Các nữ du kích Củ Chi kể về ngày tháng chiến đấu khốc liệt nhưng cũng đầy lạc quan. (Ảnh: Trần Nguyễn Anh) |
Chị Lê Thị Sương là du kích của Trung đội nữ du kích Củ Chi (đơn vị đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang) nói rằng: “Trong chiến đấu chúng tôi không biết sợ kẻ thù nào, nhưng trong tình yêu thì ai cũng bẽn lẽn và ngượng ngùng, chỉ biết âm thầm chờ đợi suốt cả thời thanh xuân”.
Đội nữ du kích oai hùng trong lửa đạn
Chị Lê Thị Sương kể: Những năm 1960, Mỹ đổ quân vào miền Nam. Huyện Củ Chi thành lập Trung đội nữ du kích Củ Chi với tinh thần "Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh".
Lúc thành lập, đội chỉ có ba người là Đội trưởng Nguyễn Thị Nê, Chính trị viên Trần Thị Nhỡ và tôi. Chúng tôi đi các nơi kêu gọi chị em tham gia đội và chỉ thời gian ngắn đội đã có 20 người. Huyện đội cử anh Sáu Hùng sang huấn luyện, thao tác súng đạn, huấn luyện 32 điều tâm niệm của quân Giải Phóng. Chúng tôi tập bắn tỉa, chống càn, tập công kiên, tập kích, pháo kích…”
Trung đội du kích nữ Củ Chi sống trong địa đạo, ngay sát căn cứ của Mỹ đặt tại Đồng Dù.
Trang phục thì ai có gì mặc nấy, đa số là áo bà ba từ nhà đem đi. Súng ống ban đầu đa số là súng trường.
“Hoạt động đầu tiên của đội là dùng súng trường đi bắn tỉa. Chúng tôi ở rất gần địch, chỉ cần ho là nó đã nghe liền”.
Mỗi lần đánh, họ đi một tiểu đội 5-6 người, chia làm hai tổ. Thoắt ẩn thoắt hiện, đội nữ du kích Củ Chi lập nhiều chiến công và được tham gia nhiều trận đánh lớn, vô cùng ác liệt.
Bức ảnh lịch sử chụp Trung đội nữ du kích Củ Chi năm 1966. Chị Lê Thị Sương cầm súng bắn tỉa ngồi quay lưng. |
Lời thề chưa thấy mặt
Chuyện tình yêu của chị Sương do gia đình sắp đặt.
Chị Sương tủm tỉm: “Mẹ tôi và má chồng tôi là bạn thân với nhau. Hai bà hứa với nhau sau này làm thông gia. Mẹ tôi bảo tôi rằng phải giữ lấy lời, đừng thay đổi. Tôi theo sự sắp đặt của mẹ, chẳng dám yêu ai”.
Nhưng rồi… người con trai mà chị chờ đợi cứ đi mãi. Anh là bộ đội sư đoàn 9 chủ lực. Chị vẫn chờ anh, dù chưa một lần thấy mặt.
Chị Lê Thị Sương hiện sống trong ngôi nhà tình nghĩa tại Củ Chi (Ảnh: Trần Nguyễn Anh) |
Sau ngày 30/4/1975, đất nước thống nhất, chị vẫn không thấy anh về. Nhưng người nữ du kích Củ Chi vẫn chờ đợi, cứ tin rằng anh vẫn còn sống. Cuối cùng, người lính sư đoàn 9 đã về tìm chị, đúng như lời hứa với mẹ của anh ấy, đó là "hãy tìm về đất Củ Chi, tìm về đội nữ du kích".
Đến nay họ có 3 người con.
“Mỹ nhân kế”
Du kích Củ Chi có nhiều mũi hoạt động, trong đó có binh vận, bí mật thuyết phục địch hợp tác với quân giải phóng.
Chị Đỗ Thị Hồng là cô gái đẹp nhất làng. Chị được lựa chọn để làm công tác binh vận. Hễ có địch đổ xuống Củ Chi, chị sẽ đi ra, lân la để làm quen nắm tình hình.
Chị Hồng kể: “Tôi thường ăn mặc đẹp, đứng ở trước sân nhà. Thấy binh lính trẻ hành quân cười bắt chuyện thì tôi niềm nở bảo: Cuộc sống làng quê ở đây thích lắm các anh ạ. Anh nào thích làm nông dân thì cởi áo lính ở lại nhà với em”.
Thấy địch đang muốn càn vào chỗ quân ta đang ẩn náu, chị bảo với lính ngụy: “Em ở đây lâu nay em biết, chỗ đó nguy hiểm lắm, không chừng có lựu đạn cài. Dân làng chúng em không bao giờ vào chỗ đó. Các anh đừng vô đó nguy hiểm lắm anh ơi! Thích ăn gì em nấu cho mà ăn”.
Một lần Mỹ đổ quân chuẩn bị càn vào khu rừng gần làng, trong đó có nhiều thương binh ta. Chị Hồng ra làm binh vận, nghĩ cách làm sao địch không vào khu rừng ấy.
Chị Đỗ Thị Hồng kể về những lần mạo hiểm tiếp cận địch để đánh lạc hướng các mũi càn bằng "Mỹ nhân kế". (Ảnh: Trần Nguyễn Anh) |
Chị Hồng nói: “Thực sự thì nhiều anh lính thích tôi. Thậm chí sau 30/4/1975 còn có người tìm tôi, nhưng bà con bảo: Chồng cô ấy tập kết mới về đó. Thế là anh chàng si tình kia thôi không về tìm tôi nữa”.
Thật ra chẳng có “anh chồng tập kết” nào cả. Người chị Hồng thương là một anh lính đặc công mà chị vẫn thường dẫn đi trinh sát đồn địch. Chị kể: “Mọi người hùn vào, bảo: nó thương mày đó Hồng, mà nó hiền lắm”.
Chị Hồng bị kẻ chiêu hồi đầu hàng địch chỉ điểm nên chị bị bắt từ năm 1972 và ngồi tù cho đến ngày giải phóng. Những ngày tháng đó, chị không có tin tức gì về anh lính đặc công.
Khi đất nước hòa bình thống nhất, anh về lại đất thép Củ Chi tìm chị và chị cũng mới ra tù, họ nên duyên vợ chồng. Chồng chị là anh Nguyễn Văn Thọ, anh chàng đặc công hiền lành năm xưa - nay được phong Anh hùng Lực lượng vũ trang.
Vá áo cho anh
Nguyễn Thị Nga là nữ chiến sĩ thuộc Trung đội nữ du kích Củ Chi. Chị Nga kể: “Năm 1967, chúng tôi đánh mìn vào lúc Mỹ hành quân càn quét, làm chúng chết và bị thương mấy chục tên”. Chị lại kể: "Các em gái lúc đó còn trẻ lắm, chiến thắng thì nhảy cẫng lên trong hầm chiến đấu!".
"Năm 1968, Mậu Thân, Trung đội nữ du kích cùng bộ đội chủ lực tiến công vào huyện lỵ Củ Chi, bắt sống cả đồn địch", chị Nga nhớ lại.
Chị Nguyễn Thị Nga nhớ về những đồng đội của mình. Trong tấm ảnh, chị Nga là người ngồi ngoài cùng bên trái. (Ảnh: Trần Nguyễn Anh) |
Chị Nga nhớ mãi những ngày tháng vui vẻ: “Đơn vị tôi có hai đứa hay ca hát là Lan và Hà, bom nín rồi là chúng nó ca hát tùm lum. Bom B52 dội xuống, người lăn từ góc này qua góc kia trong hầm. Bom ngưng lại hát”.
Chị Nga lấy chồng là do Út Nhỡ - thủ trưởng đơn vị làm mai mối.
Chị biết anh sau một lần vá áo cho anh. Chính trị viên Út Nhỡ thấy chị vá áo cho bộ đội, nói vun vào: “Hai người đẹp đôi, nên đến với nhau”.
Chuyện tình người nữ anh hùng Bảy Nê
Chị Nguyễn Thị Nga nhớ mãi chuyện tình của nữ anh hùng Bảy Nê (Nguyễn Thị Nê), người thủ trưởng đơn vị Nữ du kích Củ Chi.
Chị Nga kể: “Bảy Nê như con trai, lúc nào cũng gọn gàng, bỏ áo vô thùng. Bà ấy không sợ ai, thấy giặc không ngán". Có anh cán bộ tên Thương, rất hiền.
Chị em trong đội mới bảo: “Chị Bảy thương anh đi”.
Anh kia cũng hỏi: “Em tên gì?”.
Bảy Nê đáp: “Nê anh”.
Tất cả chuyện của họ có vậy thôi.
Nữ anh hùng Nguyễn Thị Nê (ngoài cùng bên phải) |
Sau đó một thời gian, anh Thương bị thương, đưa vào bệnh xá. Bảy Nê nghe tin liền vào thăm, nhưng tới nơi anh đã hy sinh.
Chị Nga nhớ lại: “Anh Thương hy sinh, mọi người khiêng anh từ trạm xá về nhà anh ấy trên một chiếc võng. Một mình Bảy Nê khiêng một đầu, đi trước, không cho ai đụng vào. Còn lại phía sau thì mọi người cứ thay nhau mà khiêng. Quãng đường vòng vèo qua ruộng nương, cỡ 20 cây số, mà Bảy Nê không nói câu gì, cứ cặm cụi khiêng. Ai cũng lo, không biết Bảy Nê nghĩ gì và sẽ như thế nào đây? Nhưng rồi, chị ấy vẫn đứng vững và tiếp tục chỉ huy đơn vị chiến đấu”.
Nguyễn Thị Nê – người Trung đội trưởng đầu tiên của Trung đội nữ du kích Củ Chi hy sinh vào tháng 10/1969, khi cô chỉ mới 22 tuổi.
Tổ quốc ghi công
Cùng những thành tích chiến công, là niềm tự hào của những người phụ nữ thành đồng, Trung đội nữ Du kích Củ Chi cũng đã được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vào năm 2018.
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Đội trưởng của Trung đội nữ du kích Củ Chi - liệt sĩ Nguyễn Thị Nê đã được Đảng-Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vào ngày 30/8/1995.
Chị Lê Thị Sương bên những bức ảnh Trung đội nữ du kích Củ Chi nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang. (Ảnh: Trần Nguyễn Anh) |