Trịnh Xuân Thanh đẩy trách nhiệm
Ngày 9/1, phiên tòa xét xử ông Đinh La Thăng và 21 đồng phạm bước sang ngày làm việc thứ hai. Tại toà, bị cáo Trịnh Xuân Thanh - nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Cty CP xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) thừa nhận tại thời điểm đó PVC chưa đủ điều kiện để thực hiện dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 và tình hình tài chính rất khó khăn…
Cụ thể, thẩm phán Trương Việt Toàn đặt câu hỏi: “PVC đang khó khăn tài chính lại được Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) giao những công trình thua lỗ, giờ thêm tổng thầu dự án vậy có khó khăn hơn hay không?”. Trịnh Xuân Thanh đáp: “Những Cty thua lỗ PVC được giao, họ thua lỗ vì năm 2009 - 2010 họ đầu tư vào bất động sản, khi kinh tế suy sụp thì họ lỗ nặng. Họ mua ở Nghệ An 20 - 30 triệu đồng/m nhưng lúc bán 10 triệu đồng/m...”.
Về hợp đồng EPC số 33 xây dựng dự án Thái Bình 2, Thanh khai: “Tại PVC, theo phân cấp, việc triển khai, kỹ thuật, tài chính thuộc trách nhiệm của ban giám đốc. Khi bị cáo được PVN giao dự án thì giao lại cho ban giám đốc hoàn thiện thủ tục ký hợp đồng 33. Bị cáo có khuyết điểm là ban giám đốc trình lên nội dung chính của hợp đồng thể hiện tiền 1,2 tỷ USD, bị cáo chỉ đọc nội dung chính, không đọc hợp đồng 33. Nếu bị cáo đọc sẽ không thiếu những điều quan trọng”.
Ngoài ra, Thanh chối bỏ trách nhiệm về khoản tiền tạm ứng bị chi sai mục đích. “Tất cả công văn xin tạm ứng của ban giám đốc không cần báo cáo, thông qua HĐQT theo điều lệ của PVC. Bị cáo không chỉ đạo về xin tạm ứng. Khoảng tháng 9/2011, bị cáo phát hiện ra chi sai tiền tạm ứng, bị cáo đã báo cáo tập đoàn vào cuối năm 2011 hoặc đầu 2012…” - Trịnh Xuân Thanh nói.
Cũng tại tòa, đại diện PVC đề nghị HĐXX tuyên các bị cáo trả lại số tiền bị quy kết chiếm đoạt. Tuy nhiên, do các bị cáo thành khẩn khai báo, đã khắc phục một phần hậu quả nên phía PVC đề nghị tòa giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo.
Chuyển tiền tham ô qua tài xế
Tiếp đến, tòa thẩm vấn về số tiền hơn 13 tỷ đồng tham ô tại Ban điều hành dự án Vũng Áng - Quảng Trạch (BĐH). Theo cáo trạng, Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đức Thuận - nguyên TGĐ PVC đã giao Nguyễn Anh Minh - nguyên Phó TGĐ PVC chỉ đạo Lương Văn Hòa - nguyên GĐ BĐH rút 13 tỷ đồng để chi tiêu cá nhân. Thực hiện chỉ đạo, Lương Văn Hòa đã ký 4 hợp đồng khống với Cty TNHH MTV Quỳnh Hoa để rút tiền hơn 13 tỷ đồng.
Tại toà, Lương Văn Hòa khai nhận đã chỉ đạo cấp dưới lập 4 hồ sơ khống để chuyển khoảng hơn 10 tỷ đồng về PVC thành nhiều lần. Các lần chuyển tiền đều do 3 đầu mối tiếp nhận là Nguyễn Anh Minh hoặc 2 tài khoản của 2 nữ nhân viên tại PVC. “Anh Minh nói đây là chỉ đạo của anh Thanh, anh Thuận và sẽ có cách hợp thức sau. Khi bị cáo chuyển khoảng 3 - 4 tỷ đồng, có xin ý kiến anh Minh thì bồi hoàn quỹ cho Cty thực hiện thế nào? Anh Minh nói vẽ cái gì ra mà làm, trên Cty anh sẽ lo” - bị cáo Hoà khai.
Bị cáo Đinh La Thăng tại tòa. Ảnh: Như Ý. Ông Hòa khai thêm, trong dịp Tết năm 2012 đã nhận điện thoại chỉ đạo từ Nguyễn Anh Minh, Trịnh Xuân Thanh nói phải lo “5 đồng” tức 5 tỷ đồng để tiêu Tết và ngoại giao. Nhân chứng Nguyễn Văn Kế (lái xe của PVC) xác nhận chở Hòa đi rút tiền tại hai ngân hàng vào ngày 13/1/2012. Theo lời ông Kế, Hòa chỉ đạo anh Kế đã giữ lại 1 tỷ đồng, còn số tiền chuyển cho Trịnh Xuân Thanh thông qua tài xế của ông Thanh. Cụ thể số tiền là bao nhiêu thì anh Kế không rõ, chỉ biết “kích cỡ to hơn túi kia 4 - 5 lần”.
Về việc này, Trịnh Xuân Thanh phủ nhận: “Không có chuyện bị cáo chỉ đạo bị cáo Minh chuyển tiền”. Khi được toà yêu cầu đối chất, Nguyễn Anh Minh cho biết Trịnh Xuân Thanh đã yêu cầu Minh chuyển 5 tỷ đồng để biếu Tết ngay tại phòng làm việc của Thanh. Ngoài ra, bị cáo Minh còn thông tin, từng nhìn thấy Trịnh Xuân Thanh lấy túi tiền ra và nói đó là tiền do bị cáo Hòa đưa.
Tuy nhiên, Trịnh Xuân Thanh phủ nhận tất cả lời khai trên, nói không nhận khoản tiền như vậy. Để làm rõ, tòa yêu cầu Lương Văn Hòa đối chất đồng thời công bố bút lục lời khai của lái xe riêng cho Trịnh Xuân Thanh. Lời khai cho thấy, lái xe của Thanh được lái xe của Minh gọi xuống, chuyển sang xe của Thanh một túi quà, bảo chuyển cho Thanh. Túi quà này ông Thanh đã cầm. Tuy vậy, Trịnh Xuân Thanh khẳng định không chỉ đạo rút hoặc nhận số tiền tham ô.
Bị cáo Đinh La Thăng nhận trách nhiệm do nóng vội
Khi Trịnh Xuân Thanh được cách ly, ông Đinh La Thăng - nguyên Chủ tịch HĐTV PVN lên bục khai báo về việc chọn PVC làm tổng thầu. Ông Thăng cho biết: “Thầu và liên doanh tổng thầu có những điểm khác nhau, đối với liên doanh tổng thầu vẫn do PVC làm chủ nhưng phần của nước ngoài thì do nước ngoài làm… việc chỉ định PVC là tổng thầu Thái Bình 2 là chủ trương đúng, có sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ” - bị cáo nói.
Ông Thăng cũng khẳng định không biết gì về hợp đồng EPC số 33. Tuy nhiên, bị cáo Vũ Hồng Chương - nguyên Trưởng BQLDA Thái Bình 2 lên đối chất, nói: “Cuộc họp tháng 3/2011, ông Thăng có chỉ đạo BQLDA rà soát lại hợp đồng đã ký, cần thiết ký lại hợp đồng với PVC. Cuộc họp sau đó, ông Thăng đề nghị tạm ứng 10% theo hợp đồng EPC số 33”.
Ông Chương cũng khẳng định có báo cáo về việc hợp đồng số 33 không đủ điều kiện để tạm ứng tiền nhưng không báo cáo trực tiếp ông Thăng. “Tuy nhiên, ông Thăng nói với tôi rằng, tuần sau các ông phải làm thế nào để chuyển tiền cho PVC… Bị cáo từng được ông Thăng mời lên làm việc, phàn nàn tại sao làm văn bản không chuyển tiền cho PVC. Bị cáo nói hợp đồng 33 không phù hợp nên đề nghị có hướng dẫn BQLDA thực hiện…”. Đáp lại lời khai này trước toà, ông Thăng nói rằng, tôn trọng ý kiến của ông Chương và không có ý kiến gì thêm.
Tuy vậy, ông Thăng thừa nhận trách nhiệm bản thân: “Có trách nhiệm người đứng đầu PVN cũng như dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2. Bị cáo nhìn lại dự án trong bối cảnh 10 năm trước, do sức ép nên bị cáo có lúc nóng vội, chỉ đạo nhanh, đốt cháy giai đoạn, bị cáo xin nhận trách nhiệm”.
Cũng trong chiều qua, luật sư Phan Trung Hoài đặt câu hỏi về kết quả điều hành PVN, ông Thăng trả lời trong thời gian ông làm chủ tịch PVN, tất cả chỉ tiêu, doanh thu, tăng trưởng vốn của tập đoàn này đều tăng gấp 3 - 7 lần… Không những thế còn tham gia bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển. “Tất nhiên còn vi phạm, tồn tại nhưng do bối cảnh, mong HĐXX xem xét vụ án trong bối cảnh 10 năm về trước để đánh giá toàn diện…”, ông Thăng nghẹn ngào.
Trước đó, ông Thăng khẳng định PVC đủ năng lực xây dựng dự án Thái Bình 2 với giá tiết kiệm. “Bị cáo xin Chính phủ nếu để bị cáo chỉ định thầu trong nước sẽ tiết kiệm được 100 triệu USD nếu không bị cáo xin từ chức và thực tế đã giảm được 100 triệu USD”, ông Thăng nói.
“Bản thân bị cáo luôn chỉ đạo bên dưới phải đảm bảo tiến độ, phải theo chỉ đạo của Chính phủ nhưng phải làm đúng quy định của pháp luật. Bị cáo nhận thấy triển khai dự án cách đây 10 năm, ngoài sai về quy trình thủ tục còn có sai phạm về nhận thức. Sai phạm có trách nhiệm của bị cáo với tư cách người đứng đầu. Với các anh em tham gia dự án, vì sự chỉ đạo quyết liệt của bị cáo dẫn đến không đủ thời gian vật chất để đảm bảo...”. Ông Đinh La Thăng nói về trách nhiệm của mình
Chiều 9/1, Nguyễn Xuân Sơn – nguyên Phó TGĐ PVN khẳng định tiền tạm ứng cho PVC thuộc tài khoản thanh toán. Các luật sư liền nêu câu hỏi với giám định viên tài chính về cách tính thiệt hại cho PVC và PVN trong sai phạm tại Thái Bình 2 là lãi suất tài khoản thanh toán hay tài khoản đầu tư? Về bản giám định, ông Thăng cho biết: “CQĐT có đưa cho tôi bản giám định của các cơ quan. Do thời gian rất gấp, cuối giờ mà quy định của T16 là không làm việc nữa nên bị cáo không có điều kiện đọc… phòng giam rất tối không thể nghiên cứu. Bị cáo đề nghị xác định lại giá trị thiệt hại của vụ án...”.
