Virus A/H5N8 đã lưu hành trên gia cầm và chim hoang dã từ năm 2016 nhưng đây là báo cáo đầu tiên về sự lây nhiễm virus này từ gia cầm sang người. Đặc biệt, tất cả 7 bệnh nhân phát hiện ở Nga trên đây đều không có triệu chứng.
Đến nay, chưa có bằng chứng virus A/H5N8 gây bệnh nặng ở người hay lây truyền từ người sang người. Do vậy những trường hợp bệnh này được cho là do gia cầm mắc bệnh lây truyền sang người.
Các vụ dịch cúm gia cầm độc lực cao A/H5N8 đã được báo cáo ở Nga, Châu Âu, Trung Quốc, Trung Đông và Bắc Phi trong những tháng gần đây, nhưng chỉ ở gia cầm và chim hoang dã. Các virus cúm gia cầm độc lực cao khác, chẳng hạn như H5N1, H5N6 và H7N9, đã được lây truyền từ động vật sang người.
Tại Việt Nam, chương trình giám sát của Cục Thú y chưa phát hiện chủng A/H5N8 lưu hành. Tuy nhiên từ năm 2021, Cục Thú y sẽ tăng cường xét nghiệm trong chương trình giám sát cúm gia cầm quốc gia.
TS Pawin Padungtod, Điều phối viên Kỹ thuật Cấp cao, FAO Việt Nam, cho biết về mặt kỹ thuật, virus H5N8 có chung đặc điểm kháng nguyên với virus A/H5N6 đang lưu hành tại Việt Nam. Do vậy vaccine cúm gia cầm hiện tại được sử dụng tại Việt Nam vẫn tiếp tục có tác dụng với A/H5N8.
"Mặc dù nguy cơ lây nhiễm virus A/H5N8 sang người ở Việt Nam là thấp, song chúng ta vẫn phải cảnh giác và tiếp tục thực hiện các biện pháp bảo vệ cá nhân để phòng chống bệnh cúm gia cầm", TS Satoko Otsu, Điều phối viên Nhóm các bệnh truyền nhiễm và Tình trạng Y tế Khẩn cấp của WHO, nói.
Lây nhiễm virus cúm gia cầm sang người chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với gia cầm sống hoặc chết bị nhiễm bệnh.
Để phòng tránh lây nhiễm cúm A/H5N8, FAO và WHO khuyến cáo người chăn nuôi cần tăng cường các biện pháp an toàn sinh học tại khu vực nuôi; tuân thủ đúng lịch tiêm phòng cho gia cầm; báo cáo các trường hợp gia cầm chết bất thường; không cho khách vào khu vực nuôi.
Đối với cộng đồng, thường xuyên rửa tay trước khi chế biến thực phẩm, trong quá trình nấu ăn và sau khi tiếp xúc với động vật; nấu chín kỹ thức ăn, đặc biệt là thịt, gia cầm và trứng. Rửa sạch, làm vệ sinh tất cả các bề mặt và dụng cụ được sử dụng để chế biến. Không ăn tiết canh gia cầm. Tránh tiếp xúc động vật ốm hoặc chết.
Trước đây, Việt Nam đã ghi nhận các ca nhiễm virus cúm A độc lực cao từ gia cầm sang người như H5N1, H5N6 và H7N9. Trong đó cúm A/H5N1 đã khiến 64 người tử vong kể từ khi được phát hiện tại nước ta vào năm 2003. Từ năm 2014 tới nay, Việt Nam không ghi nhận thêm trường hợp tử vong nào, nhưng các ổ dịch trên gia cầm vẫn thường xuyên được phát hiện và phải tiêu hủy nhiều đàn gà và vịt.
FAO và WHO Việt Nam khuyến nghị các hành vi sau:
Đối với người chăn nuôi gia cầm
Tăng cường các biện pháp an toàn sinh học tại khu vực chăn nuôi để giảm thiểu nguy cơ vi rút xâm nhập;
Tuân thủ đúng lịch tiêm phòng và đảm bảo dinh dưỡng tốt cho sức khỏe gia cầm;
Báo cáo các trường hợp gia cầm chết bất thường cho trưởng thôn hoặc cơ quan thú y địa phương và không cho phép khách vào khu vực chăn nuôi.
Đối với những người buôn bán gia cầm và những người bán gia cầm tại chợ
Chỉ thu gom gia cầm từ nguồn rõ ràng được và bán ở những khu vực được phép trong chợ;
Không bán gia cầm bên ngoài chợ;
Luôn rửa tay bằng nước sạch và xà phòng sau khi tiếp xúc với gia cầm;
Sử dụng giày dép riêng do các trang trại chăn nuôi gia cầm cung cấp khi bạn cần vào khu vực chăn nuôi;
Luôn rửa sạch giày dép của bạn khi bạn rời khỏi chợ có bán gia cầm.
Đối với bác sĩ thú y và những người tham gia vào công tác đáp ứng dịch:
Cần luôn sử dụng phương tiên phòng hộ cá nhân khi tiếp xúc với gia cầm nhiễm hay nghi ngờ nhiễm bệnh để giảm thiểu nguy cơ bị lây bệnh.
Đối với cộng đồng
Thường xuyên rửa tay trước khi chế biến thực phẩm và thường xuyên trong quá trình nấu ăn và sau khi tiếp xúc với động vật.
Nấu chín kỹ thức ăn, đặc biệt là thịt, gia cầm và trứng.
Rửa sạch và làm vệ sinh tất cả các bề mặt và dụng cụ được sử dụng để chế biến thực phẩm.
Không ăn “tiết canh” (một món ăn của Việt Nam chủ yếu được làm từ tiết của vịt).
Tránh tiếp xúc với động vật ốm hoặc chết.
Nếu đã tiếp xúc với gia cầm có khả năng bị nhiễm bệnh, hãy liên hệ với cơ sở y tế gần nhất khi bạn có các triệu chứng đường hô hấp.
Báo cáo ngay khi thấy gia cầm ốm chết bất thường cho cơ quan thú y địa phương.
