Theo Phó Chủ tịch VAFI Nguyễn Hoàng Hải, trong 3 tháng qua, hệ thống giao dịch của Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HSX) thường xuyên diễn ra tình trạng đơ, nghẽn lệnh. Nhiều thời điểm nhà đầu tư không thể biết quan hệ cung cầu trong giao dịch hoặc không thể mua, bán chứng khoán…làm ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của nhà đầu tư và uy tín của thị trường chứng khoán Việt Nam với giới đầu tư quốc tế.
“Điều này thể hiện năng lực quản trị điều hành HSX rất yếu kém. Đã 20 năm vận hành hệ thống giao dịch hiện hành mà không làm chủ được công nghệ vận hành. Sự yếu kém này không phải bây giờ mới lộ rõ mà trong mấy năm qua đã có vài trường hợp nghiêm trọng bị sập sàn chứng khoán nhưng sau đó không có các giải pháp khắc phục hữu hiệu”, đại diện VAFI nhận định.
Theo VAFI, sự yếu kém năng lực quản trị HSX còn thể hiện ở việc Dự án làm hệ thống giao dịch mới triển khai từ 2012 nhưng đến nay vẫn chưa xong và không biết chắc chắn bao giờ mới hoàn thành. Nhiều hoạt động khác của HSX cũng rất yếu. Thể hiện qua khâu giám sát thị trường khi tình hàng kém chất lượng, thao túng chứng khoán ngày càng phát triển, tạo ra nhiều cổ phiếu rác, cổ phiếu lừa đảo.
Theo VAFI, tình trạng yếu kém trên là do công tác bổ nhiệm nhân sự một số chức danh chủ chốt trong ban điều hành HSX và Hội đồng quản trị không đạt yêu cầu.
Để Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam thật sự đổi mới và nâng tầm, VAFI đề xuất thuê nhân sự giỏi nước ngoài, những người đã có nhiều kinh nghiệm và thành tích trong quản lý vận hành các sở giao dịch nổi tiếng trên thế giời làm Tổng Giám đốc, Phó Tổng giám đốc phụ trách công nghệ thông tin, giám sát thị trường tại HSX.
“Việc tuyển chọn người giỏi và người nước ngoài vào các chức danh trên là thông lệ phổ biến trên thế giới. Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông, Singapore …nhiều giai đoạn đều thuê người nước ngoài quản lý. Việc thuê người nườc ngoài giỏi quản lý với chi phí không nhiều so với doanh thu hoạt động cùa HSX và đem lại lợi ích rất lớn cho thị trường chứng khoán Việt Nam. VAFI, các công ty chứng khoán, các nhà đầu tư nước ngoài sẵn sàng giúp Bộ Tài chính tìm kiếm và lựa chọn nhân sự nếu bộ yêu cầu”, VAFI đề xuất.
Cổ phần hóa Sở Giao dịch chứng khoán TH.CM
Một giải pháp khác cũng được VAFI đưa ra là nhanh chóng cổ phần hóa HSX và Tổng công ty Lưu ký chứng khoán để cho các đơn vị này có năng lực quản trị ngang tầm các nước trong khu vực. Giải pháp có thể thực hiện theo hướng lựa chọn một sở giao dịch chứng khoán nước ngoài có danh tiếng làm cổ đông chiến lược. Cổ đông nay sẽ có trách nhiệm chuyển giao công nghệ quản lý, đào tạo nhân sự.
Bước tiếp theo là để Sở giao dịch và Trung tâm lưu ký sau cổ phần hóa phải hoạt động công khai minh bạch như công ty niêm yết và phải độc lập, thực sự tách rời Bộ Tài chính và Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, chịu sự quản lý giám sát đặc biệt từ hai cơ quan nói trên.
“Luật Chứng khoán mới đã cho phép cổ phần hóa Sở giao dịch chứng khoán và Tổng công ty Lưu ký chứng khoán. Hy vọng Bộ Tài chính sẽ sớm tiến hành việc này để thị trường chứng khoán Việt Nam thực sự được nâng hạng”, VAFI nêu ý kiến.
