Đó là vấn đề trọng tâm được lãnh đạo ngành y tế TPHCM nêu lên trong buổi họp mặt tri ân các thầy thuốc tiêu biểu trong hoạt động đào tạo nguồn nhân lực cho y tế vừa diễn ra tại TPHCM nhân kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2).
PGS.TS.BS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TPHCM cho biết: "Thành phố đã đạt được tỷ lệ 20 bác sĩ/vạn dân. Bên cạnh những thuận lợi, ngành y tế đang gặp thách thức không nhỏ trong công tác đào tạo nguồn nhân lực khi phải đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân tại thành phố và cả khu vực phía Nam về số lượng, chất lượng với đủ các loại hình nhân viên y tế".
 |
TPHCM đang thiếu hụt nghiêm trọng bác sĩ tổng quát vì hầu hết nhân sự sau khi tốt nghiệp đều định hướng chuyên khoa |
Một nghịch lý ngược đang tồn tại ở TPHCM hiện nay là sự chênh lệch quá lớn giữa bác sĩ chuyên khoa và bác sĩ thực hành tổng quát. Hầu hết các bác sĩ khi mới tốt nghiệp trong quá trình làm việc đều muốn trở thành bác sĩ chuyên khoa, số bác sĩ thực hành tổng quát, bác sĩ gia đình rất hạn chế.
“Với mô hình hình tháp ngược loại hình bác sĩ như hiện tại thì hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu tại y tế cơ sở sẽ còn gặp nhiều khó khăn khó có thể phát triển được. Tình trạng quá tải bệnh viện với bao hệ quả của nó sẽ còn tiếp diễn, những hệ quả này đã bộc lộ rõ trong giai đoạn bùng phát dịch COVID-19 thời gian qua” – PGS Tăng Chí Thượng nói.
Bên cạnh đó, còn nhiều loại hình nhân viên tế chưa được các trường đại học y khoa đào tạo hoặc đào tạo không đủ số lượng so với nhu cầu thực tế như: loại hình chuyên viên cấp cứu ngoài bệnh viện - Paramedic (đến nay Việt Nam vẫn chưa có trong danh mục đào tạo tại các trường y khoa), loại hình nhân viên y tế này rất cần để bổ sung cho mạng lưới cấp cứu 115 của thành phố; chuyên viên y tế công cộng tuy đã được các trường đào tạo nhưng số lượng còn ít chưa đáp ứng nhu cầu nhân lực y tế cho y tế cơ sở.
Chia sẻ về công tác đào tạo nhân lực y tế PGS.TS Nguyễn Thanh Hiệp, Hiệu trưởng trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch TPHCM cho rằng: “Ngành y tế được ví như con chim có 2 cánh một là: y tế chuyên sâu; hai là: y tế cơ sở. Nếu phát triển y tế chuyên sâu mà quên đi y tế cơ sở thì cả hệ thống không cất cánh lên được”.
 |
Phát triển y tế cơ sở là điều kiện quan trọng để chăm sóc sức khỏe cộng đồng tốt hơn |
Đại dịch vừa qua cho thấy, tuyến y tế cơ sở có những lỗ hổng lớn về mặt nhân sự cần phải khắc phục. Nhân viên y tế cơ sở ở TPHCM còn rất thấp 2,3 người/vạn dân, trong khi tại Hà Nội là 6/vạn dân, cả nước là 7,4 người/vạn dân. Hiện nay, trên 50% các trạm y tế tại TPHCM chưa có trưởng hoặc phó trạm. Khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại y tế cơ sở chưa tới 1%, trạm y tế đang thiếu thuốc, thiếu cơ chế hoạt động và phát triển. Do đó, tăng cường nguồn lực cho y tế cơ sở để tránh tình trạng thiếu nguồn nhân lực, thiếu nhân viên y tế.
Ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TPHCM đã tiếp thu ý kiến đóng góp của các thầy thuốc. Ông Mãi nhấn mạnh: “Đợt bùng phát dịch vừa qua, sự đóng góp cả công sức và tâm trí của các thầy thuốc đã giúp thành phố kiểm soát được dịch COVID-19, tạo động lực cho sự phát triển kinh tế, xã hội. Công tác đào tạo nhân lực của thành phố để đạt trình độ tiên tiến của thế giới là mục tiêu trước mắt và dài hạn. Mô hình đào tạo nhân lực của thành phố để đáp ứng nhu cầu thực tiễn là bài toán đặt ra và cần giải quyết. Thành phố sẽ chọn lựa các vấn đề, mô hình hay và bàn bạc để có những giải pháp và chiến lược phát triển trong thời gian tới”.
Quốc gia nào chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt thì ở đó chi phí y tế của quốc gia là cực thấp nhưng hiệu quả y tế cực cao. Y tế cơ sở là rất quan trọng không nên coi thường, đây là nơi quyết định nâng cao sức khỏe, tuổi thọ cho người dân. Tuy nhiên, với thực tế tại TPHCM trạm y tế đã là chiếc áo quá chật kìm hãm sự phát triển. Thành phố cần xây dựng trạm y tế làm trung tâm y tế cộng đồng để đảm nhiệm vai trò y tế, phát triển nguồn lực chăm sóc sức khỏe nhân dân tốt hơn. Giải quyết được y tế cộng đồng sẽ giúp TPHCM phát triển nhanh, nếu không làm sẽ loanh quanh mãi không thể phát triển được” – GS.TS Lê Hoàng Ninh, nguyên Viện trưởng Viện Y tế Công cộng TPHCM.
