Đình An Khánh được xây dựng từ thế kỷ 17 trên đất Thủ Thiêm, nằm ở bờ đông sông Sài Gòn. Đây là một ngôi đình cổ và rất đẹp của đất Sài Gòn – Gia Định xưa và được xem là nơi rất linh thiêng. Hiện đình An Khánh còn lưu giữ sắc phong thời Tự Đức vào năm 1832, nội dung: “Bình Dương huyện, Gia Định tỉnh, Tân Bình phủ, Bình Trị tổng, An Lợi xã, Trần Thống Quân Hà Quảng Thống sư, Danh lộc Trị thủy Bộ chi Thần, tước sắc Thần hoàng bổn cảnh”.
Người dân quanh đình trăm năm quần tụ, được biết đến với bến đò Thủ Thiêm, sau là bến phà Thủ Thiêm. Một vùng sông nước mênh mang với ruộng đồng trù phú thẳng cánh cò bay.
 |
Đình An Khánh mới được phục dựng. Ảnh: Nguyên Anh |
Khi đô thị mới Thủ Thiêm được xây dựng thì khu vực dân cư quanh đình thuộc diện giải tỏa trắng, người dân đều chuyển đi nơi khác.
Tôi còn nhớ mãi những ngày người dân Thủ Thiêm, quận 2 dù đã chuyển đi nơi ở mới vẫn tìm về đình cũ vào ngày hội làng để thắp một nén nhang. Khi ấy, ngôi đình là công trình cuối cùng còn sót lại giữa cỏ dại.
Rồi đến ngày đình cũng di dời. Những viên ngói, những thân cột được hạ xuống, đưa đến nơi xa.
Thật lạ, vào ngày cúng đình năm sau, tôi vẫn thấy một số người dân quay về thắp nhang trên mảnh sân đình cũ. Họ nói rằng: “Dù đi đâu, làm gì, chúng tôi cũng vẫn không quên công đức của thần thành hoàng đã xây dựng nên làng chúng tôi”.
Một lần, tôi đi viết bài và có gặp các cán bộ văn hóa cùng người dân, hỏi về số phận đình An Khánh. Mọi người nói: “Đình được hạ giải, hiện vẫn được bảo quản ở một nơi an toàn, chờ sau này dựng lại, nhưng chưa biết sau này đình sẽ dựng nơi đâu”.
Rồi một tin vui bất ngờ với rất nhiều người, đình An Khánh đã được phục dựng trên vị trí đất xưa, vị trí mà người ta nói là “ngàn vàng” không mua được của thành phố mới.
Ngày 28/4, các cơ quan chức năng của TPHCM làm lễ khánh thành đình An Khánh sau một năm phục dựng. Vị trí của đình nằm gần nền đất cũ, đặc biệt đình An Khánh được đặt sát Nhà hát Thủ Thiêm và nằm cạnh đại lộ lớn nhất ven sông của thành phố Thủ Đức, trở thành một trong những điểm nhấn quan trọng của thành phố mới.
Bác Hải, năm nay 80 tuổi, là người trông coi đình lâu năm. Đứng bên cạnh con ngựa cổ linh thiêng đặt trong chính điện, bác nói với tôi: “Ngựa thiêng nay về đình mới, không gì vui bằng”.
Bác Hải chỉ lên mái ngói, lên cột kèo, bảo: “Những vật liệu cổ của đình, cái gì còn dùng được đều sử dụng. Tất cả các linh khí đồ thờ của đình đều được giữ nguyên vẹn. Đó là điều dân chúng tôi mừng hơn cả”.
Từ sáng sớm tinh mơ, tôi đã nhìn thấy nhiều người tới đình An Khánh chờ đình mở cửa vào thắp hương. Anh bảo vệ thấy khách tới sớm quá, bèn gọi điện cho thủ từ đem chìa khóa lên.
Thành phố Thủ Đức có quyết định thành lập cuối năm 2020, tính đến nay chưa tròn 3 tuổi. Đình An Khánh được phục dựng, vốn có tuổi đời 300 năm, nhưng lại không thấy xuất hiện “khoảng cách thế hệ, khoảng cách lịch sử” nào cả. Người ta tìm về đình như tìm về quê hương cội nguồn của mình.
