Phải chăng đây là cách Bảo Ninh ăn mừng chiến thắng của đội tuyển Việt Nam tại SEA Games vừa qua? Bởi tác giả “Nỗi buồn chiến tranh” rất mê bóng đá, cổ vũ nhiệt tình cho U22 Việt Nam. Ông từng hứa hẹn, nếu U22 Việt Nam chiến thắng thì sẽ viết báo tết. Chẳng biết năm nay Bảo Ninh viết bao nhiêu bài báo tết song nhà văn khiến người yêu văn chương trong nước đứng ngồi không yên khi chịu công khai một phần trong cuốn tiểu thuyết mới.
Đã nhiều lần Bảo Ninh chia sẻ, đang viết một cuốn tiểu thuyết song chờ mãi vẫn không ai được thấy hình hài của nó. Không ít người đã cho rằng, sự thành công ngoài mong đợi của “Nỗi buồn chiến tranh” đã khiến Bảo Ninh bị áp lực, sợ tác phẩm ra đời sau bị so sánh không bằng tác phẩm trước nên ông không dám viết nữa. Bởi “Nỗi buồn chiến tranh” xuất bản lần đầu năm 1987, đến nay đã có tuổi đời 33 năm, “rinh” quá nhiều giải thưởng trong và ngoài nước.
Những năm gần đây, Bảo Ninh vẫn còn được hưởng “lộc” từ “Nỗi buồn chiến tranh”. Năm 2018, nhờ “Nỗi buồn chiến tranh” (đã được dịch sang tiếng Hàn), Bảo Ninh vinh dự nhận giải thưởng Văn học Châu Á tại Hàn Quốc. Khoảng vài năm trước, nhà văn nổi tiếng Trung Quốc Diêm Liên Khoa đã viết một bài phê bình, đánh giá rất cao “Nỗi buồn chiến tranh”: “Một tác phẩm cực hiếm của một nhà văn châu Á phương Đông, hiếm có trong những miêu tả, nhận thức, phê phán thẩm mĩ đối với chiến tranh, hiếm có trong những lý giải và tình yêu đối với con người, những suy tư về nhân tính, hiếm có cả trong biểu đạt nghệ thuật- một phương diện cá tính nhất, quan trọng nhất đối với một nhà văn” (bản dịch của TS.Bùi Thiên Thai- Viện Văn học)
 |
"Nỗi buồn chiến tranh" đã được xuất bản ở Hàn Quốc, Trung Quốc...
Có người so sánh ở Việt Nam, sự trông đợi tiểu thuyết mới của Bảo Ninh, sau “Nỗi buồn chiến tranh” không khác gì ở Mỹ, người ta chờ Harper Lee công bố tác phẩm mới, sau “Giết con chim nhại”.
Không giống Haper Lee, Bảo Ninh không phải một nhà văn ẩn dật, gặp ông không khó, song “moi” đươc một thông tin mới mẻ từ Bảo Ninh không dễ. Mỗi lần phỏng vấn Bảo Ninh, các nhà báo trong nước, ngoài nước đều muốn biết Bảo Ninh đang viết gì, bao giờ được đọc tiểu thuyết mới của ông. Nghe nói, năm 2018, một nhà văn, nhà báo Ấn Độ đã cất công sang tận Việt Nam mười ngày để gặp Bảo Ninh. Một trong những câu hỏi quan trọng được nhà văn, nhà báo Ấn Độ đặt ra với Bảo Ninh: “Sau “Nỗi buồn chiến tranh, cuốn tiểu thuyết thứ hai của ông là gì và bao giờ ông có thể công bố?”. Nhưng nhà báo nước ngoài chỉ nhận được cái nhún vai quen thuộc của Bảo Ninh, thay cho lời đáp.
Trong khi nhiều người hết hi vọng ở cuốn tiểu thuyết thứ hai của tác giả “Nỗi buồn chiến tranh” thì ông lại khiến độc giả và đồng nghiệp bất ngờ khi công bố một phần trong cuốn tiểu thuyết vẫn đang trong giai đoạn sửa chữa, ngay cả tên tác phẩm cũng chỉ là tạm đặt: “Đường về”. “Viết và đọc”, ấn phẩm của Nhà xuất bản Hội Nhà Văn (thuộc Hội Nhà văn Việt Nam) may mắn được Bảo Ninh “chọn mặt gửi vàng” để gửi đến bạn đọc một phần I (15.000 từ) trong tiểu thuyết mới của mình. Phần này kể về một người tù mới được trả tự do. “Đường về” liệu có tiếp tục khai thác đề tài chiến tranh hay không, phải chờ tác giả “tung” những phần sau mới rõ.
 |
Phần 1 của cuốn tiểu thuyết "Đường về" của Bảo Ninh được giới thiệu trang trọng ở ấn phẩm của NXB Hội Nhà văn.
Chưa thể đánh giá tiểu thuyết mới của Bảo Ninh vượt qua hay kém hơn “Nỗi buồn chiến tranh” khi nhà văn mới chỉ công bố phần I. Song chỉ cần Bảo Ninh chịu công bố, đã là một tín hiệu vui, gây phấn khích cho đồng nghiệp cũng như độc giả trong thời khắc tiễn biệt năm cũ, đón chào năm mới.
Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam đã “mất mùa” hai năm ở mảng thơ và văn xuôi. Không biết bao giờ Bảo Ninh mới chịu xuất bản “Đường về” để văn đàn Việt lại rộn ràng và giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam hết trống giải văn xuôi vì không tìm ra tác phẩm thực sự nổi bật?
"Nhá hàng" tiểu thuyết mới, Bảo Ninh xóa tan nghi ngờ "gác bút" 
