Hiện Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư cơ sở 2 có số bệnh nhân đông nhất với hơn 300 ca. Bệnh viện Phổi Đà Nẵng có hơn 130 bệnh nhân. Bắc Ninh, Bắc Giang đang điều trị lần lượt hơn 110 và hơn 80 bệnh nhân. Tiểu ban Điều trị cho biết, trong số các bệnh nhân đang điều trị (gồm bệnh nhân đợt dịch thứ 3 và 4) có gần 65% bệnh nhân COVID-19 không có biểu hiện lâm sàng; 29% bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng nhẹ.
TS.Phạm Ngọc Thạch, Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư cho biết, giải trình tự gien cho thấy biến chủng virus tìm thấy lần đầu ở Ấn Độ (B.1.617) đã xâm nhập cơ sở y tế này. “Đây là biến chủng rất mới. Rất nhiều bệnh nhân không có triệu chứng lâm sàng. Thậm chí trong 10 ngày đầu bệnh nhân không có biểu hiện viêm đường hô hấp như sốt, ho, khó thở. Việc khám sàng lọc, đo nhiệt độ rất khó để phát hiện”, bác sĩ Thạch nói.
Đồng tình với quan điểm này, tại Bệnh viện K - nơi phát hiện cùng lúc 11 ca bệnh COVID-19 thông qua việc chủ động xét nghiệm sàng lọc, PGS.TS Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện cho biết, việc sàng lọc SARS-CoV-2 người vào viện rất khó khăn vì không có triệu chứng. Cho rằng nếu chỉ đo thân nhiệt, hỏi dịch tễ, Bệnh viện rất khó phát hiện người dương tính, cùng đó xét nghiệm trước khi vào viện cũng rất khó, nhưng PGS.TS Lê Văn Quảng vẫn nhấn mạnh vẫn cần phải thực hiện, coi việc đo nhiệt độ, hỏi dịch tễ là bước sàng lọc, phát hiện sớm thứ 1; khi bệnh nhân vào trong bệnh viện tiếp tục sàng lọc bước 2 ở các khoa phòng.
GS.TS Nguyễn Văn Kính, Chủ tịch Hội đồng chuyên môn điều trị COVID-19, cũng nhấn mạnh các bệnh nhân không có triệu chứng gây khó khăn cho việc sàng lọc khi họ đến viện. Nhiều trường hợp đã được chụp X-quang phổi cũng không phát hiện ra tình trạng viêm phổi do virus. Đến khi được phát hiện thì dịch đã bùng.
Các chuyên gia cho biết ở các bệnh nhân nặng, dù bị tổn thương phổi nhưng sau ngày thứ 9-10 thì một số người xét nghiệm SARS-CoV2 đã trở về âm tính. Điều này cũng gây khó khăn cho công tác sàng lọc nếu thầy thuốc chưa đủ nhạy cảm lâm sàng để truy đến cùng những dấu hiệu, yếu tố nguy cơ hay tổ chức mở rộng sàng lọc ở những người cùng chùm bệnh thì có thể bỏ sót. “Khi có vài ba bệnh nhân có yếu tố tiếp xúc gần, có biểu hiện giống nhau thành một chùm ca bệnh, hoặc khi có bệnh nhân có tổn thương phổi không lý giải được bằng những căn nguyên thông thường khác, thì sẽ là yếu tố để nghi ngờ”, vị chuyên gia cho biết.
Từ thực tế điều trị, các chuyên gia cho rằng nếu sàng lọc chỉ trông chờ vào triệu chứng thì rất dễ bỏ lọt. Trong chùm 7 ca đầu tiên ở Hà Nam, chỉ có duy nhất ông bố của bệnh nhân chỉ điểm (BN2899) là có triệu chứng, số còn lại không có triệu chứng. Tương tự như vậy, chùm ở Vĩnh Phúc, trong số 8 ca đầu tiên chỉ có 1 ca có triệu chứng.
Chỉ có xét nghiệm mới phát hiện ca bệnh
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh nhiều lần, chỉ có xét nghiệm mới phát hiện ra được ca bệnh COVID-19 nên yêu cầu các bệnh viện phải tăng cường năng lực xét nghiệm, mở rộng đối tượng xét nghiệm. Nếu bệnh viện để lọt ca nhiễm COVID-19 sẽ có hậu quả rất nghiêm trọng.
Lãnh đạo Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư cho biết, khi bệnh viện hết cách ly, được đón bệnh nhân thường sẽ từng bước mở rộng xét nghiệm bằng phương pháp kháng nguyên nhanh cho tất cả bệnh nhân tới viện. Ngoài xét nghiệm định kỳ ở nhóm nguy cơ cao như yêu cầu của Bộ trưởng Bộ Y tế, Bệnh viện sẽ triển khai xét nghiệm sàng lọc ngẫu nhiên cho các nhân viên y tế khác và bệnh nhân nội trú bằng test kháng nguyên nhanh hoặc Realtime RT- PCR.
Còn tại Bệnh viện K, dù chưa trở thành thường quy nhưng tại Bệnh viện này, trước khi điều trị, đặc biệt với bệnh nhân nặng hoặc bệnh nhân có nguy cơ, bệnh nhân được xét nghiệm khẳng định Realtime RT-PCR, một số làm test nhanh.
Một chuyên gia của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư cho rằng: “Vì không có triệu chứng nên nhiều người bệnh không nghĩ mình có bệnh trong khi bệnh vẫn tiến triển âm thầm. Chỉ có một số bệnh nhân tới ngày thứ 9-10 bệnh nặng lên, nếu họ mới đến bệnh viện thì mới “bắt được những ca chỉ điểm đó” (xét nghiệm dương tính COVID-19 vì có triệu chứng) khi đó sẽ muộn mất 2-3 chu kỳ lây nhiễm. Cũng vì không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, một số bệnh nhân không đến bệnh viện để xét nghiệm, họ di chuyển thoải mái nên khó kiểm soát”.
