 |
Hình ảnh phóng to của miệng núi lửa đôi xuất hiện sau vụ tai nạn năm 2022. (Ảnh: NASA/Goddard/Đại học bang Arizona) |
Các mảnh vỡ rơi vào phía xa của mặt trăng sau nhiều năm bay trong không gian, đã gây tranh cãi về nguồn gốc kể từ khi nó được phát hiện – một bí ẩn càng trở nên sâu sắc hơn bởi miệng núi lửa kép kỳ lạ để lại tại địa điểm va chạm của nó.
Trong một bài báo đăng ngày 16/11 trên Tạp chí Khoa học Hành tinh, các nhà khoa học cho biết, họ có "bằng chứng chắc chắn" rằng tên lửa này là tầng trên của tên lửa Thường Nga 5-T1 của Trung Quốc, có khả năng mang thêm một vật thể bổ sung chưa xác định.
Được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2015 và được các nhà thiên văn học tại Khảo sát bầu trời Catalina đặt tên là WE0913A, rác vũ trụ này đã thu hút sự chú ý của những người quan sát bầu trời vào tháng 1 năm 2022 khi người theo dõi mảnh vỡ vũ trụ của Mỹ Bill Gray dự đoán rằng nó sẽ va vào phía xa của mặt trăng trong khoảng thời gian ngắn.
Khi Gray lần đầu tiên phát hiện ra mảnh vỡ, ông cho rằng đây là tầng thứ hai của tên lửa Falcon 9 do SpaceX của Elon Musk phóng vào năm 2015. Nhưng những quan sát và phân tích dữ liệu quỹ đạo sau đó cho thấy vật thể này là tầng trên của tên lửa Thường Nga của Trung Quốc. Tên lửa 5-T1, được đặt theo tên của nữ thần mặt trăng Trung Quốc, đã phóng vào năm 2014. Tuy nhiên, các quan chức Trung Quốc phủ nhận và tuyên bố rằng tên lửa này trong một cuộc chạy đua thử nghiệm cho một sứ mệnh lấy mẫu đá chưa hợp nhất của mặt trăng, được gọi là regolith, bị đốt cháy trong bầu khí quyển Trái đất nhiều năm trước.
Bí ẩn hai miệng hố chồng nhau
Điều kỳ lạ là khi những hình ảnh về địa điểm rơi do Tàu quỹ đạo Trinh sát Mặt trăng (LRO) của NASA chụp vào ngày 25/5 cho thấy các mảnh vỡ này bằng cách nào đó đã tạo ra hai miệng hố chồng lên nhau tại miệng núi lửa Hertzsprung ở phía xa của mặt trăng.
Cho đến nay, ít nhất 47 thân tên lửa của NASA đã đâm vào mặt trăng, theo Đại học Bang Arizona, Mỹ, nhưng “miệng núi lửa kép là điều không mong đợi”, NASA viết trong một tuyên bố vào tháng 6 năm 2022. “Không có thân tên lửa nào khác tác động lên mặt trăng tạo ra hai miệng núi lửa".
Bằng cách nghiên cứu những thay đổi về cách ánh sáng mặt trời phản chiếu từ các mảnh vỡ khi nó bay trong vũ trụ và so sánh nó với các mô phỏng, họ đã tìm thấy sự trùng khớp gần giống với tên lửa Thường Nga 5-T1.
Các nhà nghiên cứu đề xuất rằng, lời giải thích hợp lý nhất là sự phân bổ khối lượng của tên lửa giống như một cặp quả tạ - với hai tên lửa đẩy đôi đóng vai trò là khối lượng ở một đầu và một đối trọng bí ẩn được gắn chặt vào đầu kia. Họ cũng nói rằng, sự sắp xếp này là lý do tại sao khi lao vào mặt trăng với vận tốc khoảng 9.290 km/h, các mảnh vỡ đã tạo ra hai miệng hố.
“Đây là lần đầu tiên chúng tôi nhìn thấy một miệng núi lửa đôi. Chúng tôi biết rằng trong trường hợp của Thường Nga 5 T1, tác động của nó gần như thẳng đứng và để có được hai miệng hố có cùng kích thước, bạn cần hai khối lượng gần bằng nhau và cách xa nhau,” Tanner Campbell, nghiên cứu sinh tiến sỹ tại đại học Arizona, Mỹ cho biết. Theo các nhà khoa học, chính xác là vật thể gì vẫn chưa rõ ràng và có thể sẽ vẫn là bí ẩn.
