> Hai anh em cán bộ Đoàn và hành trình thoát nghèo
> Chàng trai 8X nuôi dế Thái
Một người Việt trẻ đã làm được điều ấy bằng tình yêu trà thuần chủng của mình. Những cây trà Bạch Hạc cổ thụ - vốn gốc ở Phú Thọ - đã sống lại, trổ lộc và tỏa hương ở Tân Cương, dù năng suất của nó chỉ bằng 1/3 trà lai mà người Việt đang uống tràn lan.
Nhìn lại, nhận ra rằng trong bối cảnh đói kém, năng suất được đẩy lên là yếu tố hàng đầu trong sản xuất hàng hóa. Lẽ ra, vừa chú trọng năng suất vừa bảo tồn sản vật quý, thì đằng này, người ta chỉ làm một việc dễ hơn.
Không biết bao nhiêu sản vật quý đã mất đi: lúa thuần chủng, lợn ỉ, cá chép gốc, trà Bạch Hạc… Nàng Nhen - giống lúa đặc sản gắn liền với phương thức canh tác truyền thống của đồng bào Khmer tại vùng Bảy Núi, tỉnh An Giang bị suy giảm diện tích nghiêm trọng.
Sự tinh túy chắt lọc bị năng suất và số lượng đè bẹp, nên nó không được chăm sóc và gần như không có lý do để tồn tại. Khi no hơn, mắt sáng hơn, biết hưởng thụ hơn, người ta tìm lại sản vật nước Nam và giật mình vì chúng đã không còn.
Cũng may, Bắc Kạn đang bảo tồn giống lúa nếp quý bản địa, Phú Yên gìn giữ và phát triển lúa gạo đỏ, Núi Tô (thuộc huyện Tri Tôn, An Giang) là xã duy nhất vẫn duy trì được diện tích canh tác lúa Nàng Nhen với 300ha. Trà thuần Việt tại các vùng chè cổ Suối Giàng (Yên Bái), Tà Xùa (Sơn La), Tân Cương (Thái Nguyên) cũng được đặt hàng chăm sóc, bao tiêu để làm nên những thương hiệu trà thuần chủng Việt Nam.
Đề án Quốc gia “Bảo tồn nguồn gene vật nuôi” đến nay đã góp phần cứu 50 loài vật nuôi thoát khỏi nạn tuyệt chủng. Giáo sư Lê Viết Ly, Chủ nhiệm đề án cho biết: Sự “tuyệt chủng” của một số giống vật nuôi mang nhiều đặc điểm quý giá đã đến quá nhanh.
Đề án này đặt ra nhiệm vụ lưu giữ được những nguồn gene quý giá đó: lợn Mẹo ở Nghệ An, lợn ỉ ở Thanh Hóa, gà Hồ ở Bắc Ninh, gà Mía ở Sơn Tây, gà Đông Tảo ở Hưng Yên, cừu ở Phan Rang... Theo Bộ Tài nguyên – Môi trường, gần đây đã sinh sản nhân tạo thành công và chủ động sản xuất nguồn giống cá anh vũ, cá hô và cá ngựa thân trắng.
Bản sắc, có gì cao siêu đâu? Chính là của ngon vật lạ của vùng đất mà cha ông để lại như thế.
