Mở cổng bước vào khu nhà cũ xưa, có cái gì đó thật bâng khuâng. "Nhất điền vạn chủ", bạn chợt nao nao. Cũng mảnh đất này, có lẽ đã hàng ngàn năm nay, người này từ biệt, người kia đến ngụ, mà rồi một ngày nào đó thì sẽ lại ra đi.
Anh La nhẩn nha đi ngắm mọi ngóc ngách, cố hình dung ra người xưa đã dựng cuộc sống nơi đây thế nào. Chắc là khi họ ra đi, những thứ cũ kĩ nhỏ bé nơi này đối với họ phải thiêng liêng lắm. Người mới mua lại nhà, hăng hái sửa chữa; người chủ cũ nhìn vậy, hoài niệm xót xa. Sửa bao nhiêu, lại sầu lòng bấy nhiêu.
- " Anh La xem xét kĩ, rồi cho ý kiến hộ em nhé. Xem nên sửa chữa, cải tạo ra sao... Tiện dụng, sạch đẹp, mà lại chớ có tốn kém...". Cô Gioan tất bật ngó nghiêng, đoạn giục giã Anh La.
Các đồ cũ ở nhà này, họ đã mang đi hết. Đúng theo luật định, phải vườn không nhà trống khi chủ cũ trao nhà cho người mua.
Kể cả trong cái nhà kho cũ, khá rộng. Tất cả cũng sạch bong, không còn đồ gì vương lại cả.
"Cái kho này mà sửa lại, lát cách âm để chơi nhạc, thì thật hay", ý nghĩ "cải tạo" bây giờ mới có vẻ le lói lên”. Gioan mà đi guốc trong bụng mình thì cho mình chết luôn”.
Khi quay ra, ngay cạnh cửa ra vào nhà kho, Anh La thấy một cái sọt sau cánh cửa, bên trong là một bao tải lớn.
-Gioan à, có cái gì chủ nhà cũ để quên này?
Cô Gioan chạy xuống nhà kho, loay hoay mở cái tải ra, bên trong là thứ gì hơi trắng đục nâu nâu. Đoạn cô cười ngất.
- Muối. Bà chủ có hỏi để lại tải muối có được không. Em bảo "cảm ơn".
- Từng này muối cơ à? Ăn cả dăm năm cũng không sao hết được!
- Anh La ngộ thật! Ai ăn muối này bao giờ.
- Thế là muối gì?
- Anh có biết nước đóng băng ở nhiệt độ bao nhiêu không?
- Tất nhiên rồi, người ta lấy chính nhiệt độ nước đóng băng trong điều kiện tự nhiên làm 0oC.
- Còn nước muối đóng băng thế nào?
- Đâu như khoảng -15oC... cho đến -35oC gì đấy, tùy theo độ mặn…
- Đúng thế!
Từ lâu đời, nhiều địa phương có luật định khi tuyết rơi, chủ mỗi nhà phải quét tuyết trước cửa nhà mình, và nếu hè nhà bị đóng băng thì phải đem muối ra rải cho băng tan.
- Chà, phức tạp nhỉ.
- Nếu người đi bộ bị ngã trước cửa nhà mình vì băng tuyết không dọn, chủ nhà có thể bị liên đới trách nhiệm, bị phạt.
- Làm sao được nhỉ ! Gioan có một mình, nhỡ tuyết rơi khi mình đang đi làm thì sao?
- Đúng thế… Ngày xưa trong làng thì đi đâu, và bao giờ chả có người ở nhà ! Luật định này là từ cái thời đó. Bây giờ thì phiên phiến rồi, nhưng vẫn là cái nếp. Và tòa thị chính bây giờ có sẵn muối, sắp có tuyết rơi, mình ra đó lấy muối được, chứ không phải đi mua.
- Hay nhỉ. Từ trong làng xưa đã có khái niệm về trách nhiệm công dân, về tổ chức đời sống công cộng.
- À tất nhiên. Từ truyền thống đó, nay anh vào một làng là có tháp nước sạch chung cho cả làng, có công viên để đi dạo, có ghế bàn ghế gỗ trong đó để ngồi chơi hay ăn uống vãn cảnh, có khu chơi thể thao, có nhà văn hóa, có thư viện, có phòng thông tin để hướng dẫn khách đến du lịch…
Tòa thị chính của mỗi làng xã phải có sổ sách lưu trữ về đời sống chung. Anh mua nhà thì họ phải cung cấp cho anh lịch sử khu nhà đó, có bao giờ bị lụt không, nếu có thì mực nước cao nhất đến bao nhiêu…
Nếu anh bán nhà khai giá thấp đi để trốn thuế, vì tòa thị chính là pháp nhân được quyền mua đầu tiên, họ sẽ mua luôn nhà anh, và anh chết đứng! Anh mua nhà, rồi bán lại có lãi, nếu thời hạn mua chưa quá 15 năm, thì anh phải chịu thuế phần lãi, để bớt nạn đầu cơ nhà và tăng thu nhập cho khu vực công cộng,v.v…
Mà thôi, Anh La xem cho em cái gì đáng và cần sửa như thế nào nhé, kẻo sắp hết chiều chủ nhật rồi !
À anh nhớ gói chặt lại hộ em cái tải muối kẻo nó bị ẩm.
