"Đây là điều khó nói"
Ngày 11/6, trao đổi với Tiền Phong, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch UBCKNN cho biết, việc thị trường chứng khoán duy trì đà tăng mạnh và dài như thời gian qua đã và đang đặt ra nhiều thách thức, áp lực hơn cho cơ quan quản lý, thành viên thị trường.
Ông Sơn nói: “Sự cố của HoSE là điều không mong muốn, thị trường phát triển quá nhanh dẫn đến hệ thống quá tải. HoSE đã nỗ lực đảm bảo dịch vụ tốt nhất, nâng được năng lực hệ thống. Giá trị giao dịch bình quân năm 2020 đạt 7.000 tỷ đồng/phiên, không ai nghĩ tăng lên 30.000 tỷ đồng/ phiên như hiện nay.
Hệ thống giao dịch cũng như đường đi, con đường tự dưng hot quá, có bao nhiêu xe ô tô lao vào”.
Tối 10/6, Bộ Tài chính thông báo quyết định thanh tra hành chính HoSE. Lãnh đạo UBCKNN cho biết đã được Bộ Tài chính chỉ đạo, thực hiện tất cả giải pháp, kể cả giải pháp mạnh nhất để đảm bảo an toàn hệ thống, phải đưa bằng được hệ thống do FPT xây dựng vào sử dụng vào cuối tháng 6 hoặc đầu tháng 7.
Ông Sơn khẳng định, việc đảm bảo hệ thống giao dịch của HoSE vận hành an toàn, thông suốt là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của cơ quan quản lý.
Tuy nhiên khi phóng viên đề cập tới năng lực quản lý hệ thống, xử lý sự cố của HoSE, vị này từ chối bình luận và cho rằng "đây là điều khó nói".
Đề xuất thanh tra làm rõ việc lựa chọn nhà thầu của HoSE
Sau quyết định thanh tra đột xuất HoSE của Bộ Tài chính, VAFI đánh giá đây là việc làm cần thiết. Theo đó, VAFI kiến nghị một số nội dung quá trình thanh tra cần làm rõ.
Theo đó, Phó Chủ tịch VAFI Nguyễn Hoàng Hải có văn bản đề xuất gửi Bộ Tài chính, nêu những kiến nghị của hiệp hội về nội dung thanh tra HoSE. VAFI đề xuất thanh tra Bộ Tài chính tìm nguyên nhân, lý giải tại sao phần mềm giao dịch do Sở giao dịch chứng khoán Thái Lan đã qua 20 năm hoạt động, mà HoSE không thể làm chủ công nghệ vận hành? Ngoài ra, chất lượng nhà thầu thường xuyên bảo quản hệ thống giao dịch HOSE cũng cần được xem xét.
“Tại sao ban lãnh đạo HoSE không lựa chọn những đơn vị mạnh về công nghệ thông tin như FPT để làm nhà thầu bảo quản hệ thống giao dịch?”, đại diện VAFI đặt câu hỏi. Cũng trong văn bản gửi đến Bộ Tài chính, ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch VAFI kiến nghị thanh tra dự án làm phần mềm giao dịch mới được cung cấp bởi Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc.
VAFI tiếp tục đặt câu hỏi: “Tại sao HoSE không chọn những nhà thầu hàng đầu trong nước, có khả năng nhanh chóng giải quyết sự cố, mà lại lệ thuộc vào chuyên gia nước ngoài?”.
“Chúng ta cần phải biết rằng Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc, Thái Lan không phải là các doanh nghiệp chuyên về công nghệ thông tin. Họ có mảng IT và có chuyên gia IT giỏi, nhưng nhiệm vụ hàng đầu của bộ phận IT này là đảm bảo cho hệ thống của họ hoạt động trơn tru và thông suốt, nhất là trong tình hình COVID-19 hiện nay.
Sau cùng, khi có thời gian, họ mới làm các công việc phụ khác, cho nên bài học rút ra: Khi mua công nghệ phần mềm giao dịch nước ngoài, bộ phận IT sàn HoSE hay nhà thầu quản lý hệ thống phải làm chủ được công nghệ vận hành, phải biết sửa chữa các lỗi phát sinh”, đại diện VAFI kiến nghị.
“Cần phải tìm nguyên nhân tại sao dự án tiến hành chậm trễ, rồi giá trị dự án tăng lên so với ban đầu, nguyên nhân làm cho giá trị dự án tăng lên?
Xác định vai trò của nhà thầu phụ (Việt Nam) trong dự án này? Do ai lựa chọn? Chất lượng nhà thầu ra sao? Có khả năng làm chủ công nghệ vận hành hệ thống mới hay không”, đại diện VAFI nêu ý kiến.
