Hệ thống SCADA là một giải pháp chiến lược của EVN SPC nhằm hiện đại hóa lưới điện, là bước cơ bản để điều khiển thiết bị điện từ xa, tiến tới trạm biến áp 110kV không người trực.
Hiện đại hóa lưới điện
Ông Hồ Quang Ái –Phó TGĐ EVN SPC cho biết, dự án SCADA bắt đầu được triển khai từ năm 2012. Dự án SCADA được triển khai trên phạm vi toàn địa bàn EVN SPC (21 tỉnh thành phía Nam) với khối lượng bao gồm một hệ thống SCADA chính (MCC), một hệ thống SCADA dự phòng (BCC), 43 Remote Console đặt tại 21 tỉnh và Công ty Lưới điện cao thế miền Nam, kết nối 104 trạm 110kV và 880 recloser. Tổng mức đầu tư của dự án khoảng 15,3 triệu USD, từ vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB).
Ông Đặng Hoàng An-Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, chủ đề hoạt động năm 2017 của EVN là “Đẩy mạnh khoa học công nghệ”. Mục đích nhằm triển khai ứng dụng mạnh mẽ và phát triển khoa học công nghệ để áp dụng trong quản trị, điều hành, vận hành hệ thống điện, kinh doanh và dịch vụ khách hàng, đầu tư xây dựng nhằm năng cao độ tin cậy vận hành hệ thống điện, năng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh gắn với bảo vệ môi trường.
Ông Ái cũng cho biết, đến nay, EVN SPC đã kết nối SCADA và các Trung tâm SCADA đã điều khiển xa 164 TBA 110kV và 1 trạm cắt 110kV (Tân Thạnh, tỉnh Long An). Các Trung tâm điều khiển xa tại Công ty Điện lực đang giám sát và thực hiện điều khiển xa 880 recloser và LBS (808 recloser và 72 LBS). Dự kiến đến cuối năm 2017 sẽ điều khiển xa 100% các trạm 110kV và 1.300 recloser/LBS.
Song song với việc thi công dự án, EVN SPC cũng triển khai công tác đào tạo, huấn luyện để chuẩn bị đội ngũ sẵn sàng tiếp nhận và quản lý, vận hành hệ thống SCADA cũng được thực hiện. Đội ngũ công tác SCADA của EVN SPC đến nay đã làm chủ công nghệ và đã có thể tự cấu hình dữ liệu và kết nối tất cả các TBA 110kV mới đóng điện, TBA 110kV khách hàng, các nhà máy điện đấu nối vào lưới điện EVN SPC và các thiết bị trên lưới điện 22kV ngoài phạm vi khối lượng trong dự án.
Hệ thống SCADA được quản lý, vận hành bởi Trung tâm Điều hành SCADA. “Việc triển khai xây dựng hệ thống SCADA là tất yếu, phù hợp với sự phát triển hiện đại hóa, tự động hóa trong ngành điện. Việc thành lập Trung tâm Điều hành SCADA là nhằm đảm bảo cho công tác quản lý và vận hành một hệ thống hiện đại, thực hiện kế hoạch khai thác hiệu quả và phát triển hệ thống SCADA của EVN SPC, góp phần hoàn thành tốt những nhiệm vụ EVN giao. Kết quả của dự án đã thể hiện tập thể EVN SPC với tinh thần dám nghĩ, dám làm, vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đổi mới và áp dụng công nghệ tiên tiến trong quản lý vận hành lưới điện”-ông Ái nói.
Hiệu quả tích cực
Theo EVN SPC, Qua thời gian vận hành thử nghiệm, hệ thống SCADA đã mang lại những hiệu quả tích cực rõ ràng cho công tác vận hành lưới điện phân phối. Thứ nhất, việc điều khiển xa giúp thao tác các thiết bị trên lưới điện chính xác, nhanh chóng, giảm thời gian xử lý sự cố, nhanh chóng cung cấp điện trở lại cho khách hàng, tiết kiệm được thời gian, chi phí để đi tới các thiết bị, giảm thiểu thời gian mất điện cho khách hàng đồng thời đảm bảo lưới điện vận hành an toàn, liên tục, tin cậy và kinh tế.
Thứ hai, thu thập dữ liệu theo thời gian thực giúp cho nhân viên vận hành theo dõi tình trạng lưới điện một cách chính xác và đầy đủ nhất. Điều độ viên kiểm soát tốt các thông số liên quan đến chất lượng điện năng như điện áp, dòng điện, công suất P, Q trên lưới để cần có những điều chỉnh kịp thời đảm bảo đúng quy định. So với trước kia, tình trạng các thông số vượt ngưỡng không còn xảy ra, điều này tác động tốt đến công tác vận hành và chỉ tiêu tổn thất điện năng. Hình thức kiểm soát các thông số thông qua sơ đồ trên màn hình SCADA thuận lợi và hiệu quả hơn nhiều so với phải di chuyển từ nơi trực ca đến vị trí các thiết bị.
Thứ ba, trong công tác vận hành, việc tính toán để chuyển nguồn giảm thiểu phạm vi mất điện khi công tác là công việc thường xuyên, mang tính liên tục. Hệ thống SCADA là công cụ hữu hiệu để có đầy đủ thông tin đưa ra phương án vận hành tối ưu nhất. Hệ thống giúp cho điều độ viên đưa ra những quyết định chính xác và kịp thời trong vận hành và xử lý sự cố, trong đó có việc nhanh chóng tái lập lưới từ các nguồn khác khi xảy ra sự cố hoặc phải cắt điện để công tác.
Ngoài ra, hệ thống SCADA sẽ thực hiện nhiệm vụ sa thải tự động phụ tải khi thiếu nguồn có tính chọn lọc và công suất cắt phù hợp, đảm bảo kiểm soát phạm vi mất điện theo thứ tự đã được định trước. Hệ thống SCADA còn là nền tảng để tiến đến trạm biến áp không người trực vận hành, là giải pháp hữu hiệu để tăng năng suất lao động.
