 943/CNT-KHĐT thực hiện hoán cải tàu Bạch Đằng Giang thành khách sạn nổi 4 sao.

Tàu Hoa Sen được đầu tư 60 triệu Euro (1.300 tỷ đồng) nhưng không thể khai thác được và đang neo đậu tại Khánh Hòa - Ảnh: Đ.Quân

Tuy nhiên vấn đề đặt ra là tiền ở đâu? Không có tiền, nên đến giữa năm 2008, sau hơn hai năm Tổng Cty Nam Triệu nhận tàu và bỏ ra khoản đầu tư 10 triệu đô la, tàu Bạch Đằng Giang vẫn chưa thực hiện hoán cải để đưa vào khai thác sử dụng thu hồi vốn vay.

Trao đổi với phóng viên Tiền Phong chiều 29-3, một lãnh đạo Tập đoàn Vinashin cho biết, do con tàu quá cũ nát nên Tổng Cty CNTT Nam Triệu đã tháo phần máy tàu Bạch Đằng Giang để bảo dưỡng. Riêng phần vỏ tàu đã được tháo dỡ để bán sắt vụn.

Vậy là cả trăm tỷ đồng đi vay, cuối cùng Tổng Cty CNTT Nam Triệu mua về một con tàu làm sắt vụn.

Ngàn tỷ đồng sắm tàu để treo cờ ngoại quốc

Tàu Bạch Đằng Giang chỉ là một phần nhỏ trong số các gói mua sắm lạ lùng của Tập đoàn Vinashin.

Như đã nêu, sau khi có khoản tiền vay lên đến nhiều tỷ đô la cho đầu tư, sản xuất, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Vinashin là phải giải ngân số tiền vay sao cho có hiệu quả.

Thế nhưng, trong năm 2006 và 2007, Chủ tịch Tập đoàn Vinashin ký các quyết định phê duyệt cho Cty TNHH một thành viên Vận tải Viễn Dương mua 10 tàu vận tải biển.

3.100 tỷ đồng sắm 9 tàu phải treo cờ nước ngoài:

Theo đó Cty này đã mua 9 tàu với giá trị 3.136 tỷ đồng (gần 200 triệu đô la). Số tàu này đều có tuổi đời trên 15 năm. Đặc biệt có đến 6 con tàu có tuổi đời từ 22 đến 26 năm. Trong số đó có 2 tàu tuổi 26 năm (thời điểm mua), 4 tàu có tuổi từ 22 đến 24 năm.

Chính vì lô tàu hàng trăm triệu đô la này “quá tuổi” nên chúng không được đăng kiểm tại Việt Nam. Hiện chúng đang được treo cờ nước ngoài (Panama, Tuvalu, Liberia) để tham gia hoạt động vận tải.

Theo xác định của cơ quan chức năng, hầu hết số tàu này được mua sắm bằng nguồn vốn vay. Trong đó có 2 tàu (tuổi 23 và 24 năm) được mua bằng nguồn trái phiếu quốc tế với giá trị 329 tỷ đồng. Bảy tàu còn lại được mua bằng nguồn vốn vay từ Cty mẹ ủy thác qua Cty Tài chính Vinashin.

Trên 200 triệu đô “chơi” cổ phần, cổ phiếu

Không chỉ rót hàng ngàn tỷ đồng vào việc sắm tàu quá đát, tàu hỏng, thông tin úp mở về việc Tập đoàn Vinashin  tham gia đầu tư cổ phần, cổ phiếu cũng được làm sáng tỏ.

Tàu VNS Glory

Theo báo cáo tài chính của Tập đoàn Vinashin đến hết tháng 12-2007 tổng số tiền đầu tư tài chính dài hạn của Tập đoàn lên đến 4.103 tỷ đồng. Trong đó góp vốn liên doanh, liên kết 615 tỷ đồng; mua cổ phần, cổ phiếu 3.488 tỷ đồng.

Các khoản đầu tư tài chính dài hạn được thực hiện với nhiều lý do khác nhau. Cụ thể Cty mẹ đầu tư mua cổ phần, cổ phiếu 1.831 tỷ đồng. Lấy lý do là đầu tư chiến lược vì ngành tàu biển là ngành có nhiều rủi ro nên Cty mẹ đã mua cổ phần của Bảo Việt 1.462 tỷ đồng. Khoác lý do phục vụ nhiệm vụ chính trị, Cty mẹ mua cổ phần của Cty cổ phần cho thuê máy bay 70 tỷ đồng.

Hơn thế, Công ty mẹ còn đầu tư 120 tỷ đồng vào Quỹ đầu tư phát triển Việt Nam; vào Cty cổ phần sắt Thạch Khê 120 tỷ đồng; vào Cty cổ phần Chế tạo giàn khoan dầu khí 80 tỷ đồng; và Ngân hàng TMCP Nhà Hà Nội 91 tỷ đồng.

Không kém cạnh Cty mẹ, nhiều Cty con cũng mạnh tay trong đầu tư cổ phần cổ phiếu. Cụ thể, Tổng Cty CNTT Bạch Đằng dù nợ nần chồng chất nhưng cũng liều vay vốn ngắn hạn của Cty Tài chính Vinashin để mua cổ phần của các đơn vị trong Tập đoàn số tiền trên 58 tỷ đồng.

Đặc biệt, Cty TNHH một thành viên Vận tải Viễn Dương dù nợ đìa trong việc mua sắm hàng loạt tàu biển trong đó nhiều tàu cũ, tàu hỏng cũng gồng mình vay ngắn hạn đến 1,2 tỷ đồng để mua cổ phần của Cty cổ phần sơn tàu biển Vinashin.

Cũng phải kể đến Công ty đóng tàu Phà Rừng góp vốn cổ phần và mua cổ phiếu số tiền 61 tỷ đồng. Trong đó Cty này đã sử dụng vốn vay ngắn hạn để góp vốn cổ phần và đầu tư tài chính số tiền 24 tỷ đồng.

Cty cũng góp 2 triệu đô la (40% vốn pháp định) thành lập Cty liên doanh Baican nhưng Liên doanh này đã bị thua lỗ. Tính đến cuối năm 2007 số lỗ luỹ kế lên đến trên 5,1 triệu đô la tương đương trên 81 tỷ đồng.

Kỳ tiếp: Quản lý công nợ lạ lùng