Theo báo cáo số 436/BC-UBND của UBND TP Thanh Hóa về kết quả kiểm tra, rà soát việc quản lý, sử dụng đất trang trại tổng hợp cá - lúa của hộ ông Nguyễn Xuân Hương, xã Quảng Thịnh, TP Thanh Hóa, nêu rõ: Khu đất trang trại tổng hợp trên trước đây do Ban Kinh tế Huyện ủy Quảng Xương cho Công ty CP Đầu tư xây dựng Tây Hồ thuê đất để sử dụng vào mục đích đầu tư mô hình nông nghiệp cá - lúa kết hợp vào tháng 4/1998.
Do hiệu quả kinh tế không cao, sau 4 năm giao khoán sản lượng cho các hộ (từ năm 2002-2006), công ty đã chấm dứt hợp đồng kinh tế với các hộ để bàn giao lại diện tích cho Huyện ủy Quảng Xương quản lý, đồng thời yêu cầu Huyện ủy đánh giá tài sản trên đất nhưng chưa thống nhất được giá trị tài sản.
Năm 2007, sau khi được Huyện ủy Quảng Xương giao quản lý, UBND xã Quảng Thịnh cho ông Bùi Sỹ Định thuê. Tuy nhiên, do không thực hiện được việc thanh lý tài sản trên đất giữa công ty và Huyện ủy Quảng Xương nên đã xảy ra khiếu kiện, tranh chấp kéo dài giữa hai bên và các đơn vị tổ chức, cá nhân có liên quan làm mất ổn định tình hình địa phương.
Năm 2012, xã Quảng Thịnh được sáp nhập về TP Thanh Hóa, UBND TP đã tập trung chỉ đạo, tháo gỡ, tìm các biện pháp giải quyết tranh chấp, khiếu kiện vượt cấp kéo dài tại khu trang trại tổng hợp cá - lúa xã Quảng Thịnh; đồng thời kêu gọi các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đầu tư vào khu đất trên nhưng không có đơn vị, cá nhân nào tham gia đầu tư. Tháng 10/2014, sau khi cùng UBND xã Quảng Thịnh liên hệ với các bên có liên quan để nhận chuyển nhượng lại toàn bộ khu đất, ông Nguyễn Xuân Hương (là doanh nhân trên địa bàn xã Quảng Thịnh) được UBND TP cho thuê đất để sản xuất, chấm dứt tình trạng tranh chấp, khiếu nại kéo dài.
Khu đất được thuê có diện tích 70.363,5m2, trong đó các hạng mục công trình chính được nhận nguyên trạng từ Công ty Tây Hồ (chưa bao gồm thửa đất ở 250m2 phía Tây Nam khu trang trại do nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở năm 2014 từ hộ gia đình liền kề), bao gồm: Các công trình chính trực tiếp sản xuất theo mô hình trang trại và các công trình khác. Việc xây dựng, sửa chữa, cải tạo công trình trên đất được thực hiện theo đúng Thông báo số 77/TB-UBND ngày 20-2-2017 của UBND TP Thanh Hóa.
Theo các quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của TP Thanh Hóa được UBND tỉnh phê duyệt thì khu đất trên không nằm trong quy hoạch và bản đồ hiện trạng thể hiện là đất trồng lúa, đất dịch vụ hỗn hợp và đất trang trại. Khu đất có đầy đủ Quyết định, Hợp đồng cho thuê đất của UBND TP Thanh Hóa để đầu tư thực hiện dự án trang trại kinh tế tổng hợp cá - lúa.
Sau khi được Nhà nước cho thuê đất, ông Nguyễn Xuân Hương đã tiến hành việc đầu tư, cải tạo hệ thống ao hồ, chuồng trại chăn nuôi. Các nhà sàn, công trình trên đất vẫn giữ nguyên theo hiện trạng khi nhận bàn giao từ Công ty Tây Hồ. Quá trình quản lý, sử dụng đã cải tạo lại 2 nhà phía Tây khu trang trại, trên cơ sở nếp nhà cũ nhận bàn giao của Công ty Tây Hồ. Trong đó, 1 nhà làm khu dừng chân cho khách thăm quan, 1 nhà làm Bảo tàng gốm Tam Thọ (được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2960/QĐ-UBND ngày 14-8-2017 về việc cấp giấy phép hoạt động bảo tàng ngoài công lập) với tổng diện tích 459,4m2. Tạo dựng thêm 5 chòi bằng tre luồng, lợp kè, hệ thống cầu đi trên hồ kết nối các chòi câu cá thư giãn bằng các cột bê tông trên mặt hồ cá, diện tích 113,2m2 để phục vụ cho mục đích thương mại. Cải tạo tầng 2 nhà kho với diện tích 214,6m2 làm dịch vụ thương mại.
Như vậy, trong quá trình sử dụng đất, hộ ông Nguyễn Xuân Hương đã sử dụng sai mục đích một phần diện tích 327,8m2 vào mục đích kinh doanh ăn uống ẩm thực, không đúng mục đích được thuê. Ngoài ra, việc hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực ăn uống chưa được cấp có thẩm quyền cho phép.
Do dự án trang trại chưa có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, UBND TP Thanh Hóa giao cho các phòng, ban liên quan chỉ đạo đơn vị tư vấn sớm hoàn thiện việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, trong đó có đề nghị điều chỉnh bổ sung một phần diện tích đất trong dự án trang trại là đất kinh doang thương mại, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Yêu cầu hộ ông Nguyễn Xuân Hương sử dụng đất theo đúng vị trí, ranh giới khu đất, mục đích sử dụng đất được thuê, giữ nguyên hiện trạng sử dụng đất, tháo dỡ bảng, biển và dừng các hoạt động liên quan đến kinh doanh ẩm thực; lập hồ sơ xin chuyển mục đích phần diện tích đất phục vụ kinh doanh thương mại, phần diện tích đất làm bảo tàng ngoài công lập theo đúng quy định của pháp luật. Sau khi được cấp có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng, ông Nguyễn Xuân Hương thực hiện đầu tư theo quy định, tiến hành đăng ký kinh doanh; thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính trong việc thuê đất.
Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND TP cũng yêu cầu các phòng, ban, đơn vị trực thuộc và UBND xã Quảng Thịnh theo chức năng, nhiệm vụ được giao tham mưu cho Chủ tịch UBND TP các biện pháp xử lý theo quy định; kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc quản lý, sử dụng đất của hộ ông Nguyễn Xuân Hương tại khu đất Trang trại tổng hợp cá - lúa, thôn Thịnh Vạn, xã Quảng Thịnh (TP Thanh Hóa).
