“Tôi hy vọng mọi việc sẽ tiến triển để đáp ứng nhu cầu của người dân như một chính phủ của mọi người Thái. Đây sẽ là bước khởi đầu cho giai đoạn cải cách chính trị của chính phủ và liên minh, để chính trị không trở lại những vấn đề cũ để phải cần đến giải pháp cũ và không mong muốn”, ông Prayuth nói trong tuyên bố đưa ra đầu tuần này.
Cụm từ “giải pháp cũ, không mong muốn” được hiểu như là sự nhắc lại cuộc đảo chính quân sự vào tháng 5/2014 mà ông Prayuth dẫn đầu khi còn chỉ huy quân đội, nhằm chấm dứt nhiều tháng biểu tình trên đường phố và bế tắc chính trị.
Các đảng đối lập nhanh chóng diễn giải đây là một lời đe dọa. Phát ngôn viên đảng Pheu Thai Sunisa Lertpakawat chất vấn: “Có phải ông ấy đang đe dọa mọi người rằng ông ấy sẽ ra lệnh cho các lực lượng vũ trang chiếm quyền nếu ông ấy không thể chịu được bất ổn chính trị?”
Điều mà tuyên bố của ông Prayuth xác nhận trong tuyên bố vừa đưa ra là tình trạng lộn xộn trong nội bộ đảng của ông, khiến nhiệm vụ thành lập nội các mới bị chậm trễ và nguy cơ chia phe trong đảng.
Cuộc đấu đã nội bộ căng thẳng vì một nhóm 3 chính trị gia có tầm ảnh hưởng, thường được gọi là “3 người bạn”. Họ bày tỏ thất vọng vì “hạn ngạch” vị trí trong nội các của họ bị giảm xuống. 3 nhân vật này từng là những người trung thành với đảng Thai Rak Thai của cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra.
Đầu tuần này, nhóm “3 người bạn”, kiểm soát 30 thành viên trong nghị viện trên tổng số 116 nghị sĩ của đảng Palang Pracharat, yêu cầu tổng thư ký đảng Sonthirat Sonthijirawong từ chức, cho rằng ông này không làm được việc quản lý các quan hệ trong đảng.
Yêu cầu đó được cho là do thông tin ông Sonthirat có thể trở thành bộ trưởng năng lượng, ví trí trước đó được hứa dành cho ông Suriya Juangroongruangkit, một thành viên của nhóm “3 người bạn”. Ông Sonthirat đầu tuần này nói sẽ không nhận vị trí đó.
Ông Somsak Thepsuthin, một thành viên khác của nhóm “3 người bạn” từng được nói là sẽ trở thành bộ trưởng nông nghiệp, nhưng báo chí địa phương tuần này đưa tin vị trí đó sẽ dành cho lãnh đạo đảng Dân chủ mới, ông Jurin Laksanawisit, khiến ông Somsak chỉ còn vị trí bộ trưởng tư pháp.
Nhóm “3 người bạn” đã đóng vai trò đáng kể trong chiến thắng của đảng Palang Pracharat trong cuộc bầu cử năm nay, giúp ông Prayuth nhận được 251 phiếu từ các nghị sĩ trong cuộc bỏ phiếu bầu thủ tướng vào tháng 6 vừa qua.
Tranh cãi trong tuần này được cho là đỉnh điểm của những thỏa thuận hậu trường khi ông Prayuth và các chính trị gia kỳ cựu hợp tác dưới cùng một ngọn cờ để bảo đảm sự chuyển giao suôn sẻ của vị cựu tướng quân đội này từ một nhà lãnh đạo đảo chính thành thủ tướng dân sự đi lên bằng bầu cử.
Ông Prayuth hôm 3/7 nói rằng danh sách nội các sẽ sớm được công bố và trình lên hoàng gia phê duyệt vào giữa tháng 7.
Nhưng các nhà phân tích cho rằng đây mới chỉ là khởi đầu của một tương lai khó dự đoán của chính trị Thái Lan, khi ông Prayuth phải lãnh đạo với một chính phủ liên minh yếu ớt và mất quyền lực tuyệt đối như quy định trong Điều 265 của hiến pháp năm 2017, khi nội các mới ra đời.
Dù nhóm “3 người bạn” có thể xuống nước và thừa nhận ông Prayuth đang nắm đằng chuôi, nhưng các chính trị gia trong liên minh sẽ “tiếp tục đòi hỏi trong tương lai”, nhà phân tích chính trị Siripan Nogsuan Sawasdee, công tác tại ĐH Chulalongkorn, nhận định.
“Nó phụ thuộc vào thứ ông Prayuth sẵn sàng mang đến cho họ”, bà Sawasdee nói. Bà cho rằng cần chờ xem ông Prayuth sẽ sử dụng “tình đoàn kết giữa chính phủ và quân đội như thế nào để tạo lợi thế cho mình”.
Theo nhà phân tích này, chính phủ của ông Prayuth sẽ đối mặt với nhiều áp lực hơn từ các thành viên liên minh, đặc biệt khi phê duyệt các khoản ngân sách tại quốc hội. Điểm yếu này cũng có thể bị phe đối lập, dẫn đầu là đảng Phieu Thái được gia đình Shinawatra hậu thuẫn và đảng Tương lai phía trước, lực lượng được thế hệ thiên niên kỷ Thái Lan ủng hộ, tận dụng.
