Do tầng đáy nhiều xác thực vật
Từ đầu tháng 5/2019 đến nay, nguồn nước tại Hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang (huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) bị ô nhiễm nặng chảy về hạ lưu đổi màu, bốc mùi hôi thối. Bộ NN&PTNT, UBND tỉnh Hà Tĩnh cùng vào cuộc để làm rõ nguyên nhân.
Chiều nay 8/8, UBND tỉnh Hà Tĩnh tổ chức cuộc họp nghe báo cáo nguyên nhân gây ra hiện tượng chuyển màu nguồn nước tại Hệ thống Thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang.
Nguồn nước đỏ nâu, bốc mùi hôi thối tại Hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang Tại cuộc họp, ông Hồ Huy Thành, Giám đốc Sở TNMT Hà Tĩnh nhận định, qua các kết quả quan trắc xác định nguyên nhân hàm lượng sắt cao vượt giá trị giới hạn trong các đợt lấy mẫu khu vực lòng hồ Ngàn Trươi, mà cụ thể tại xã Hương Quang có các điểm chứa quặng Pirit (FeS2 - có chứa hàm lượng sắt và lưu huỳnh cao) phân bố trong đá phiến sét, phiến sét than, tại xã Hương Điền có quặng Pirit xâm tán trong các mạch thạch anh có chứa quặng vàng.
“Bên cạnh đó, đặc điểm của vùng Vũ Quang có nhiều sắt, xung quanh công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang trong phạm vi không lớn (05 xã) nhưng có đến 06 mỏ nhỏ quặng sắt”, ông Thành nhận định. Bước đầu nhận định nước ở Đập dâng chuyển màu, nguyên nhân một phần là do trong nước có hàm lượng Fe (III) hydroxit và một số muối Fe (III) khá cao.
Nhiều con sông nước bị chuyển màu do Hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang xả nước để tìm nguyên nhân Về nguyên nhân nước có màu và mùi hôi tanh, Sở TNMT Hà Tĩnh nhận định do khu vực đáy lòng hồ Ngàn Trươi còn nhiều xác thực vật đang bị phân hủy yếm khí nên nước ở tầng đáy có chứa nhiều hợp chất hữu cơ. Các hợp chất hữu cơ trong nước tầng đáy lòng hồ Ngàn Trươi chủ yếu là các hợp chất hữu cơ bền, khó phân hủy bằng sinh học và hóa học...
“Mùi tanh, hôi là do khí sinh ra trong quá trình phân hủy yếm khí ở tầng đáy như sunfua, amoniac v.v.. ở điều kiện pH thấp tồn tại ở dạng ion hòa tan, khi chuyển qua đập dâng do điều kiện (pH, DO tăng cao) nên chuyển sang dạng khí sufua, amoniac hòa tan trong nước, khi nhiệt độ tăng thì bay hơi và phát tán vào môi trường không khí gây mùi”, Giám đốc Sở TNMT Hà Tĩnh nhận định.
Người dân nhiều huyện phía bắc Hà Tĩnh lo lắng nguồn nước bị ô nhiễm. Tại cuộc họp, Ban 4 cũng có báo cáo kết quả quan trắc và nhận định về nguyên nhân gây nên nguồn nước chuyển màu và bốc mùi có nhiều mâu thuẫn với kết quả tổ công tác UBND tỉnh Hà Tĩnh đưa ra. Cụ thể kết quả quan trắc của Ban 4, nhiều thông số thấp hơn so với kết quả của Sở TNMT Hà Tĩnh. Theo báo cáo của Ban 4, việc nguồn nước chuyển màu, mùi hôi là khách quan. Nguyên nhân chủ yếu do phía Chủ đầu tư đưa ra do các quặng sắt từ phía thượng nguồn và trong khu vực.
Mâu thuẫn
Theo Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn, qua báo cáo của tổ công tác do UBND tỉnh thành lập và Ban 4 có nhiều mâu thuẫn về kết quả quan trắc các mẫu. “Hai báo cáo đưa ra mâu thuẫn từ kết quả lấy mẫu, khác nhau về nhận định nguyên nhân và phương án xử lý”, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh phát biểu. Theo ông Lê Đình Sơn, cần phải làm rõ sự mâu thuẫn giữa hai báo cáo này để thống nhất nguyên nhân chính gây ra nguồn nước ô nhiễm tại Hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang.
“Hai báo cáo đưa ra mâu thuẫn từ kết quả lấy mẫu, khác nhau về nhận định nguyên nhân và phương án xử lý”, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh nói. Giám đốc Sở TNMT Hà Tĩnh kiến nghị chỉ xả nước tầng mặt, không xả nước ở tầng giữa và tầng đáy. Phải tính toán kỹ để có biện pháp xử lý bùn, cặn trong lòng hồ. Trong khi Ban 4, kiến nghị xả kiệt nước để đánh giá trầm tích lòng dẫn. Trước đó, khi Ban 4, xả nước để tìm hiểu nguyên nhân gây ô nhiễm tại nhiều khu vực sông và cuộc sống người dân các huyện Vũ Quang, Đức Thọ, Hương Sơn…
Ông Hồ Huy Thành, Giám đốc Sở TNMT Hà Tĩnh khẳng định kết quả quan trắc là chính xác, khách quan Tại cuộc họp, các nhà khoa học kiến nghị tiếp tục lấy mẫu nước tại các nguồn ở nhiều thời điểm để làm rõ nguyên nhân và làm rõ nhận định nguồn sắt gây ra nguồn nước chuyển màu và bốc mùi tại Hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang.
Lãnh đạo huyện Vũ Quang mong muốn các cơ quan chức năng sớm làm rõ nguyên nhân để người dân ổn định cuộc sống và sản xuất.
