Đến xã Vinh Tân, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An hỏi nhà ông Tuyên hay kiện thì rất nhiều người biết. Khi tôi vào, thấy ông đang cùng một bạn già bên chiếc máy ghi âm, căng tai lắng nghe. Ông Tuyên dừng máy, bảo: “Lại thêm một vụ quan ăn đất bị bà con tố giác”.
Thiếu tá về hưu Phạm Đức Tuyên trở nên nổi tiếng về chống tham nhũng ở thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An kể từ khi vụ án sai phạm đất đai tại xã Vinh Tân bị đưa ra ánh sáng, một số cán bộ phải vào tù.
Hành lộ nan
Về nghỉ hưu ở xã Vinh Tân, người thiếu tá từng làm trưởng công an kinh tế thành phố Vinh này phát hiện hàng loạt sai phạm của cán bộ xã. Lúc đầu, ông lựa lời khuyên can, họ không nghe. Chẳng còn cách nào khác, ông Tuyên cùng đồng đội Nguyễn Hoàng Thiết nhảy vào cuộc đấu tranh có vẻ không cân sức với các quan xã.
“Chúng tôi phát hiện cán bộ xã Vinh Tân bán trái phép 143 lô đất nông nghiệp, diện tích lên tới 18.482 m2. Thủ đoạn ăn đất rất tinh vi, mượn tên người khác có đất liền kề với các thửa đất đang canh tác để nhập thửa rồi bán ngay. Cứ thế, gần 20.000 m2 đất bị phù phép biến thành đất thổ cư. Khi mánh lới này bị phát hiện, các sâu đất lại dựng hồ sơ giả để chiếm đất”.
Ông Tuyên đập tay xuống mặt bàn: “Như đám đất của anh Nguyễn Đức Hùng ở xóm Phúc Vinh. Từ thuở khai thiên lập địa chưa ai làm nhà ở đám đất đó. Thế mà chủ tịch xã dám dựng hồ sơ là đất anh Hùng có từ trước năm 1982, trong khi anh này mới sinh năm 1976. Như thế có khác gì chưa đầy sáu tuổi đã được cấp đất”.
 |
| Ông Tuyên (bên trái) và người bạn già đang bàn cách chống tham nhũng |
Ông kéo tôi vào buồng, lấy chiếc chìa khóa - vật bất ly thân - để mở chiếc tủ gỗ cũ kỹ. Những tập hồ sơ, tài liệu xếp trong tủ cao đến cả nửa mét. Ông khệ nệ bưng ra.
“Khoảng hơn 10 kg đấy. Đây là toàn bộ hồ sơ chứng cứ mà tôi tốn bao công sức tìm kiếm suốt hơn 10 năm trời. Toàn tài liệu thuộc dạng mật đấy. Nói thật, tôi quý những tài liệu này còn hơn cả mạng sống của mình”.
Bà Vân, vợ ông Tuyên, bảo: “Tôi vẫn nói đùa với ông ấy là nếu ông mất đi, tôi bán tập hồ sơ, tài liệu này cho cửa hàng giấy vụn cũng được mấy trăm nghìn. Nhưng riêng tiền photo, đánh máy từng này cũng mất mấy tháng lương thiếu tá rồi đấy”.
Những tố cáo về sai phạm đất đai của cán bộ xã Vinh Tân mà ông Phạm Đức Tuyên đưa cùng bằng chứng rõ ràng, khiến cuộc chiến bước vào giai đoạn nóng. Tố cáo năm năm nhưng tất cả vẫn rơi vào im lặng. Cho đến khi ông Tuyên thay đổi chiến thuật cung cấp hồ sơ cho báo chí để đưa lên công luận câu chuyện ăn đất thì chiến cuộc thay đổi.
Năm 2001, từ thông tin trên báo, Thủ tướng Phan Văn Khải có ý kiến, tỉnh Nghệ An tiến hành thanh tra ngay. Tỉnh có kết luận thanh tra, yêu cầu thu hồi đất về cho Nhà nước.
Thế nhưng, chẳng những các quan xã không làm theo mà còn ăn đất trắng trợn hơn. Cứ thế, hàng ngàn mét đất lần lượt bị biến thành tiền, chui vào túi quan tham.
Ông Tuyên chỉ ra danh sách đen chia chác đất công thành của riêng đó, gồm cả Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch xã Vinh Tân và nhiều cán bộ cấp dưới.
“Chức to thì ăn to, chức nhỏ ăn nhỏ. Họ chia chác hơn 12.000 m2 đất của xã, trong khi đó, nhiều gia đình nghèo, gia đình chính sách phải ở trong những diện tích chật chội. Đã thế, khi xin cấp sổ đỏ, cán bộ địa chính còn ngang nhiên đòi đủ 25 triệu mới cấp”.
Tuổi 80 và Tự Điếu
 Xã mời chúng tôi lên đối chất. Vừa bước vào phòng đã nghe những tiếng chửi bới tục tằn “Mẹ thằng già rỗi hơi”. Ông Bí thư Đảng ủy xã tuyên bố với chúng tôi: “Sẽ giải quyết bằng luật rừng”. Còn ông ủy viên đô thị đe dọa: “Anh em con cháu chúng tôi sẽ không để ông yên |
“Cụ ạ, cụ cao tuổi lại suốt ngày đi xe đạp, hay là để bọn con mua cho cụ cái xe máy”.
Ông gạt phăng “lời đề nghị khiếm nhã” của cán bộ xã đó: “Tui từng này tuổi rồi, xe máy chi cho mệt”.
Trong cuộc họp, một số lãnh đạo xã tìm mọi cách để kỷ luật Đảng, khai trừ thiếu tá Phạm Đức Tuyên ra khỏi Đảng với lý do. “chống phá, gây mất đoàn kết nội bộ”. Nhưng, điều đau lòng nhất của ông Tuyên và ông Thiết đến từ một cuộc đối chất do xã tổ chức.
“Xã mời chúng tôi lên đối chất. Vừa bước vào phòng đã nghe những tiếng chửi bới tục tằn “Mẹ thằng già rỗi hơi”. Ông Bí thư Đảng ủy xã tuyên bố với chúng tôi: “Sẽ giải quyết bằng luật rừng”. Còn ông ủy viên đô thị đe dọa: “Anh em con cháu chúng tôi sẽ không để ông yên”.
Nỗi đau hằn lên trên gương mặt già nua của ông Tuyên. “Tôi từng vào sinh ra tử, xông pha bom đạn ở chiến trường Điện Biên, chiến trường Lào và Campuchia mà không run sợ. Những lời hăm dọa không khiến tôi nhụt chí nhưng buồn. Tôi gần 60 năm tuổi Đảng rồi mà còn bị xúc phạm như thế".
Ông đưa cho tôi tấm thẻ Đảng của mình. Ông bảo, trong quá trình đấu tranh chống sâu đất, đôi khi đã photo tấm thẻ Đảng gửi kèm đơn tố cáo như một vật làm tin, để không bị nhầm lẫn với những kẻ chuyên nghề kiện thuê.
Trong khi cuộc chiến đang nóng bỏng, gia đình ông liên tục phải tiếp những vị khách không mời. Họ đến, đe dọa, chửi bới, họ đòi ông rút đơn tố cáo. Có trường hợp ông Tuyên phải gọi cảnh sát 113.
Một hôm trời nhá nhem tối, một thanh niên đưa cho ông phong thư rồi đi ngay. Mở ra: “Cho mày được chọn ngày giỗ trước rằm tháng Bảy”.
Đêm ấy, ông nằm mãi không ngủ được. Ông bật dậy, lấy giấy bút viết lời Tự Điếu. Tự Điếu để nhắn lại đôi lời tới các đồng chí, đồng đội và bà con, phòng khi có gì bất trắc vào một ngày trước rằm tháng Bảy. Nước mắt ông rơi trên trang giấy.
Phiên tòa xử vụ án tham nhũng ở xã Vinh Tân kết thúc. Án 9 đến 42 tháng tù giam được tuyên cho 10 cán bộ ăn đất của xã Vinh Tân, trong đó, Nguyễn Hồng Thái - nguyên Chủ tịch UBND xã Vinh Tân chịu 30 tháng tù giam...
Ông Tuyên lặng lẽ lên xe đạp đi về. Lần này, những vòng xe sao mà nhẹ tênh.
Giờ đây, ông lại bắt đầu lao vào một cuộc chiến chống tham nhũng khác. Vẫn là tham nhũng đất đai mà nhiều người tin tưởng gửi thông tin cho ông.
Kỳ 2: Bán bò, kêu oan cho đất, cho rừng.
