Thu hồi theo Luật đất đai
Ngày 19/9, UBND TPHCM đã có quyết định thu hồi khu đất số 33 Nguyễn Du và số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh (phường Bến Nghé, quận 1). Theo đó, UBND TPHCM quyết định thu hồi 6.274,5m2 đất thuộc thửa số 6, tờ bản đồ số 17, bộ địa chính phường Bến Nghé, quận 1 do Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ và Xây dựng Việt Hân Sài Gòn nhận chuyển nhượng từ Tổng công ty Lương thực miền Nam-Công ty TNHH một thành viên (Vinafood 2), nay là Tổng công ty Lương thực miền Nam - Công ty cổ phần). Việc thu hồi được thực hiện theo quy định của Luật đất đai.
 |
Toàn cảnh khu đất số 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, quận 1, TPHCM nhìn từ trên cao. |
UBND TPHCM giao Chủ tịch UBND phường Bến Nghé có trách nhiệm giao quyết định này cho Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ và Xây dựng Việt Hân Sài Gòn, nếu công ty này không nhận quyết định (hoặc vắng mặt) thì lập biên bản, niêm yết quyết định này tại trụ sở UBND phường, tại nơi sinh hoạt chung của cộng đồng dân cư.
Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ và Xây dựng Việt Hân Sài Gòn phải thực hiện bàn giao diện tích đất thu hồi cho Trung tâm Phát triển quỹ đất TPHCM để quản lý theo quy định pháp luật. Đồng thời, phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính về đất đai và các nghĩa vụ tài chính khác.
Trung tâm Phát triển quỹ đất TPHCM có trách nhiệm chủ trì phối hợp với các sở ban ngành, đơn vị liên quan thực hiện thủ tục tiếp nhận, quản lý khu đất thu hồi theo quy định pháp luật. Trung tâm này có trách nhiệm đề xuất phương án sử dụng đất, trình Sở Tài nguyên và Môi trường để tham mưu cho UBND TPHCM.
Ngoài ra, UBND TPHCM còn giao cho UBND quận 1 thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng, quy hoạch đối với khu đất nêu trên, kịp thời xử lý vi phạm theo quy định pháp luật.
Thanh tra chỉ ra nhiều sai phạm
Trước đó, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận về sai phạm tại dự án bất động sản ở số 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh (phường Bến Nghé, quận 1, TPHCM) và khiếu nại của các hộ dân liên quan đến dự án trên.
 |
| Khu đất số 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, quận 1, TPHCM là đất vàng của TPHCM. |
Theo kết luận thanh tra, Vinafood 2 từng nhiều lần đề xuất với các cơ quan quản lý, bày tỏ việc muốn tự triển khai các dự án cao ốc văn phòng và nhà ở cao tầng tại khu đất 6.274,5 m2 (số 33 Nguyễn Du, 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, quận 1). Tuy nhiên, do khả năng tài chính yếu kém, suốt nhiều năm, Vinafood 2 vẫn không thể triển khai được dự án.
Sau khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tháng 2/2015, Hội đồng thành viên Vinafood 2 thống nhất chủ trương cho phép liên kết với Công ty TNHH TM Quảng cáo Xây dựng Địa ốc Việt Hân thành lập Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ và Xây dựng Việt Hân Sài Gòn.
Theo đó, Vinafood 2 góp 20% vốn bằng toàn bộ giá trị tài sản trên đất và một phần giá trị quyền sử dụng đất rộng 6.274,5 m2 tại số 33 Nguyễn Du, 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, quận 1. Phía Công ty TNHH TM Quảng cáo Xây dựng Địa ốc Việt Hân góp 80% bằng tiền mặt để thực hiện dự án.
Hai bên ký kết hợp đồng hợp tác vào ngày 12/11/2015. Chỉ vài ngày sau đó, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xây dựng Việt Hân Sài Gòn được thành lập với quy mô vốn điều lệ 800 tỷ đồng. Người đại diện theo pháp luật là ông Đinh Trường Chinh-một đại gia có tiếng trong giới bất động sản ở TPHCM.
Ngay sau đó, Vinafood 2 nhanh chóng thoái vốn tại công ty liên doanh, chuyển nhượng khu đất trên cho Công ty TNHH TM Quảng cáo Xây dựng Địa ốc Việt Hân với giá 570 tỷ đồng.
Kết luận thanh tra cho thấy, thương vụ về bản chất đã hoàn thành từ tháng 11/2015 nhưng đến ngày 2/12/2015, Vinafood 2 mới báo cáo, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn xem xét chấp nhận chủ trương thoái 20% vốn tại Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xây dựng Việt Hân Sài Gòn.
 |
Người dân sinh sống tại khu đất số 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, quận 1, TPHCM từng treo băng rôn phản đối chủ đầu tư. |
Quá trình Vinafood 2 xin chủ trương đầu tư dự án, thành lập liên doanh thực hiện dự án rồi bán đứt lô đất vàng, thoái vốn trong công ty liên doanh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Tài chính, UBND TPHCM… đều có những văn bản hướng dẫn nhưng Vinafood 2 đã không thực hiện. Có 4 ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ xung quanh vụ việc này nhưng Thanh tra Chính phủ chỉ ra, Vinafood 2 đều làm trái các ý kiến chỉ đạo trên.
Trên cơ sở làm rõ các nội dung, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao cho UBND TPHCM chỉ đạo các sở, ban ngành liên quan tiến hành các bước, thủ tục pháp lý thu hồi khu đất 6.274,5 m2 tại số 33 Nguyễn Du, 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, quận 1 mà Vinafood 2 đã bán cho tư nhân.
Lập khống dự án
Sau khi mua lại số cổ phần của Vinafood 2, vào ngày 30/1/2016, Công ty TNHH TM Quảng cáo Xây dựng Địa ốc Việt Hân chuyển nhượng ngang giá 99% cổ phần Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xây dựng Việt Hân Sài Gòn (792 tỷ đồng theo mệnh giá) cho bà Hoàng Ngọc Cẩm Hồng. Hai ngày sau, bà Hồng đã chuyển nhượng số cổ phần này cho Công ty CP Bất động sản Mùa Đông (VID). Giá trị chuyển nhượng trên hợp đồng là 1.980 tỷ đồng. Đến ngày 24/1/2017, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xây dựng Việt Hân Sài Gòn lại bị bán 100% cổ phần cho 2 pháp nhân mới là Công ty CP Saigon Dimensions và Công ty CP Đầu tư BOB.
Thanh tra Chính phủ chỉ ra, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xây dựng Việt Hân Sài Gòn đã sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 33 Nguyễn Du, 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, quận 1 lập nhiều hồ sơ vay bằng “dự án đầu tư khống” để thế chấp đảm bảo cho nhiều khoản vay vốn trực tiếp tại một số ngân hàng thương mại hoặc đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cùng một lúc cho các pháp nhân khác thực hiện các dự án khác, để vay vốn và giải ngân trái pháp luật.
Cụ thể, ngày 29/4/2016, ông Đinh Trường Chinh (khi đó là đại diện pháp luật của Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xây dựng Việt Hân Sài Gòn) đã ký hợp đồng thế chấp quyền sử dụng khu đất trên cho một ngân hàng để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cho khoản vay 1.683 tỷ đồng của VID. Đáng nói, khoản vay này nhằm tài trợ vốn cho chính VID mua 99% vốn góp trong Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xây dựng Việt Hân Sài Gòn từ bà Hoàng Ngọc Cẩm Hồng. Tài sản bảo đảm được định giá 2.043,3 tỷ đồng. Đến ngày 24/1/2017, VID đã trả hết nợ gốc và lãi.
 |
Chủ đầu tư từng vẽ ra dự án “The Goldmark Premium Tower” tại khu đất số 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh (phường Bến Nghé, quận 1, TPHCM) để vay vốn và giải ngân trái pháp luật. |
Sau khi Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xây dựng Việt Hân Sài Gòn về tay 2 pháp nhân mới là Công ty CP Saigon Dimensions và Công ty CP Đầu tư BOB, vị trí Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm người đại diện theo pháp luật được chuyển sang cho bà Trương Thị Cẩm Giang (sinh năm 1990).
Sau đó, bà Giang dùng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nêu trên để thế chấp tại các chi nhánh khác nhau của một ngân hàng để bảo đảm cho nghĩa vụ trả nợ cho một loạt công ty, với cùng mục đích sử dụng vốn vay là bổ sung vốn để thực hiện thi công dự án “The Goldmark Premium Tower” giai đoạn 1 tại chính khu đất số 33 Nguyễn Du, 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, quận 1. Tổng giá trị tài sản bảo đảm được xác định ở mức 7.251,56 tỷ đồng theo chứng thư thẩm định giá do Công ty CP thẩm định giá BTC Value lập ngày 3/2/2017.
Điều đáng nói, Thanh tra Chính phủ kết luận, thực tế không tồn tại, không có thủ tục xin lập dự án, không có phê duyệt dự án The Goldmark Premium Tower của các cơ quan có thẩm quyền tại khu đất trên. Mặt khác, khi các khoản vay và lãi trả cuối kỳ đến hạn, hồ sơ sẽ được chuyển sang chi nhánh ngân hàng khác giải ngân như cho vay mới.
