Qua thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật đối với một số dự án đầu tư, xây dựng có liên quan đến Út “trọc” và Công ty Cổ phần phát triển Ðầu tư Thái Sơn Bộ Q.P, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã chuyển hồ sơ sang cơ quan Ðiều tra của Bộ Công an để điều tra, làm rõ...
Bán cổ phần không qua đấu giá
Theo kết luận của TTCP, năm 2009, Tổng công ty Thái Sơn, Bộ Quốc phòng (viết tắt là Tổng công ty Thái Sơn) có quyết định về việc góp vốn đầu tư bằng nguồn vốn tự có tại Công ty Thái Sơn Bộ Q.P trị giá 10,2 tỷ đồng, tương đương 51% vốn điều lệ. Trong đó, ủy quyền cho ông Đinh Ngọc Hệ (tức Út “trọc”), Phó Tổng Giám đốc đại diện quản lý 21% và ông Cung Đình Minh, Tổng Giám đốc quản lý 30% vốn điều lệ của Tổng Công ty Thái Sơn tại Công ty Thái Sơn Bộ Q.P nhưng không báo cáo và chưa có ý kiến chấp thuận bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
Đến năm 2013, Công ty Thái Sơn Bộ Q.P thay đổi đăng ký kinh doanh với nội dung tăng vốn điều lệ từ 20 tỷ đồng lên 120 tỷ đồng (năm 2016 các cổ đông mới góp đủ), số tiền tương ứng Tổng công ty Thái Sơn đăng ký góp vốn là 24 tỷ đồng. Song thực tế, đến thời điểm thanh tra, Tổng công ty Thái Sơn đã đăng ký góp vốn với tổng số tiền là 34,2 tỷ đồng nhưng không thực góp. “Việc làm này là vi phạm Luật Doanh nghiệp” - kết luận thanh tra xác định.
Sau đó, Chủ tịch Tổng Công ty Thái Sơn ra quyết định chuyển nhượng toàn bộ 51% cổ phần tại Công ty Thái Sơn cho bà Lê Thị Thảo với tổng giá trị 31,6 tỷ đồng theo hình thức chỉ định, không qua đấu giá công khai. TTCP cho rằng việc làm trên là vi phạm Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, nguy cơ thất thoát vốn của Nhà nước.
Giả mạo hồ sơ vay vốn, tham gia dự án BOT, BT
Mặt khác, qua kiểm tra hồ sơ, tài liệu hiện có của Công ty Thái Sơn Bộ Q.P, TTCP phát hiện công ty này có dấu hiệu giả mạo hồ sơ, tài liệu để vay vốn, tham gia dự thầu tại các dự án rồi chuyển nhượng thầu trái quy định để hưởng lợi.
Cụ thể, hầu hết các báo cáo tài chính từ khi thành lập năm 2009 - 2017 được sử dụng để kê khai quyết toán thuế hằng năm với các cơ quan Thuế của công ty này không được kiểm toán. Nhưng trong các hồ sơ xin vay vốn của Công ty Thái Sơn Bộ Q.P tại ngân hàng; hồ sơ tham gia liên danh nhà đầu tư các dự án BOT, BT (Cầu Việt Trì mới, Quốc lộ 20 đoạn Km123-Km268) và hồ sơ dự thầu một số gói thầu xây lắp thấy: các báo cáo tài chính có đóng dấu, ký xác nhận của một số công ty kiểm toán. Song qua xác minh, một số đơn vị tư vấn đã xác nhận: “không thực hiện kiểm toán các báo cáo tài chính của Công ty Thái Sơn Bộ Q.P”.
Tại các báo cáo tài chính “được cho là đã kiểm toán” để xin vay vốn, dự thầu đều phản ánh Công ty Thái Sơn Bộ Q.P có đủ năng lực; nhưng so với báo cáo tài chính để quyết toán thuế hàng năm có nhiều sai khác, không đúng thực tế, tình hình tài chính rất yếu kém, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu luôn âm, lỗ (năm 2015 lỗ 4,21 tỷ đồng; năm 2016 lỗ 5,975 tỷ đồng, năm 2017 lỗ 628 triệu đồng).
TTCP xác định: “Những việc làm trên của Công ty Thái Sơn Bộ Q.P, các đơn vị, cá nhân liên quan có dấu hiệu giả mạo hồ sơ, số liệu báo cáo tài chính trong việc xin vay vốn ngân hàng và tham gia dự thầu các dự án”.
Điển hình, Công ty Thái Sơn Bộ Q.P có dấu hiệu sử dụng các hóa đơn không có giá trị, báo cáo tài chính không chính xác về số liệu để vay vốn từ năm 2015 - 2017 tại BIDV Chi nhánh Bà Chiểu với tổng hạn mức tín dụng lên tới 1.050 tỷ đồng; lập hồ sơ giả (gồm: hồ sơ thiết kế, dự toán, bản nghiệm thu thanh toán, các hoá đơn GTGT tại công trình Tổng kho bia Sài Gòn) để rút vốn vay tại Ngân hàng BIDV Chi nhánh Thành Đô và Liên Việt PostBank Chi nhánh Sài Gòn với tổng số tiền là 305 tỷ đồng; chiếm dụng vốn tại ngân hàng LiênViệt PostBank Chi nhánh Chợ Lớn 187 tỷ đồng…
“Khai man” năng lực, bán thầu trục lợi
Theo hồ sơ tham gia dự thầu các dự án với vai trò là thành viên liên danh và nhà thầu xây lắp, Công ty Thái Sơn Bộ Q.P có kê khai về kinh nghiệm đã tham gia một số dự án với vai trò là nhà thầu, nhưng thực tế chỉ đứng tên, chưa trực tiếp thực hiện gói thầu, dự án nào. Sau khi trúng thầu, Công ty Thái Sơn Bộ Q.P đã chuyển nhượng lại cho các đơn vị khác thực hiện như: một số gói thầu tại các dự án BOT và BT (Cầu Việt Trì mới, Quốc lộ 20 đoạn Km 123-Km268) chủ yếu do Tổng công ty 319 và Cienco I thi công; các gói thầu xây lắp (tại sân bay Pleiku, sân bay Cam Ranh, tại Quảng Ninh, Long An, Hà Nội …) cũng được chuyển nhượng toàn bộ cho các nhà thầu phụ khác thực hiện thi công xây lắp.
Vẫn theo TTCP, tính đến ngày 31/12/2017, tổng số tiền Công ty Thái Sơn Bộ Q.P cho các cổ đông vay chưa thu hồi được là hơn 192 tỷ đồng. Tuy nhiên, các hợp đồng vay không nêu mục đích sử dụng tiền vay, tất cả các khoản vay đều được chi bằng tiền mặt.
Đáng chú ý, kèm theo mỗi hợp đồng vay đều có Biên bản họp Hội đồng quản trị hoặc Biên bản họp Đại hội cổ đông có tất cả các cổ đông cùng ký xác nhận thông qua, chấp thuận việc cho vay, trong đó, có chữ ký của ông Cung Đình Minh, Phó tổng giám đốc, nguyên đại diện vốn của Tổng công ty Thái Sơn tại Công ty Thái Sơn Bộ Q.P, qua kết quả làm việc với ông Cung Đình Minh, ông Minh đã xác nhận không tham gia cũng như không ký bất kỳ văn bản nào tại các cuộc họp Hội đồng quản trị về việc thông qua nội dung cho các cổ đông vay tiền như nêu trên, những việc làm trên của Công ty Thái Sơn Bộ Q.P có dấu hiệu giả mạo hồ sơ, tài liệu.
Từ kết quả thanh tra nêu trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm cá nhân có liên quan sai phạm. Đồng thời kiến nghị Bộ Quốc phòng tiếp nhận hồ sơ để xem xét, điều tra, xử lý theo quy định đối với các vi phạm trong việc góp, chuyển nhượng và quản lý vốn chủ sở hữu của Tổng công ty Thái Sơn tại Công ty Thái Sơn Bộ Q.P; Bộ Công an điều tra, làm rõ 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
4 vụ việc chuyển cơ quan điều tra gồm:
- Việc giả mạo hồ sơ, tài liệu như: Báo cáo tài chính, hồ sơ kê khai về máy móc thiết bị, nhân công, kinh nghiệm, hóa đơn GTGT… không đúng thực tế để tham gia dự thầu tại các dự án mà Công ty Thái Sơn Bộ Q.P đã trúng thầu với vai trò là nhà đầu tư và nhà thầu xây lắp.
-Việc thực hiện chuyển nhượng thầu sai quy định tại các dự án được lựa chọn, trúng thầu, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư của dự án, trong đó, có dấu hiệu thanh toán khống khối lượng tại gói thầu số 6 thuộc Dự án kéo dài và nâng cấp đường cất hạ cánh, đường lăn và sân đỗ máy bay - Cảng hàng không Pleiku.
-Việc vi phạm các quy định về vay vốn ngân hàng: kê khai, giả mạo hồ sơ về Báo cáo tài chính, năng lực, kinh nghiệm; sử dụng tài sản đảm bảo không đủ căn cứ pháp lý để vay vốn tại các ngân hàng.
-Dấu hiệu trốn thuế, Bảo hiểm: hạch toán thiếu doanh thu trên 135 tỷ đồng và không đóng bảo hiểm 205 triệu đồng.