Ông Trudeau đưa ra phát biểu đó sau khi tòa án tối cao Trung Quốc cuối tuần qua thông báo sẽ bắt đầu truy tố nhà ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor, hai người bị “nghi ngờ làm gián điệp cho nước khác” và “cung cấp các bí mật nhà nước”.
Hai người này bị bắt từ 18 tháng trước, nhưng việc truy tố vừa diễn ra sau khi một tòa án Canada ra phán quyết rằng phó chủ tịch tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei sẽ bị dẫn độ về Mỹ.
Quan hệ Canada-Trung Quốc rơi xuống đáy sau vụ bắt giữ đó.
Sau cuộc họp báo ngày 22/6, ông Trudeau nói: “Việc giam cầm tùy tiện các công dân Canada là không chấp nhận được và gây quan ngại sâu sắc, không chỉ với người Canada mà cả người dân trên khắp thế giới vì họ thấy Trung Quốc dùng chuyện giam giữ tùy tiện này vì mục đích chính trị”, ông Trudeau nói.
Thủ tướng Canada nói “chúng tôi lấy làm tiếc” về điều rõ ràng là sự khởi đầu cho “một quyết định chính trị của chính phủ Trung Quốc” nhằm tiếp tục gây sức ép với Canada.
Bắc Kinh cũng đã chặn hàng nông sản nhập khẩu từ Canada với trị giá hàng tỷ đô la.
Cựu đại sứ Canada tại Trung Quốc Guy Saint-Jacques thúc giục Ottawa có quan điểm quyết liệt hơn chứ không chỉ sử dụng ngôn từ ngoại giao.
Cũng trong ngày 22/6, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo kêu gọi Trung Quốc thả 2 người Canada. Ông nói rằng Mỹ “phản đối hành động bắt giữ vô cớ để chèn ép Canada”.
Úc, Anh, Pháp, Đức và các nước khác đều đã lên án Trung Quốc vì việc bắt giữ này.
Ông Trudeau cảm ơn các đồng minh đã lên tiếng phản đối việc Bắc Kinh làm theo cái “ngoại giao con tin”.
“Các đồng minh của chúng tôi trên khắp thế giới cực kỳ quan ngại về số phận những người Canada vì họ biết rõ rằng một ngày nào đó sẽ đến lượt họ”.
Hai ông Kovrig và Spavor bị bắt vào tháng 12/2018, tám ngày sau khi bà Mạnh Vãn Châu bị bắt ở Canada theo yêu cầu của Mỹ.
Mỹ muốn đưa bà Mạnh về xét xử với các tội danh liên quan đến những cáo buộc Huawei vi phạm các biện pháp trừng phạt của Mỹ với Iran.
Bà Mạnh đang được tại ngoại và sống tại căn biệt thự ở ngoại ô Vancouver, trong khi 2 người Canada đang bị giam trong nhà tù Trung Quốc.
“Thật sự là nỗi xấu hổ khi Trung Quốc tiếp tục trừng phạt người Canada vì quyết định của hệ thống tư pháp độc lập của chúng tôi đối với trường hợp của bà Mạnh”, ông Trudeau nói.
Một số cựu quan chức cấp cao Canada đề xuất đổi bà Mạnh lấy 2 người Canada. Ông Trudeau đáp trả đề xuất đó một cách thẳng thừng: “Không. Chúng tôi không cân nhắc điều đó”.
