Tết xong cháu càng biếng ăn hơn, toàn ngậm không chịu ăn, thậm chí không thích uống sữa. Cháu ngày càng gầy. Xin bác sĩ tư vấn nên làm sao? (Phương).
Trả lời:
Chào bạn,
Biếng ăn hay gặp ở trẻ em, nhất là những cháu từ một tuổi đến hai tuổi. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, đặc biệt sau dịp lễ Tết, những đứa trẻ như thế càng trở nên biếng ăn hơn vì:
- Ngày Tết thời gian biểu có nhiều thay đổi, thực đơn của trẻ cũng khác, bé thức khuya, dậy sớm, lại hay ăn vặt với nhiều bánh kẹo, nước ngọt làm cho bụng luôn no ngang, không muốn ăn, dần dần dẫn đến tình trạng biếng ăn thật sự sau Tết. Bên cạnh đó trẻ được ăn nhiều loại thực phẩm lặp lại trong những ngày Tết dễ làm các em ngán ngẩm không thể ăn tiếp, cứ đưa thức ăn đến là bé lắc đầu né tránh.
- Bệnh lý: Mùa đông xuân khí hậu ẩm thấp các bệnh hô hấp dễ bùng phát. Thức ăn ngày Tết nếu không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm dẫn đến bệnh về đường tiêu hóa như ngộ độc thức ăn, tiêu chảy, nôn ói... Nhất là đối các bé sau một tuổi sức đề kháng từ sữa mẹ giảm, hệ miễn dịch trẻ đang phát triển làm bé dễ bị bệnh, biếng ăn, biếng chơi.
- Với những bé còn bú mẹ, thời điểm này mẹ nghỉ ở nhà nhưng bận rộn việc mua sắm, dọn dẹp, thăm viếng nên có thể cho bé bú theo thói quen, không theo giờ giấc, bú ngay trước bữa ăn. Đặc biệt sau khi trẻ được một tuổi, sữa mẹ thường ít vừa không cung cấp đủ năng lượng vừa làm trẻ chỉ no hơi, đến bữa ăn chính không muốn ăn, dần dần các em dễ bị biếng ăn, suy dinh dưỡng.
- Một số gia đình đi chơi nhiều, đi xa, sinh hoạt bị đảo lộn, làm trẻ mệt mỏi, ăn uống không ngon miệng.
Hiểu được một số nguyên nhân trên, cha mẹ sẽ biết cách khắc phục tình trạng biếng ăn, giúp trẻ khỏe mạnh ăn uống ngon miệng, mau lớn và thông minh hơn.
Trở lại trường hợp bé nhà mình cân nặng và chiều cao thấp hơn nhiều so với chuẩn bình thường theo lứa tuổi, có nguy cơ suy dinh dưỡng. Với tình trạng ăn uống như hiện tại, lo lắng của bạn là có cơ sở. Để giải quyết vấn đề này, bạn nên cho cháu đi khám dinh dưỡng sớm để kiểm tra sức khỏe. Nếu cần bác sĩ sẽ cho cháu bổ sung một số thuốc cần thiết để hổ trợ hệ tiêu hóa giúp bé ngon miệng, dù là thuốc bổ hay men tiêu hóa nhất thiết phải theo hướng dẫn của bác sĩ nhé.
Về chế độ ăn uống cơ bản cần chú ý cho cháu ăn đủ nhu cầu dinh dưỡng theo độ tuổi, đa dạng thực phẩm, ngày 3 bữa chính đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng, 3 bữa phụ ăn thêm sữa, sữa chua, trái cây, bánh flan, đậu hũ. Cụ thể, bé nhà mình cần thực phẩm nhóm bột đường khoảng 3 chén cơm mỗi ngày (một chén khoảng 55- 60 g gạo). Nhóm đạm khoảng 120 g thịt nạc hoặc 140-160 g thủy hải sản như cá, tôm, cua, lươn, ếch, hàu, đậu nành, trứng.
Mẹ nên linh hoạt thay đổi khẩu vị hàng ngày. 40 ml nhóm chất béo như dầu ăn hoặc mỡ. Chú ý cho bé ăn đủ rau, trái cây tươi khoảng 200 g mỗi ngày và uống ít nhất 500 ml sữa. Nên chọn sữa đặc trị dành cho trẻ biếng ăn, sữa giàu năng lượng để bổ sung đủ nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng giúp bé ăn ngon miệng hơn.
Lưu ý số lượng thức ăn không quan trọng bằng cách cho ăn, thay vì ép, dọa bé ăn, nên để cháu thoải mái ăn theo nhu cầu, đừng kéo dài bữa ăn quá 30 phút. Nếu bé ăn một lần không được nhiều thì chia khẩu phần ra nhiều bữa nhỏ. Cách 2 giờ trước bữa ăn chính không cho trẻ ăn uống đồ vặt để cháu có cảm giác đói sẽ ăn ngon miệng hơn, khi đó dù ăn ít cháu vẫn hấp thu tốt hơn là bị ép ăn. Nếu bữa ăn chính cháu dùng không hết khẩu phần, có thể tăng số lượng sữa trong ngày.
Chế biến thực phẩm nên cắt nhỏ, nấu mềm, tạo nhiều sắc màu tự nhiên, hình thù ngộ nghĩnh hấp dẫn. Cho cháu ăn cùng gia đình, cùng với trẻ khác để tạo cảm giác thích thú với bữa ăn là quan trọng nhất.
Bên cạnh đó cần cho cháu vận động phù hợp lứa tuổi, tắm nắng vào buổi sáng sớm để cung cấp đủ canxi và vitamin D giúp ăn ngon miệng hơn. Hãy tập cho cháu thói quen ngủ sớm, đủ giấc ít nhất 8 tiếng mỗi ngày, ngủ trước 22h... để giúp bé cao lớn hơn.
Thân ái.
Bác sĩ chuyên khoa 1 Hoàng Hồ Thống Nhất
