Thứ Hai Xanh là gì và nó có thực sự là ngày buồn nhất trong năm?

"Ngày thứ Hai Xanh" hàng năm rơi vào ngày thứ Hai thứ ba của tháng Giêng. Người ta cho rằng đó là ngày buồn nhất trong năm, thường được cho là do thời tiết xấu, thời gian tạm lắng sau Giáng sinh, tài chính căng thẳng và những mục tiêu năm mới không thể đạt được .

Nhưng đó có thực sự là ngày buồn nhất trong năm? Câu trả lời ngắn gọn là không.

" Thuật ngữ "Thứ Hai Xanh" lần đầu tiên được đặt ra vào năm 2004 bởi Cliff Arnall, một nhà tâm lý học và diễn giả động lực, sau khi ông được công ty du lịch Sky Travel của Anh hiện tiếp cận để đưa ra một công thức xác định ngày buồn nhất trong năm. Thứ Hai Xanh sau đó đã trở thành tâm điểm của chiến dịch quảng cáo Sky Travel được thiết kế để khuyến khích đặt chỗ cho kỳ nghỉ, theo đề xuất của công ty, sẽ giảm bớt một số khó khăn của Thứ Hai Xanh.

Tuy nhiên, tính toán của Arnall đã bị cộng đồng khoa học và học thuật bác bỏ hoàn toàn.

“Sự buồn bã của mùa đông là một phản ứng tự nhiên đối với kỳ nghỉ Giáng sinh và các lễ hội kết thúc, nhưng việc biến những cảm xúc bình thường đó thành một dạng 'trầm cảm cấp tính' như Thứ Hai Xanh là sai lầm," Craig Jackson, một giáo sư về tâm lý sức khỏe nghề nghiệp tại Đại học Thành phố Birmingham ở Anh cho biết. Ông nói: "Đạo đức rất đáng nghi ngờ. Không có bằng chứng nghiên cứu đáng tin cậy nào cho thấy Thứ Hai Xanh buồn hơn bất kỳ ngày nào khác hoặc thậm chí là ngày buồn nhất trong năm".

Jackson cho biết các dấu hiệu về sức khỏe cộng đồng, chẳng hạn như tỷ lệ tử vong, không ốm đau, bệnh tâm thần và thậm chí ước tính về số ca tử vong hoặc cố gắng tự tử cho thấy không có sự gia tăng nào vào ngày thứ Hai thứ ba của tháng Giêng hàng năm so với các ngày khác trong tháng Giêng.

"Lý do duy nhất mà ngày này có thể được coi là đáng buồn hơn những ngày khác là do các phương tiện truyền thông chính thống nói với mọi người rằng đó là Thứ Hai Xanh và do đó, hiệu ứng lời tiên tri tự ứng nghiệm có thể xảy ra. Mọi người cần biết đây không phải là sự thật khoa học," Jackson nói .

Jackson nói, Thứ Hai Xanh nên được coi không gì khác hơn là một trò quảng cáo lừa đảo.

Thứ Hai Xanh và ngày buồn

Tuy nhiên, Jackson đã lưu ý rằng những tháng mùa đông có thể đóng vai trò xúc tác hoặc làm tăng cảm giác chán nản và lo lắng. Theo một đánh giá năm 2015 trên tạp chí The Physician and Sportsmedicine, rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD), đôi khi được gọi là "trầm cảm mùa đông", là một hiện tượng ảnh hưởng đến 1% đến 10% số người, tùy thuộc vào cuộc khảo sát.

"Nói một cách đơn giản, SAD là một dạng trầm cảm, với các triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng, xảy ra chủ yếu trong những tháng mùa đông, có thể gây ra hoặc trầm trọng hơn do thiếu ánh sáng ban ngày tự nhiên cũng như các lý do xã hội như giảm hoạt động và thời gian giải trí do đến những ngày ngắn hơn và lạnh hơn," Jackson nói.

Ông cũng gợi ý rằng có thể có mối liên hệ giữa mức độ bệnh tật và việc giảm hoạt động có thể góp phần làm tăng tỷ lệ trầm cảm trong mùa đông. Một bài báo năm 2022 được đăng trên Tạp chí Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng phát hiện ra rằng, thời tiết lạnh có thể làm giảm khả năng miễn dịch và khiến mọi người dễ bị nhiễm vi-rút hơn.

"Tuy nhiên, không có mối liên hệ nào giữa những người mắc chứng SAD và Thứ Hai Xanh," Jackson nói.

Một trò quảng cáo gây hiểu lầm

Những người chỉ trích cách gọi Thứ Hai Xanh của Arnall, bao gồm Tổ chức Sức khỏe Tâm thần, một tổ chức phi lợi nhuận ở Vương quốc Anh, thậm chí còn đi xa đến mức cho rằng thuật ngữ Thứ Hai Xanh có thể gây hại cho sức khỏe của mọi người.

Jackson nói: “Chắc chắn là đáng ngờ về mặt đạo đức khi sử dụng một mánh lới quảng cáo để đánh lừa người dân tin rằng họ gần như được định sẵn để cảm thấy không hạnh phúc khi họ không cần phải làm. Tuy nhiên, điều tồi tệ hơn là "Khái niệm về Thứ Hai Xanh có thể gây hiểu lầm cho những người đang phải vật lộn với các vấn đề về sức khỏe tâm thần và có ý định tự tử", những người có thể nhầm tưởng rằng họ được định sẵn để cảm thấy buồn vào ngày đó, hoặc cho rằng họ sẽ cảm thấy tốt hơn khi Thứ Hai Xanh qua đi.

Trầm cảm là một vấn đề sức khỏe phức tạp. Số liệu do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố gợi ý rằng khoảng 280 triệu người trên toàn cầu hiện đang bị trầm cảm. Trầm cảm có thể gây ra một loạt các triệu chứng và thay đổi từ nhẹ đến nghiêm trọng. Nó cũng có nhiều nguyên nhân, bao gồm phản ứng hóa học, xã hội, với những hoàn cảnh khó khăn, những sự kiện bất lợi thời thơ ấu hoặc những trải nghiệm đau buồn trước đây, mà không được hiểu đầy đủ.

Ông nói: “Việc làm giảm sự hiểu biết của chúng ta về chứng trầm cảm và tâm trạng thấp không có ích lợi gì cho bất kỳ ai. Thứ Hai Xanh không liên quan. Mọi người có thể tự do bỏ qua nó và mánh lới quảng cáo ngu ngốc này bất cứ khi nào nó xuất hiện."