Tạo dựng “văn hoá BHXH”
Thứ trưởng Lê Quân cho rằng, hiện có nhiều người lao động (NLĐ) chưa tạo được thói quen tham gia BHXH, đang chú trọng vào các nguồn tích lũy của bản thân nhiều hơn. BHXH tự nguyện hướng tới người không có quan hệ lao động, thu nhập thấp, công việc không ổn định nên thường lo những việc ngắn hạn hơn những việc dài hạn. Mặt khác, chính sách BHXH cũng chưa thực sự hấp dẫn, chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân.
Do đó, các bộ ngành sẽ hoàn thiện thể chế, đưa ra những gói BHXH tự nguyện phù hợp với nhu cầu của NLĐ trong từng giai đoạn phát triển kinh tế- xã hội; tăng cường năng lực của đội ngũ cán bộ để BHXH tự nguyện tiếp cận đến người dân gần hơn nữa; giải quyết tốt các chế độ chính sách, từ đó người dân hiểu hơn và chia sẻ hơn. Bên cạnh đó, vai trò, sự tham gia của chính quyền các cấp và hệ thống tổ chức chính trị-xã hội trong việc vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện rất quan trọng. “Phải đẩy mạnh tuyên truyền để người dân tham gia BHXH, dần dần tạo nên văn hóa BHXH”, ông Quân nói.
Cũng theo lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhiều NLĐ mất việc làm nên có xu hướng nhận BHXH một lần. Vì vậy, cần những giải pháp để giảm hiện tượng này, đảm bảo quyền lợi lâu dài cho NLĐ và gia đình họ. “Chúng tôi đã phối hợp với Tổng Liên đoàn LĐ Việt Nam, BHXH Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội tuyên truyền, vận động NLĐ không nên rút BHXH một lần. Về lâu dài, chúng ta phải tiến hành điều chỉnh chính sách nhằm tạo cơ chế tốt hơn để NLĐ không rút BHXH một lần. Cùng với đó, phát triển sổ BHXH điện tử để bỏ sổ giấy, giảm bớt hiện tượng mua bán các sổ BHXH giấy”, ông Quân chia sẻ.
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh chia sẻ, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, tới hết tháng 5, có gần tới 959.000 người bị chấm dứt hợp đồng lao động. Số LĐ này sẽ dừng tham gia BHXH bắt buộc, cơ BHXH xác định đây là đối tượng vấn động chính để họ tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
“Điều quan trọng phải giữ được tổng người tham gia BHXH không giảm. Còn người tham gia BHXH tự nguyện tăng nhưng BHXH bắt buộc lại giảm vẫn không hoàn thành mục tiêu”, ôn Ánh nói thêm.
Nghiên cứu gói BHXH tự nguyện ngắn hạn
Thứ trưởng Lê Quân đánh giá, dịch COVID-19 đã chứng minh vai trò quan trọng của BHXH trong đảm bảo chính sách an sinh của nhà nước, trong ổn định cuộc sống NLĐ và gia đình họ khi khó khăn mất việc làm.
Hiện Chính phủ đang triển khai gói an sinh hỗ trợ NLĐ bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, qua triển khai gói này, theo ông Quân, cần kết hợp tuyên truyền để phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện vì nhiều người được hỗ trợ là LĐ tự do, tiểu thương…
Theo lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH, năm 2020 là năm đầu tiên có Tháng vận động triển khai BHXH toàn dân. Qua đó, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, tiếp cận người dân và NLĐ để phát triển đối tượng tham gia BHXH; đẩy mạnh, nâng cao, tăng cường vai trò và ý thức trách nhiệm của DN trong việc tham gia BHXH cho NLĐ.
Bộ LĐ-TB&XH đã chỉ đạo Sở LĐ-TB&XH các địa phương phải tiến hành tổng rà soát về LĐ tự do và LĐ trong khối DN. Khi có cơ sở dữ liệu sẽ tiếp cận các đối tượng này, giúp NLĐ tham gia nhiều hơn vào chính sách BHXH. Bộ LĐ-TB&XH đang xây dựng và sẽ trình Thủ tướng ban hành gói BHXH tự nguyện ngắn hạn, linh hoạt hơn.
Theo BHXH Việt Nam, tới hết tháng 5 vừa qua, cơ quan này đã chi trả cho 558.418 người hưởng các chế độ bảo hiểm thất nghiệp (trong đó hưởng mới gần 300 nghìn người), với số tiền chi trả hơn 5.000 tỷ đồng.
Trong thời điểm hiện tại, trước tình hình dịch COVID-19 ở nước ta đã cơ bản được kiểm soát, bước vào giai đoạn bình thường mới, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH các địa phương tập trung huy động mọi nguồn lực để đạt được mục tiêu phát triển đối tượng tham gia BHYT, BHXH tự nguyện đã đặt ra cho năm 2020; tiếp tục ưu tiên cho việc bố trí kinh phí để đảm bảo đầy đủ, kịp thời quyền lợi cho người tham gia BHXH, BHYT, Bảo hiểm thất nghiệp…
Tính đến hết tháng 5/2020, tổng số người tham gia BHXH bắt buộc hơn 14 triệu người, BHXH tự nguyện trên 600 nghìn người (tăng 42 nghìn người so với tháng 04/2020, và tăng 26 nghìn người so với năm 2019).
