Merkava là dòng xe tăng chiến đấu chủ lực của Israel, được phát triển từ những năm 1990 và ra mắt vào năm 2002. Hai năm sau đó, những chiếc xe tăng Merkava đầu tiên được đưa vào biên chế của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) để thay thế những chiếc M60A1 đã lỗi thời.
Giới phân tích quân sự thế giới đã có nhiều đánh giá về dòng xe tăng Merkava và hầu hết đều cho rằng, đây là một trong các loại xe tăng có khả năng bảo vệ tốt nhất thế giới. Gần đây, trang thông tin quân sự Military Today cũng đưa Merkava vào danh sách 10 xe tăng chủ lực tốt nhất thế giới năm 2022.
 | |
|
Đến nay, Merkava Mk.4 là phiên bản mới nhất của dòng xe tăng Merkava. Xe tăng này được trang bị Hệ thống phòng thủ chủ động (APS) Trophy với khả năng phát hiện và phân loại các mối đe dọa từ tên lửa chống tăng. Hệ thống này do Công ty Rafael Advanced Defense Systems và Tập đoàn Công nghiệp hàng không ELTA phát triển, hiệu quả của nó đã được nhiều nước thành viên trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ghi nhận.
Còn theo đánh giá của trang The National Interest (Mỹ), APS Trophy là một trong các thiết kế có ảnh hưởng lớn nhất được trang bị cho những chiếc xe tăng Merkava. Ước tính, mỗi chiếc Merkava Mk.4 có giá khoảng 4,5 triệu USD.
Khả năng bảo vệ của xe tăng Merkava phần nào đã được kiểm chứng khi có thông tin cho rằng, trong cuộc xung đột ở Lebanon hồi năm 2009, các chiến binh Hezbollah đã phóng gần 1.000 vũ khí chống tăng các loại, song chỉ khiến 52 chiếc xe tăng thuộc dòng Merkava bị hư hại.
Số liệu thống kê công bố hồi năm 2021 cho thấy, quân đội Israel hiện đang vận hành 490 xe tăng Merkava, chủ yếu là phiên bản Merkava Mk.4. Tuy nhiên, quân đội nước này còn có 880 chiếc xe tăng khác trong kho dự trữ.
Chưa dừng lại ở đó, trang Army Recognition dẫn thông báo mới nhất của Bộ Quốc phòng Israel cho biết, nước này đã bắt đầu sản xuất phiên bản mới nhất của mẫu xe tăng "vua chiến trường" Merkava. Nếu không có gì thay đổi, kể từ năm tới, quân đội Israel sẽ được trang bị phiên bản xe tăng Merkava Mk.5.
Theo tiết lộ của giới truyền thông Israel, xe tăng Merkava Mk.5 sẽ được tích hợp nhiều hệ thống hiện đại nhằm đối phó với các vũ khí chống tăng và UAV, vốn được coi là hai mối đe dọa hàng đầu với xe tăng trên chiến trường. Ngoài những thay đổi ở phần khung thân, đặc biệt là lớp giáp bảo vệ, xe tăng Merkava Mk.5 còn được tích hợp cảm biến mới, hiện đại để giúp tăng khả năng phát hiện các mục tiêu, đồng thời đưa ra cảnh báo về các mối đe dọa tiềm tàng từ UAV.
Bên cạnh đó, chỉ huy kíp điều khiển trên những chiếc xe tăng Merkava Mk.5 sẽ được trang bị mũ chuyên dụng với tầm nhìn 360 độ và một màn hình dữ liệu, qua đó cung cấp những thông tin cơ bản về mục tiêu, đánh giá về mức độ thiệt hại trong xe tăng và đặc biệt là đưa ra khuyến nghị về loại đạn nên được sử dụng. Mặc dù chưa rõ tầm hoạt động của các thiết bị tác chiến điện tử trên xe tăng Merkava Mk.5 là bao xa song có thông tin cho rằng, nó có thể gây nhiễu, thậm chí khiến UAV bị vô hiệu hóa hoàn toàn.
Việc tiếp tục đầu tư nhằm phát triển phiên bản mới của dòng xe tăng Merkava phần nào cho thấy, Israel muốn giúp “vua chiến trường” ngày càng trở nên hoàn thiện hơn, đồng thời chứng tỏ xe tăng vẫn đóng vai trò quan trọng trong tác chiến lục quân hiện đại. Bên cạnh đó, xe tăng Merkava Mk.5 có thể sẽ là sản phẩm giúp Israel tiếp tục khẳng định vị thế của một nền công nghiệp quốc phòng tầm cỡ thế giới.
