Rất khó để tìm ra câu trả lời thỏa đáng khi mà 3 đời thầy nội gần nhất trên cương vị HLV trưởng ĐTQG là các ông Phan Thanh Hùng (2012), Hoàng Văn Phúc (2013) và Nguyễn Hữu Thắng (2016-2017) đều thất bại nặng nề. Cụ thể ĐTQG dưới thời HLV Phan Thanh Hùng bị loại ngay từ vòng bảng AFF Cup 2012, còn ĐT U23 của HLV Hoàng Văn Phúc và ĐT U22 của HLV Hữu Thắng phải nói lời chia tay SEA Games 2013 và SEA Games 2017 ngay sau vòng bảng.
Xét về thành tích thì HLV Hữu Thắng có vẻ trội hơn một chút so với 2 đồng nghiệp tiền nhiệm khi ĐTQG “chỉ” bị loại ở bán kết AFF Cup 2016 chứ không phải là vòng bảng như tại SEA Games. Nhưng với một nền bóng đá từng có trọn bộ huy chương ở sân chơi khu vực như chúng ta (HCĐ Tiger Cup 2002, HCB Tiger Cup 1998, HCV AFF Cup 2008) thì việc ĐTQG góp mặt ở bán kết một kỳ AFF Cup hay SEA Games gần như là nhiệm vụ bắt buộc.
Thầy nội như thế song thầy ngoại cũng chẳng khá hơn. Bởi, kể từ năm 1995 tới nay chúng ta đã trải qua tới 9 đời HLV ngoại, trong đó có 2 ông thầy làm nhiều hơn một nhiệm kỳ là HLV Henrique Calisto (2 nhiệm kỳ, 2002 và 2008-2010) và HLV Alfred Riedl (3 nhiệm kỳ, 1998-2000, 2003, 2005-2007), nhưng thành tích tốt nhất mà bóng đá Việt Nam có được cũng chỉ là một chức vô địch ở AFF Cup 2008 với HLV Calisto.
Nói vậy để thấy dù là với HLV ngoại hay HLV nội thì cũng đều là lựa chọn không mấy dễ dàng với VFF. Bởi HLV nội đã được tạo điều kiện rất nhiều trong khoảng 5 năm trở lại đây nhưng kết quả thu được hầu như chỉ là sự thất vọng, còn HLV ngoại thì cũng chẳng hiệu quả hơn là bao.
Trong 3 ông thầy nội từng thất bại ở ĐTQG trong 5 năm qua thì HLV Phan Thanh Hùng và HLV Nguyễn Hữu Thắng đều từng giành chức vô địch V-League. Còn ông Hoàng Văn Phúc tuy chưa có chức quán quân giải VĐQG nhưng cũng là một trong những HLV nội hàng đầu V-League, và bản thân CLB Quảng Nam của ông Phúc đang tạm thời dẫn đầu bảng xếp hạng V-League 2017.
Điều đó có nghĩa là ngay cả khi VFF lựa chọn HLV nội tốt nhất trong số những người đang làm việc ở giải VĐQG chuyên nghiệp thì khả năng thất bại vẫn là rất cao. Nên không ai cảm thấy ngạc nhiên khi TTK VFF Lê Hoài Anh tuyên bố sẽ tìm HLV ngoại cho ĐTQG để lấp đầy chỗ trống mà HLV Hữu Thắng đang để lại.
Đến đây lại phát sinh một bài toán khác dành cho VFF, đấy là nếu mời HLV ngoại danh tiếng thì VFF khó lòng kham nổi yêu cầu về lương bổng. Chẳng hạn như ông Peter Reid, cựu HLV trưởng ĐT Thái Lan, từng nhận mức lương lên tới cả triệu USD một năm nhờ cái mác HLV đến từ Premier League, và lại là cựu tuyển thủ Anh. Trong khi ông thầy ngoại từng nhận lương cao nhất ở VFF là HLV Calisto cũng chỉ vào khoảng 300.000 USD/năm, nghĩa là chưa bằng phân nửa so với ông Reid.
Còn nếu mời HLV ngoại phù hợp với khả năng tài chính của VFF thì lại đối mặt với mối rủi ro “của rẻ là của ôi”, mà lịch sử bóng đá Việt Nam vốn chẳng thiếu những bài học kiểu như thế. Đấy còn chưa kể tới việc dù là thầy ngoại hay thầy nội thì họ cũng cầm chắc sẽ… thất bại trong nhiệm vụ đầu tiên mà VFF giao cho. Bởi thử thách đầu tiên của tân HLV trưởng ĐTQG sẽ là VCK giải U23 châu Á năm 2018 diễn ra vào tháng 1 năm sau ở Giang Tô (Trung Quốc). Đây là sân chơi mà chúng ta vẫn xem là nơi để cầu thủ cọ xát và tích luỹ kinh nghiệm chứ không phải nhắm tới mục tiêu thành tích, bởi chỉ cần vượt qua được vòng bảng cũng đã là nhiệm vụ không hề đơn giản.
Cách đây gần 2 năm, HLV ngoại gần nhất của ĐTQG là ông Toshiya Miura bị BCH VFF bỏ phiếu sa thải sau khi dẫn dắt ĐT U23 Việt Nam thi đấu không thành công ở VCK giải U23 châu Á năm 2016. Và chẳng ai biết tân HLV trưởng ĐTQG sẽ được đối xử như thế nào nếu như ĐT U23 Việt Nam trắng tay trở về từ VCK giải U23 châu Á năm 2018, mà điều này thì gần như là chắc chắn.
Vậy mới nói bài toán tuyển chọn HLV trưởng cho ĐTQG đang khiến VFF đau đầu tới mức mất phương hướng là như vậy.
