Hàng năm, Việt Nam có hơn 5.000 ca mắc mới và khoảng 3.000 ca tử vong vì UTCTC. Người bị UTCTC ngoài những ảnh hưởng nặng nề về thể chất, đều có tâm trạng hoang mang, lo lắng, suy sụp tinh thần và suy nghĩ tiêu cực. Đồng thời, ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế và tâm lý của người thân, tác động không nhỏ đến chất lượng sống.
Hầu hết chị em phụ nữ dù rất sợ mắc căn bệnh này, nhưng lại thiếu thông tin và hiều biết chưa đầy đủ về UTCTC cũng như cách phòng ngừa.
Mặc dù UTCTC là một trong những loại ung thư có thể phòng tránh được và đã có vắc xin ngừa nhiễm một số týp virus gây ra nhưng số người biết đầy đủ về vắc xin phòng ngừa còn rất thấp. Hầu hết phụ nữ khi được phát hiện UTCTC thường đã ở giai đoạn muộn và tỷ lệ mắc UTCTC ở Việt Nam vẫn còn ở mức độ cao.
Mọi phụ nữ đều có nguy cơ
Phần lớn các ca UTCTC đều liên quan virut Human Pappilomavirus (HPV) – loại virut rất dễ lây lan qua đường tình dục, điều này có nghĩa là bất cứ ai khi có quan hệ tình dục đều có thể lây nhiễm HPV. Theo thống kê cứ 10 phụ nữ thì sẽ có 8 người nhiễm phải HPV ít nhất 1 lần trong đời. Do vậy UTCTC có thể xảy ra với bất kỳ ai.
Tuy nhiên không phải týp HPV nào cũng gây UTCTC, mà theo thống kê thì các týp gây ung thư phổ biến nhất trên toàn cầu là 5 týp 16, 18, 31, 33 và 45, thủ phạm chính của hơn 80% trường hợp UTCTC.
Khi người phụ nữ mắc phải HPV gây ung thư trong thời gian từ 6 đến 12 tháng, virus này sẽ gây ra những biến đổi bất thường ở cổ tử cung, nếu không được phát hiện kịp thời dẫn đến ung thư và tử vong.
Điều đáng lưu ý là hầu hết giai đoạn của bệnh từ khi nhiễm virus đến xuất hiện các tổn thương có thể mất nhiều năm nhưng lại diễn ra âm thầm và không xuất hiện triệu chứng để phụ nữ tự nhận biết được. Do vậy việc khám phụ khoa định kỳ để sàng lọc UTCTC là rất cần thiết đối với những chị em đã có quan hệ tình dục.
Đẩy lùi nguy cơ UTCTC không khó
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, việc kết hợp giữa chủng ngừa HPV và khám tầm soát thường qui là phương pháp đơn giản và hiệu quả nhất để phòng ngừa UTCTC. Hiện đã có vắc xin phòng ngừa những týp HPV gây ung thư phổ biến nhất được tiêm cho phụ nữ từ khoảng 10 đến 25 tuổi. Phụ nữ chưa hoặc đã có quan hệ tình dục đều có thể tiêm phòng bằng vắc xin.
Những phụ nữ đã có quan hệ tình dục cần lưu ý sau khi chủng ngừa vẫn duy trì khám phụ khoa và tầm soát ung thư cổ tử cung bằng phết tế bào cổ tử cung định kỳ (PAP smear) ít nhất 1 năm/ lần để phát hiện kịp thời và có giải pháp điều trị ở những giai đoạn sớm của bệnh. Việc chủng ngừa nên được tiến hành càng sớm càng tốt.
Phụ nữ có thể đến chủng ngừa tại các bệnh viện sản phụ khoa, trung tâm y tế dự phòng, viện Pasteur. Khi chủng ngừa và khám phụ khoa, chị em nên yêu cầu được tư vấn đầy đủ thông tin về các biện pháp phòng bệnh.
Ngoài ra cần đẩy mạnh công tác giáo dục cộng đồng và tư vấn phòng ngừa UTCTC với thông tin chuẩn xác để chị em phụ nữ hiều rõ về tác dụng phòng ngừa.
PGS, TS, BS, Vũ Thị Nhung
Chủ tịch Hội Phụ sản TPHCM
