Không nên biến di sản thành sản phẩm để bán

Ông Hiệu Cờ phất cờ biểu tượng cho trận đánh với rất nhiều hoa giấy mà người địa phương quan niệm là lộc Thánh ban, nhiều điều linh thiêng. Ảnh: Nguyễn Văn Huy.

Kể từ ngày 17-11-2010, Hội Gióng chính thức ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của nhân loại, và là di sản thứ tư của Việt Nam được vinh danh, sau Nhã nhạc cung đình Huế, Không gian văn hóa cồng chiêng và Quan họ Bắc Ninh.

Điều mà nhiều nhà nghiên cứu quan tâm, đó là du lịch hóa Hội Gióng. Bà Lê Thị Minh Lý, Cục phó Cục Di sản Văn hóa chia sẻ: “Người đi lễ hội cần có nhận thức đầy đủ. Khi đó, họ sẽ tôn trọng người thực hành lễ hội, không vì nhiệt tình quá mà phá vỡ không gian thực hành lễ hội. Mặt khác cần làm cho cộng đồng cư dân đang thực hành lễ hội hiểu rằng, không nên biến di sản thành sản phẩm để bán, hay kéo theo một loạt dịch vụ không ăn nhập với không gian lễ hội”.

Hội Gióng là một trong số ít hội giữ được tính cộng đồng đặc sắc, ít chịu sự can thiệp của các cơ quan quản lí. Một trong những điều kiện để UNESCO công nhận Hội Gióng, đó là cam kết của cộng đồng và quốc gia về bảo tồn và phát huy di sản.

Chính vì thế, đại diện của Ủy ban Nhân dân TP. Hà Nội, Cục Di sản Văn hóa và Viện Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam đều khẳng định: Để cộng đồng thảo luận và tự quyết định cách thực hành hội. Phần tiền nhà nước đầu tư vào đâu cũng nên được cân nhắc, tránh làm hỏng di sản.

Thực tế, có nhiều gia đình chi đến 40 triệu đồng để thưởng thức Hội Gióng, họ không chờ đợi tiền hỗ trợ. Ngoài ra, Hội Gióng tuy là Di sản Văn hóa Phi vật thể, nhưng nằm trong không gian di sản vật thể cần được bảo tồn thận trọng: Giếng Mẫu, miếu Ban làng Đổng Viên cùng nhiều di tích liên quan đến Thánh Gióng ở các làng thuộc thành phố Hà Nội.