Từ chuồng đến chợ: Thịt heo tăng giá gấp đôi

Ngày 15/11, tại nhiều chợ TPHCM như Bến Thành, Thị Nghè, Bà Chiểu, Hòa Bình…, giá thịt heo tăng cao ngất ngưởng, hầu hết đều trên 100.000 đồng/kg. Cụ thể, thịt đùi từ 120.000-130.000 đồng, ba rọi (ba chỉ) 150.000 đồng/kg, ba rọi rút xương hơn 170.000 đồng/kg; sườn non 170.000-180.000 đồng/kg…

Giá tăng không dừng

“Heo tăng từng ngày, hôm nay giá này, mai đã nhích thêm vài ngàn đồng/kg. Giá này so với cách đây 2 tuần đã tăng từ 20.000-40.000 đồng/kg tùy loại. Heo tăng quá cao khiến ai cũng choáng váng, bữa giờ bán ế lắm vì khách không mua; chủ các quầy ăn cũng lấy hàng rất ít, họ chọn thực phẩm khác thay thế ” - bà Thu, chủ sạp quầy thịt heo tại chợ Bình Triệu (Q.Thủ Đức) than thở.

Theo nhiều tiểu thương chợ đầu mối, trước đây heo đủ trọng lượng mới được giết mổ thì nay có những ngày heo loại 50-60 kg/con về chợ rất nhiều. “Giá heo hơi tăng đột biến khiến chúng tôi cũng không kịp trở tay. Tuy giá cao nhưng có ngày không lấy được thịt do nguồn cung thiếu hụt. Giá heo hiện nay đang bằng hoặc cao hơn những ngày cao điểm Tết Nguyên đán năm 2019” - chị Thìn, tiểu thương chợ đầu mối Hóc Môn nói.

Ông Hưng, chủ hộ chăn nuôi heo ở Q.12 cho biết, do cung không đáp ứng đủ cầu nên giá tăng là chuyện đương nhiên. Một nguyên nhân sâu xa nữa là do thịt heo qua tay nhiều khâu trung gian trước khi ra thị trường, cũng góp phần đẩy giá thịt tăng cao. Ông dẫn chứng: “Một con heo hơi khoảng 100kg khi bán ra thị trường hiện nay có giá khoảng 7 triệu đồng. Thương lái mua rồi đem đi giết mổ, đưa ra chợ đầu mối, heo mảnh (trừ đầu, lòng) sẽ cộng thêm 15-20 giá (1,5-2 triệu đồng/con). Tiểu thương chợ lẻ mua lại, phân lọc xương, từng loại thịt và sẽ cộng thêm từ 22-25 giá tùy theo mãi lực từng chợ. Vị chi trung bình con heo ra thị trường có giá gấp đôi so với xuất chuồng”.

Ông Bảy, một người chăn nuôi ở Hóc Môn cho rằng có hiện tượng thương lái thổi giá, người chăn nuôi găm hàng khiến thị trường sốt giá. Thương lái không mua được heo từ hộ chăn nuôi, phải mua lại từ thương lái khác nên giá lại tiếp tục lên cao. Tuy nhiên, người bán vaccine và thức ăn chăn nuôi cũng tăng giá góp phần đẩy chi phí thịt lên cao. Giá cả cũng phụ thuộc nhiều vào các công ty lớn, họ tăng giá bao nhiêu thì thị trường tăng bấy nhiêu.

Tại “thủ phủ” chăn nuôi Đồng Nai - địa phương cung cấp heo chủ lực cho thị trường khu vực phía Nam, tổng đàn chỉ còn trên 1,5 triệu con, giảm gần 50% so với trước. “Giá heo hơi của nhiều công ty chăn nuôi lớn “qua tay” các đại lý cũng đã ở mức 72.000-75.000 đồng/kg. Hầu như rất ít thương lái nhỏ lẻ mua được lợn hơi trực tiếp từ công ty chăn nuôi. Khi mua qua tay, giá heo hơi đã bị thổi thêm 5-7 giá”- một tiểu tương kinh doanh thịt heo tại TPHCM tiết lộ.

Dù giá heo thịt tăng chóng mặt, nhưng người chăn nuôi heo đẻ lại bất an, thấp thỏm do không ai dám tái đàn nên heo con cũng “ế” theo. Bà Đỗ Thị Út nuôi heo VietGap (H.Củ Chi) bộc bạch, đang có gần chục heo con chuẩn bị xuất chuồng (tầm 20kg/con). Trước đây bà bán tới 1,5 triệu đồng/con, nhưng nay giá chỉ còn 1 triệu đồng. “Heo nhà nuôi không nhiễm dịch tả châu Phi nhưng cũng bị ảnh hưởng nặng nề vì tôi chuyên bán heo con. Dịch chưa có vaccine, người nuôi không dám tái đàn thì mình bán cho ai? Nếu cứ đà này thì sắp tới sẽ không còn thịt heo nữa” - bà Út nói.

Sẽ bán heo kiểu… chứng khoán

Hiện tượng thương lái tỏa đi khắp các địa phương để lùng mua heo, giá cao nhưng vẫn khó mua được hàng đang ra tại nhiều địa phương. Nguyên nhân do nhiều trại chăn nuôi không vội vàng xuất heo vì kỳ vọng mức giá còn tiếp tục tăng trong thời gian tới khi nguồn heo ngày càng khan hiếm.

Ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai nhìn  nhận, chưa bao giờ giá heo hơi lại biến động mạnh như những ngày qua. Heo hơi có thời điểm vượt ngưỡng 70.000 đồng/kg, mức giá cao kỷ lục từ trước đến nay. “Nguồn heo cung cấp ra thị trường hiện nay chủ yếu là của các công ty lớn, nhất là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ bị thiệt hại rất lớn do dịch tả heo châu Phi nên lượng heo còn rất ít” - ông Công nói.

Dù giá cao nhưng ông Công cho rằng thịt heo vẫn được tiêu thụ mạnh, do thực phẩm này chiếm 75% nhu cầu thịt của người dân. Dẫu vậy ông Công vẫn khuyến khích người dân nên thay thế thịt heo bằng thịt gà, vịt hoặc thịt heo mát trong thời điểm hiện nay.

Liên quan đến giá cả, chất lượng thịt heo, TPHCM cho biết sắp tới sẽ ra mắt sàn giao dịch thịt heo. Với sàn giao dịch thịt heo, cơ sở chăn nuôi và chợ đầu mối sẽ giao dịch trực tiếp. Người chăn nuôi và chợ đầu mối có quyền quyết định chính, thương lái chỉ cung cấp dịch vụ logistics là vận chuyển heo.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Phó trưởng ban đề án Sàn giao dịch heo TPHCM cho biết, mặc dù dịch tả heo châu Phi khiến thịt heo tăng giá, nhưng nhu cầu sử dụng thịt heo của người dân Sài Gòn vẫn rất lớn. Tuy nhiên, người dân vẫn có thói quen dùng thịt nóng là chủ yếu.

Thịt heo hiện nay đa số vẫn giết mổ thủ công, không bảo đảm dịch tễ cũng như an toàn thực phẩm. Phương thức mua bán truyền thống thông qua thương lái là chủ yếu sơ khai, đơn giản. TPHCM chỉ áp dụng máy móc vào khâu vận chuyển bằng xe tải từ điểm giết mổ đến chợ đầu mối, còn lại đa phần đều làm theo kiểu truyền thống. Kho lạnh còn rất sơ khai, thương lái vẫn còn tự động thu mua. Bên cạnh đó, người chăn nuôi và tiêu dùng vẫn ở vị trí bị động. Người chăn nuôi có hàng nhưng không quyết định được giá. Người tiêu dùng cũng không biết giá cụ thể là bao nhiêu để lựa chọn. Thông tin thị trường cũng không công khai, minh bạch, cơ quan nhà nước chưa quản lý được hết thương lái, người chăn nuôi...

“Định hướng là sàn giao dịch heo phải kết nối được chủ thể quan trọng trong chuỗi cung ứng, nhất là chủ thể chăn nuôi và chủ thể giết mổ và thương nhân chợ đầu mối, tiến tới chấm dứt lò giết mổ thủ công, tập trung giết mổ công nghiệp để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đưa sản phẩm thịt heo chất lượng đến người tiêu dùng với giá hợp lý” - ông Hòa cho biết.