Đa dạng
Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ V do Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam phối hợp tổ chức, nhằm lựa chọn những cuốn sách có giá trị về nội dung và thẩm mỹ. Sau nhiều phiên họp và thảo luận, Hội đồng giải thưởng thống nhất danh sách đề cử trao giải năm nay gồm 26 cuốn sách, bộ sách. Tác phẩm được đề cử đa dạng lĩnh vực từ văn hóa, văn học thiếu nhi đến lịch sử, kinh tế, y học, chính trị, tôn giáo...Trong đó, FDI - Nhiệm vụ kép trong bối cảnh mới, Lịch sử đồng tiền Việt Nam là những tác phẩm nổi trội về kinh tế.
 |
Một số tác phẩm được đề cử giải thưởng Sách Quốc gia 2022 |
Hạng mục sách lịch sử, chính trị đáng chú ý có Hồ Chí Minh: Những bài viết và những cuộc tranh đấu (tác giả: Alain Ruscio, dịch giả: Nguyễn Đức Truyền) chứa đựng tư liệu về các nhân vật chính trị và các bài viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, bộ địa chí Hoàng Việt nhất thống dư địa chí (tác giả: Lê Quang Định; dịch giả: Phan Đăng) là bộ địa chí đầu tiên của triều Nguyễn.
Mảng văn hóa, văn học và sách dành cho thiếu nhi cũng có nhiều ứng viên sáng như: Cô bé nhìn mưa (Đặng Thị Hạnh), Nậm Ngặt mây trắng (Nguyễn Hùng Sơn), Con đường giải mã văn học trung đại Việt Nam (PGS.TS Nguyễn Đăng Na), Cà Nóng chu du Trường Sa (Bùi Tiểu Quyên)... Danh sách đề cử còn có tác phẩm thuộc các lĩnh vực y tế, khoa học, lịch sử, tâm lý… có giá trị khoa học và thực tiễn, mang tính ứng dụng cao.
Chất lượng cao, giá trị thật
PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương nhận định chất lượng của Giải thưởng Sách quốc gia ngày càng được đánh giá cao. Bởi tác phẩm được đề cử có chất lượng tốt được các ủy viên hội đồng thẩm định - đều là những học giả, những người đứng đầu các tổ chức học thuật, nghiên cứu chuyên ngành với kiến thức chuyên môn cao - chọn lựa kỹ càng. “Hội đồng giải thưởng có cách tổ chức khoa học, nghiêm túc và bài bản khiến tác phẩm được chọn đạt chất lượng tốt nhất có thể. Cách làm việc của hội đồng giải công phu do phân chia thành Hội đồng sơ khảo, chung khảo và Hội đồng giải thưởng với các chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực”, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ nói.
Viết một cuốn sách hoặc dịch một cuốn sách khá công phu, khi ấy không mấy ai nghĩ tới lấy giải thưởng. Đó đều là tình yêu, đam mê. Nhưng khi tham dự giải, phần thưởng cũng phải tương xứng để bù đắp sức lao động của họ. “Thế nên giá trị giải thưởng cũng nên ở mức cao, như vậy mới thực sự xứng đáng để động viên người làm sách”, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ nêu.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nói rằng giải thưởng Sách quốc gia là dịp để lan tỏa tri thức, giúp độc giả tiếp cận được các cuốn sách hay. “Uy tín của Giải thưởng Sách Quốc gia gần đây được nâng cao hơn. Nhiều độc giả, người sáng tác quan tâm hơn tới giải thưởng. Những năm gần đây, nhiều cuốn sách vừa có nội dung tốt vừa có hình thức đẹp được trao giải và có ảnh hưởng tới xã hội”, ông Nguyễn Quang Thiều nhận định.
Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho rằng các hội nghề nghiệp cần sát sao hơn khi chọn lựa, sàng lọc các tác phẩm tham gia. “Các nhà xuất bản có nhiệm vụ đề cử, giới thiệu những cuốn sách xuất sắc. Trước khi khởi động giải, Ban tổ chức phải truyền thông mạnh hơn để gợi mở cho các nhà xuất bản, hội nghề nghiệp có ý thức hơn. Hội nghề nghiệp quán xuyến mạnh mẽ, sát sao nữa để có những tác phẩm chất lượng đem dự thi”, ông Nguyễn Quang Thiều đề xuất.
Không bỏ sót tác phẩm chất lượng
Ông Hoàng Vĩnh Bảo - Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ V - nhận định mùa giải này các hội đồng sơ khảo, chung khảo tiếp tục tập hợp được các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành ở các lĩnh vực tham gia trực tiếp chấm giải. Việc thực hiện chấm giải của các thành viên hội đồng đảm bảo chặt chẽ, nghiêm túc đúng quy định.
“Tôi đề nghị các thành viên Hội đồng giải thưởng đề cao tinh thần trách nhiệm thẩm định, xem xét một cách kỹ lưỡng và có cách nhìn tổng thể để đảm bảo quyết định lựa chọn được những cuốn sách có chất lượng, có ảnh hưởng sâu rộng trong xã hội, không bỏ sót tác phẩm có chất lượng tốt”, ông Hoàng Vĩnh Bảo chia sẻ với Tiền Phong.
Nhận định sách văn học nghệ thuật là mảng sách có thể giúp lan tỏa văn hóa đọc mạnh nhất, có tác động đến xã hội tích cực nhất, tuy nhiên ông Hoàng Vĩnh Bảo cũng nói đây là mảng sách khó chấm chọn nhất. “Hy vọng các mùa giải tới, Hội Xuất bản Việt Nam sẽ xây dựng cơ chế phối hợp với các hội chuyên ngành, huy động các tổ chức, cá nhân gửi sách tham gia giải đảm bảo đa dạng các lĩnh vực”, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam nói.
Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy nhận xét, năm 2022 là năm thứ 5 thực hiện Giải thưởng Sách quốc gia nên quy trình xét ngày càng bài bản hơn, đảm bảo chặt chẽ, khách quan, minh bạch. “Các thành viên hội đồng có trách nhiệm trên nhiều lĩnh vực chuyên môn cùng trao đổi, thảo luận, đánh giá, nhận xét công khai, minh bạch... khẳng định uy tín của giải thưởng. Không phải lĩnh vực nào cũng có thể tìm được giải A, nhưng tác phẩm đạt giải chắc chắn có chất lượng, có giá trị thực sự”, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhận định. NGUYÊN KHÁNH
