Tương truyền, Nàng Han xuất thân trong một gia đình nghèo người Thái ở Chiềng Sa (nay là xã Mường So). Nàng Han cải trang thành nam giới, đứng lên kêu gọi thanh niên trai tráng các bản đoàn kết đánh giặc. Nàng đứng đầu cuộc khởi nghĩa của đồng bào 16 xứ Thái quật cường đánh bại giặc xâm lược phương Bắc.
 |
| Đoàn rước vào đền thờ Nàng Han để làm lễ. |
Sau khi dẫn đoàn quân thắng trận trở về, nàng tắm gội ở mó nước Tây An (xã Mường So) rồi bay lên trời. Từ đó, tưởng nhớ công ơn của nàng, bà con lập đền thờ và tổ chức lễ hội ngay ở mó nước nàng tắm.
 |
| Đại biểu dâng hương tưởng nhớ công lao của Nàng Han. |
Đối với người Thái trắng ở Phong Thổ, hình tượng Nàng Han có vai trò vô cùng đặc biệt trong đời sống tâm linh. Nàng Han như một vị thần che chở, bảo vệ cho muôn dân, bản mường.
 |
 |
Đại biểu và du khách rửa tay bên mó nước nơi Nàng Han tắm gội sau khi đánh thắng giặc bay về trời để cầu may mắn. |
Những năm gần đây, lễ hội được tổ chức thường niên, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tham gia.
Nhiều nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Thái trắng khu vực Mường So, Khổng Lào, huyện Phong Thổ ngày càng được bảo tồn và phát huy lan tỏa.
 |
Đại biểu, du khách cùng bà con nhân dân vui hội xòe. |
Tại lễ hội diễn ra nhiều chương trình như lễ cúng ở đền thờ Nàng Han, thi các điệu múa, ẩm thực, trò chơi dân gian ném còn, đẩy gậy, kéo co, đánh tó má lẹ, đánh cầu, bắn nỏ.
 |
Phần thi kéo co thu hút đông đảo nhân dân và du khách tham gia. |
 |
Du khách tham gia trò bịt mắt đánh chiêng. |
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Thổ - Mai Thị Hồng Sim, Lễ hội Nàng Han được tổ chức thường niên nhằm bảo tồn bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc, gắn với phát triển du lịch.
 |
Phần thi ẩm thực thể hiện sự khéo léo của những cô gái Thái với nhiều món ăn độc đáo, hấp dẫn. |
Lễ hội còn là dịp để nhân dân các dân tộc giao lưu văn hóa, tăng thêm sự hiểu biết về lịch sử cũng như tạo điều kiện để các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các trò chơi dân gian phát triển.
