Dù không phải một bên liên quan đến tranh chấp biển Đông, Indonesia mâu thuẫn với Trung Quốc vì vấn đề các tàu cá Trung Quốc vào vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia ở khu vực quần đảo Natuna và bác bỏ bản đồ đường 9 đoạn mà Trung Quốc dùng làm cơ sở cho yêu sách của mình ở khu vực này.
Tuy nhiên, Indonesia đang đối mặt với vấn đề suy thoái kinh tế vì tác động của đại dịch COVID-19 và đang trông cậy vào một hãng dược Trung Quốc để có nguồn cung vắc-xin bảo đảm. Indonesia cũng tiếp tục chào đón đầu tư của Trung Quốc để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Hôm qua, ông Ngụy nói với Thủ tướng Malaysia Muhyiddin Yassin rằng Trung Quốc sẵn sàng làm việc với các nước ASEAN, trong đó có Malaysia, “để đi đến thỏa hiệp” nhằm duy trì hòa bình trên biển Đông. Ông Ngụy cũng nói rằng duy trì ổn định trên biển Đông là trách nhiệm chung của Trung Quốc và Malaysia, Xinhua đưa tin.
Khi gặp người đồng cấp Malaysia Ismal Sabri Yaakob, ông Ngụy nói rằng Trung Quốc cam kết tăng cường hợp tác quốc phòng giữa hai nước và không ngừng thúc đẩy hợp tác quân sự song phương. Còn ông Muhyiddin nói rằng Malaysia sẵn sàng làm việc với Trung Quốc để thúc đẩy hợp tác song phương trong các lĩnh vực quốc phòng, giáo dục, kinh tế, thương mại...
Bình luận về chuyến thăm của ông Ngụy, cựu thứ trưởng quốc phòng Malaysia Liew Chin Tong cảnh báo rằng biển Đông “có thể trở thành Balkan của khu vực này”, trong đó cạnh tranh quyền lực nước lớn “có thể đi mộng du vào khủng hoảng và chiến tranh” vì không có vùng đệm nào giữa Mỹ và Trung Quốc.
“Trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung leo cao, không có khu vực nào chịu rủi ro và hậu quả nhiều trước sự trỗi dậy của Trung Quốc hơn là vùng biển Đông Nam Á. Tôi luôn chủ trương rằng Trung Quốc cần đối xử với các nước ven biển ở Đông Nam Á là ưu tiên số 1 trong chính sách đối ngoại của họ”, ông Liew nói.
Hai chuyến thăm của ông Ngụy diễn ra ngay trước hội nghị bộ trưởng ngoại giao ASEAN và các hội nghị liên quan. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo dự kiến sẽ tham dự.
Tại cuộc họp báo chiều ngày 7/9, Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Quốc Dũng cho biết các vấn đề nóng của khu vực, trong đó có biển Đông, sẽ được bàn tới tại các hội nghị diễn ra trong tuần này. ASEAN cũng sẽ bàn về quan hệ của mình với các đối tác. Hội nghị bộ trưởng ASEAN – Trung Quốc diễn ra vào chiều 9/9. Thứ trưởng Dũng cho biết lần này ASEAN và Trung Quốc sẽ bàn về việc sớm nối lại đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC).
