Hỏi: Viêm màng ngoài tim co thắt có phải xuất phát từ viêm màng ngoài tim? Biểu hiện của bệnh ra sao và hiện có điều trị được không?
(Khổng Trọng Minh - Hậu Giang)
Trả lời: Viêm màng ngoài tim co thắt là hậu quả của tình trạng viêm xơ hóa, vôi hóa làm dày lên, dính màng tim. Điều này gây ra hạn chế máu trở về tim và làm giảm thể tích tống máu. Màng ngoài tim lúc này cứng nhắc bao lấy trái tim là hạn chế tim giãn ra trong thời kỳ tâm trương và làm tăng áp lực trong buồng tim. Nguyên nhân gây ra thể bệnh này: nhiễm trùng, chấn thương, xạ trị… Bệnh lý màng ngoài tim có rất nhiều thể và chung qui lại là tình trạng viêm màng ngoài tim. Tùy theo nguyên nhân gây ra viêm màng ngoài tim mà người ta phân chia ra các nhóm: viêm màng ngoài tim do nhiễm trùng (virút, vi khuẩn, nấm), viêm màng ngoài tim không do nhiễm trùng (ung thư, nhồi máu cơ tim, tăng urê máu, chấn thương, sau xạ trị…), viêm màng ngoài tim do miễn dịch (thấp tim, bệnh mô liên kết…).
Người ta cũng có thể dựa vào thời gian để chia viêm màng ngoài tim cấp tính (dưới 6 tuần), viêm màng ngoài tim bán cấp, viêm màng ngoài tim mãn tính (trên 6 tháng).
Biểu hiện ở những bệnh nhân viêm màng ngoài tim co thắt là ngất xỉu, mệt và khả năng gắng sức kém. Sau đó, khi suy tim trái sẽ có khó thở khi gắng sức và khó thở về đêm.
Khám sẽ phát hiện tăng áp tĩnh mạch gây gan to, cổ trướng, phù ngoại biên, nghe tiếng tim mờ… để xác định ngoài việc cho làm điện tim, X-quang, thông tim thì làm siêu âm là điều quan trọng.
Đây là một thể bệnh có tiên lượng nặng và việc điều trị bằng ngoại khoa là cơ bản. Người ta phẫu thuật cắt bỏ màng ngoài tim (hơn 90% có cải thiện triệu chứng sau mổ).
Hiện tại dù hồi sức rất tốt nhưng tỉ lệ tử vong trong và sau mổ còn khá cao (có khi lên đến 20%). Tất nhiên song song đó là điều trị nội khoa bằng thuốc để giảm áp lực tĩnh mạch ngoại vi và tĩnh mạch phổi.
Bs.CkII. Đặng Minh Trí
