Câu hỏi đặt ra là liệu Omicron có lây nhiễm sang nhiều người đến mức gia tăng các trường hợp nhập viện và tử vong hay không, mặc dù tỷ lệ người mắc bệnh nặng ít hơn.
Khoa học nói gì về Omicron cho đến nay?
Virus luôn đột biến và SARS-CoV-2 cũng vậy. Virus càng nhân lên và lây lan thì khả năng đột biến càng lớn. Hầu hết các đột biến không có tác dụng hoặc có hại đối với virus, nhưng đôi khi virus trải qua một sự thay đổi (hoặc một nhóm thay đổi) khiến virus dễ lây lan hơn, né tránh hệ miễn dịch tốt hơn hoặc gây ra bệnh nặng hơn. Các virus có các nhóm đột biến đặc biệt được phân loại là các biến thể.
Nam Phi là một trong những nơi đầu tiên phát hiện biến thể Omicron của SARS-CoV-2 vào tháng 11. Công ty bảo hiểm y tế tư nhân lớn nhất Nam Phi, Discovery Health, hôm thứ Ba đã công bố một nghiên cứu xem xét 211.000 kết quả xét nghiệm COVID-19, trong đó có 78.000 kết quả dương tính với Omicron.
Nghiên cứu cho thấy nguy cơ nhập viện do nhiễm Omicron thấp hơn 29% so với đợt bùng phát ở Nam Phi vào mùa hè năm ngoái, ngay cả sau khi kiểm soát tình trạng tiêm chủng.
Vắc-xin có bảo vệ chống lại Omicron không?
Nghiên cứu cho thấy vắc-xin mRNA Pfizer / BioNTech hầu hết đều hoạt động mạnh mẽ, bảo vệ 70% chống lại việc nhập viện và 33% bảo vệ chống lại nhiễm bệnh do Omicron.
Khả năng bảo vệ của vắc-xin chống lại nhiễm biến thể Omicron không cao bằng khả năng bảo vệ chống lại các biến thể trước đó, điều này có thể góp phần làm tăng tỷ lệ nhiễm trùng đột phá cao hơn.
Pfizer đã báo cáo vào tuần trước rằng người tiêm đủ hai liều vắc xin của họ có khả năng bảo vệ chống lại Omicron giảm đi, một liều vắc xin tăng cường của Pfizer sẽ giúp hệ miễn dịch khỏe hơn để chống lại biến thể mới.
Vào thứ Tư, Moderna đã công bố dữ liệu ban đầu cho thấy, một mô hình tương tự với vắc xin mRNA của họ, với hiệu quả chống lại Omicron thấp hơn nếu tiêm đủ hai liều ban đầu nhưng tăng khả năng bảo vệ với liều tăng cường. Hai loại vắc xin COVID-19 phổ biến khác của Johnson & Johnson, AstraZeneca và Đại học Oxford - cũng tạo ra phản ứng miễn dịch với Omicron thấp hơn so với các biến thể trước đó.
Discovery Health cảnh báo rằng, những phát hiện này chỉ dựa trên dữ liệu trong vòng ba tuần, nhưng các nhà nghiên cứu trên thực tế cho biết nó phù hợp với những gì họ đã thấy cho đến nay.
Harsha Somaroo, một chuyên gia y tế công cộng tại Đại học Ưitwatersrand, đồng thời là cố vấn cho sở y tế Gauteng, một tỉnh của Nam Phi là tâm điểm của làn sóng Omicron cho biết: “Một điều chúng tôi nhận thấy là bệnh nhân phải nằm viện trong thời gian ngắn hơn và gần đây ca bệnh xuất hiện ở tất cả các nhóm tuổi. Tỷ lệ gia tăng số cả COVID-19 theo cấp số nhân. Đó là mức cao nhất từng có trong đại dịch ở Gauteng. Mức tăng khoảng 300% so với tuần trước.”
Kể từ khi được phát hiện vào tháng trước, Omicron đã lan rộng ra toàn thế giới. Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus chia sẻ với báo giới: “Thực tế là Omicron có thể có ở hầu hết các quốc gia, ngay cả khi nó chưa được phát hiện. Omicron hiện có mặt tại hơn 30 tiểu bang của nước Mỹ và đang đối mặt với một đợt tăng đột biến khác về số ca nhiễm COVID-19."
Tình huống tốt nhất và xấu nhất cho Omicron
Tỷ lệ truyền Omicron cao hơn có nghĩa là nguy cơ lây nhiễm cao hơn trước.
Theo một số ước tính, Omicron có thể truyền nhiều hơn từ 25 đến 50% so với biến thể Delta. Delta có khả năng truyền nhanh hơn 50% so với biến thể Alpha, bản thân nó có khả năng truyền cao hơn 50% so với phiên bản gốc của SARS-CoV-2.
Omicron cũng đã chỉ ra rằng nó có thể gây nhiễm trùng đột phá ở những người được tiêm chủng và tái nhiễm ở những người đã nhiễm virus trước đó.
Một lo lắng là: Ngay cả khi nó rất nhẹ ở những người có một số khả năng miễn dịch, nhưng có tỷ lệ tái nhiễm rất cao và sẽ xâm nhập vào tất cả những người chưa bao giờ bị nhiễm bệnh hoặc đã tiêm chủng.
Không chắc rằng Omicron sẽ thay thế Delta như một biến thể chính ở Mỹ, nhưng nó có thể sẽ là một động lực chính dẫn đến làn sóng lây nhiễm COVID-19 mới sang năm mới.
Tỷ lệ nhiễm Omicron cao hơn có thể theo hai con đường: sự gia tăng các ca nhiễm trùng nhẹ hơn mà không phải nhập viện hoặc có thể có nhiều ca nhiễm Omicron đến mức vẫn khiến nhiều ca nhập viện và tử vong hơn.
Tình huống thứ hai có thể xảy ra là nhiều trường hợp mắc hơn và sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến những người chưa được tiêm chủng.
Tình huống tốt nhất có lẽ là sự gia tăng các ca COVID-19 mà không có sự gia tăng nhập viện và tử vong - phụ thuộc một chút vào may mắn.
Tiêm vắc xin chống lại COVID-19 và tiêm một liều nhắc lại sau sáu tháng vẫn là những biện pháp hiệu quả nhất mà mỗi người có thể làm để bảo vệ mình khỏi Omicron. Và nhiều biện pháp phòng ngừa sức khỏe cộng đồng vẫn còn hiệu quả như rửa tay thường xuyên , đeo khẩu trang, cách ly xã hội, xét nghiệm, truy tìm nguồn lây và cách ly trong trường hợp lây nhiễm.
Những gì chúng ta biết về Omicron vẫn còn sơ khai. Sự hiểu biết của chúng ta về mức độ lây lan và mức độ nghiêm trọng của nó vẫn có thể thay đổi, vì vậy mọi người nên sẵn sàng thích ứng.
