Ngày 4/10/2024, bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết vắc xin zona thần kinh (giời leo) của hãng dược phẩm GSK (Bỉ) đã có ở gần 200 trung tâm tiêm chủng của VNVC trên toàn quốc. Vắc xin này được chỉ định cho người lớn từ 50 tuổi trở lên và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona thần kinh. Trong đó, người từ 50 tuổi trở lên sẽ tiêm 2 mũi cách nhau 2 tháng. Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh (người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị…) tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng.
Hiệu quả phòng ngừa zona thần kinh của vắc xin được chứng minh lên đến 97% ở người trên 50 tuổi và 87% ở người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Vắc xin cũng sẽ giúp giảm các biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác là hơn 90%.
 |
Người dân được khám sàng lọc trước khi tiêm vắc xin zona thần kinh. Ảnh Tuyết Mai |
Bác sĩ Chính thông tin, vắc xin zona thần kinh được sản xuất theo công nghệ bất hoạt, tái tổ hợp và chứa dược chất đặc biệt giúp tăng hiệu quả trên người cao tuổi, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Vắc xin được sử dụng trên thế giới từ năm 2017. Ngoài Việt Nam còn có nhiều nước khác như vương quốc Anh, Úc, Hy Lạp, Canada, Đức, Ý, New Zealand… đặt hàng số lượng lớn để đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia cho toàn dân. Do đó, việc đặt mua vắc xin đòi hỏi rất nhiều yếu tố khắt khe.
“Với lợi thế là đối tác chiến lược của GSK từ nhiều năm, VNVC đã khá thuận lợi trong việc đàm phán để đưa vắc xin zona thần kinh về nước tiêm cho người dân”, bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng của Hệ thống tiêm chủng VNVC chia sẻ. Hiện vắc xin đã có mặt tại gần 200 trung tâm tiêm chủng của VNVC trên toàn quốc để triển khai tiêm cho người dân.
 |
Bác sĩ Bạch Thị Chính chia sẻ thông tin về vắc xin zona thần kinh tại buổi ra mắt vắc xin zona thần kinh sáng ngày 4/10. Ảnh: Tuyết Mai |
Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP HCM, tiêm phòng bệnh zona đã được khuyến cáo rộng rãi, trong đó vắc xin của GSK được khuyến cáo cho độ tuổi 50 trở lên ở hầu hết các quốc gia cũng như ưu tiên và có chỉ định cho người suy giảm miễn dịch. Việc VNVC đưa vắc xin này về nước tiêm cho người dân là một giải pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả.
Zona thần kinhlà bệnh hậu thủy đậu do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra. Đây cũng là nguyên nhân gây bệnh thủy đậu. Người nhiễm virus VZV lần đầu sẽ mắc bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi bệnh, virus này không bị tiêu diệt hoàn toàn mà trú ẩn trong các rễ hạch thần kinh và sẽ tái hoạt động gây bệnh zona thần kinh khi gặp điều kiện thuận lợi như lớn tuổi, mắc bệnh nền, bệnh mạn tính.
 |
Khách hàng đến tiêm vắc xin zona thần kinh trong ngày 4/10 tại Hệ thống tiêm chủng VNVC. Ảnh: Khả Nhi |
Các bác sĩ khuyến cáo, bất kỳ ai đã từng bị thủy đậu đều có thể bị zona thần kinh. Biểu hiện ở người mắc với các ban đỏ, mụn nước, bọng nước tập trung thành đám, thành chùm dọc theo đường phân bố của thần kinh ngoại biên…. Các triệu chứng này cũng có thể khỏi sau khoảng 2-4 tuần. Tuy nhiên, nếu trở nặng nó cũng sẽ gây ra hàng loạt biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt hay gặp ở người cao tuổi và người có bệnh lý suy giảm miễn dịch, bệnh lý nền như tổn thương da, đau đớn mức độ cao, đau thần kinh dai dẳng, mù lòa, liệt mặt, viêm phổi, viêm gan, viêm não, viêm màng não, đột quỵ…
Đặc biệt, có khoảng 5-30% người bệnh sẽ gặp biến chứng đau dây thần kinh sau zona kéo dài nhiều tháng, nhiều năm thậm chí cơn đau kéo dài dai dẳng đến suốt cuộc đời. Nguyên nhân là do virus gây viêm, hoại tử và xơ hóa các đầu mút tận cùng thần kinh cảm giác.
Tuổi càng cao, nguy cơ đau dây thần kinh nhiều hơn và bệnh càng nghiêm trọng hơn, trong đó ở người trên 50 tuổi cao gấp 15-25 lần so với người dưới 30 tuổi. Trước khi có vắc xin, bệnh chưa có phương pháp phòng bệnh và điều trị tối ưu.
 |
Hệ thống xe lạnh tại VNVC đạt chuẩn GSP được ví như “kho lạnh di động” sẵn sàng cung ứng vắc xin zona thần kinh đảm bảo an toàn, chất lượng. Ảnh: Tuyết Mai |
Theo GS.TS.BS Hoàng Thị Lâm, Trưởng khoa Miễn dịch lâm sàng BV Đa khoa Tâm Anh TP HCM, các nghiên cứu đã chỉ ra, người có bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch dễ có nguy cơ mắc zona, tái phát zona và gặp biến chứng khi mắc bệnh cao hơn, chiếm từ 20-40%. Hơn nữa, đau thần kinh sau zona cũng có nguy cơ tăng mạnh theo tuổi, nhất là trong độ tuổi 50-79. Ngoài ra, căng thẳng tâm lý cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh lên đến 47%.
Theo bác sĩ Chính, việc có thêm vắc xin zona thần kinh bên cạnh vắc xin thủy đậu sẽ hoàn thiện lá chắn miễn dịch, giúp người dân tăng cường phòng bệnh.
GSK (GlaxoSmithKline) là công ty dược phẩm nổi tiếng hàng đầu thế giới, có lịch sử hơn 140 năm nghiên cứu và phát triển vắc xin trên thế giới. Các giải pháp từ phòng ngừa đến điều trị với thuốc và đặc biệt là với vắc xin của GSK đã tác động tích cực lên sức khỏe của con người, cộng đồng khắp nơi trên thế giới.
VNVC đang triển khai tiêm 9 loại vắc xin quan trọng của GSK là vắc xin 6 trong 1 Infanrix Hexa, vắc xin phế cầu 10 Synflorix, vắc xin tiêu chảy do rotavirus Rotarix, vắc xin sởi - quai bị - rubella Priorix, vắc xin thủy đậu Varilrix, vắc xin viêm gan A + B Twinrix, vắc xin bạch hầu - ho gà - uốn ván Boostrix, vắc xin não mô cầu B thế hệ mới Bexsero và vắc xin zona thần kinh Shingrix.
