7 năm, trả hồ sơ điều tra 3 lần
Theo cáo trạng , ngày 17/12/2011, Công ty Ngọc Hưng do bị cáo Trần Thị Dung làm Giám đốc và ông Trương Huy Liệu làm Phó giám đốc nhập khẩu lô gỗ trắc từ Lào. Lô gỗ này được chở trong 13 xe, nhập cảnh tại cửa khẩu Lao Bảo (Quảng Trị), đã khai báo hải quan và đóng thuế hơn 3 tỷ đồng. Đến ngày 19/12/2011, Công ty TNHH Ngọc Hưng xuất nguyên lô gỗ (xếp vào 22 container) sang Hồng Kông (Trung Quốc), thông quan tại cảng Cửa Việt (Quảng Trị).
Khi lô hàng đang vận chuyển vào cảng Tiên Sa (Đà Nẵng), CA quận Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng) bắt 1 xe chở gỗ của Công ty Ngọc Hưng, phát hiện có dấu hiệu vi phạm trong lĩnh vực hải quan nên giao cho Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng xử lý. Ngày 6/4/2012, Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan khởi tố vụ án. Theo đó, Viện Sinh thái, Tài nguyên, Sinh vật giám định khối lượng lô gỗ là 614m3 bao gồm cả gỗ trắc và gỗ giáng hương, chênh lệch nhiều so tờ khai hải quan của Công ty Ngọc Hưng.
Vì vậy, VKS đề nghị truy tố các bị cáo Trương Huy Liệu và Trần Thị Dung về tội “buôn lậu”, các bị cáo Đỗ Lý Nhi (SN 1972, trú tại Đông Hà, Quảng Trị, nguyên cán bộ Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Cửa Việt), Lê Xuân Thành (SN 1962, trú tại Đông Hà, Quảng Trị, nguyên cán bộ Chi cục Hải quan khu thương mại quốc tế Lao Bảo) và Đỗ Danh Thắng (SN 1955, trú tại Hải Châu, TP Đà Nẵng, nguyên chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Đà Nẵng) về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Đại diện VKS cũng đề nghị mức án 12 - 14 năm tù cho bị cáo Trương Huy Liệu, 7 - 8 năm tù đối với bị cáo Trần Thị Dung và mức án 3 - 4 năm tù cho các bị cáo Đỗ Lý Nhi, Lê Xuân Thành, Đỗ Danh Thắng.
Vụ án xảy ra từ cuối năm 2011, đến nay đã kéo dài gần 7 năm. Khi chưa có phán quyết của tòa, ngày 10/1/2014, lô gỗ trắc vật chứng đã bị bán đấu giá với trị giá hơn 63 tỷ đồng. Trước đó, TAND TP Đà Nẵng đã 3 lần tuyên trả hồ sơ, điều tra bổ sung.
Không đủ căn cứ xác định các bị cáo buôn lậu gỗ trắc
Tuy nhiên, tại tòa, các bị cáo đều phủ nhận cáo trạng của VKS đưa ra. bị cáo Liệu và Dung cho rằng, Công ty Ngọc Hưng xuất, nhập khẩu số gỗ trên đầy đủ giấy tờ, thủ tục hợp pháp. Các bị cáo nguyên là cán bộ hải quan khẳng định đã thực hiện đúng nhiệm vụ, trách nhiệm.
Theo HĐXX, mặt hàng gỗ trắc và gỗ giáng hương đều không phải là mặt hàng cấm và Công ty Ngọc Hưng có đầy đủ giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu gỗ. Việc VKS cho rằng giấy tờ, thủ tục mua gỗ từ Lào là do bị cáo Liệu chỉ đạo làm giả là không đủ căn cứ. Lời khai của Trần Đình Quang (người làm công của bị cáo Liệu) khẳng định Liệu chỉ đạo làm giả giấy tờ, tuy nhiên, Quang tự tử và để lại di thư nói bị ép cung, bản gốc lời khai của Quang thất lạc nên không được xem là chứng cứ. Đại sứ quán Trung Quốc cũng có công hàm đề nghị trả lô gỗ nói trên cho Công ty East Well (Hong Kong, Trung Quốc) - đối tác xuất khẩu lô gỗ trên nên chưa đủ cơ sở để khẳng định Công ty Ngọc Hưng làm giả hồ sơ, giấy tờ xuất khẩu.
Tuy nhiên, theo HĐXX, trong lô gỗ thu giữ phát hiện 23,8m3 gỗ giáng hương (trị giá hơn 470 triệu đồng tại thời điểm bị bắt giữ) không có trong hồ sơ, giấy tờ xuất nhập khẩu, bởi vậy, bị cáo Liệu và Dung bị truy tố vì tội buôn lậu số gỗ này. Các bị cáo Nhi, Thành, Thắng là cán bộ hải quan nhưng trong quá trình kiểm tra không phát hiện thấy số gỗ giáng hương “lậu” nên phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Vì vậy, TAND TP Đà Nẵng tuyên phạt bị cáo Trương Huy Liệu 1 năm 16 ngày tù giam (vì bị cáo đã thi hành đủ trong thời gian tạm giam nên được thả tại tòa), bị cáo Trần Thị Dung bị tuyên phạt 9 tháng tù treo vì tội “buôn lậu”. Các bị cáo Đỗ Lý Nhi, Lê Xuân Thành lĩnh 9 tháng tù treo , Đỗ Danh Thắng lĩnh 6 tháng tù treo, cùng vì tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
HĐXX kiến nghị Bộ Công an và VKSND tối cao điều tra làm rõ việc ép cung Trần Đình Quan, làm rõ trách nhiệm của những người liên quan trong việc làm thất lạc tờ khai của Quang ngày 20/5/2013, kiến nghị Tổng cục Hải quan làm rõ việc bắt giữ tang vật là lô gỗ trắc nhưng không lập biên bản thu giữ ngay làm ảnh hưởng quá trình điều tra, đề nghị Cục điều tra VKSND tối cao khởi tố vụ án bán lô gỗ trắc tang vật dù đang trong thời gian xét xử vụ án.
Các bị cáo trong vụ án liên tục kêu oan nên Ban Dân nguyện (Ủy Ban Thường vụ Quốc hội) đã có ý kiến đề nghị nên xét xử sớm. Ngay chiều 23/8 khi tòa tuyên án, ông Hoàng Ðức Thắng, Trưởng Ðoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị cũng có mặt dự tòa.
