 |
Người Israel biểu tình ở Tel Aviv ngày 18/1 để đòi chính phủ đưa các con tin về nhà. (Ảnh: Getty) |
Trước đó, Israel tuyên bố mục tiêu của họ là tiêu diệt hoàn toàn Hamas. Tuy nhiên, sau 4 tháng tấn công vào Dải Gaza, Israel chưa loại bỏ được bất kỳ lãnh đạo cấp cao nhất nào của Hamas ở Dải Gaza và ước tính Hamas vẫn còn khoảng 70% lực lượng chiến đấu.
Dù đòi hỏi này sẽ cho phép các lãnh đạo hàng đầu của Hamas thoát ra an toàn khỏi Dải Gaza, nhưng việc họ rời đi sẽ làm suy yếu khả năng kiểm soát của Hamas đối với vùng đất này và Israel vẫn có thể tiếp tục theo dõi các mục tiêu quan trọng ở nước ngoài.
Nhiều lãnh đạo cấp cao của Hamas được tin là đang sống ở Doha, Qatar và thủ đô Beirut của Li-băng, cùng một số nơi khác ngoài lãnh thổ của người Palestine. Cuộc không kích của Israel đầu tháng này đã giết chết một chỉ huy hàng đầu của Hamas ở Beirut.
Đề xuất của Israel về việc các nhà lãnh đạo Hamas phải rời Dải Gaza dù khó có thể được Hamas chấp nhận, nhưng đã được đưa ra thảo luận trong một số cuộc đàm phán gần đây về thoả thuận ngừng bắn.
Đang có nhiều hoạt động ngoại giao để xúc tiến thoả thuận ngừng bắn dài hơn và giải phóng các con tin được cho là vẫn đang bị giữ ở Dải Gaza. Brett McGurk, quan chức hàng đầu của Nhà Trắng về Trung Đông, sẽ tới Ai Cập và Qatar trong tuần này để đàm phán thêm.
Các quan chức Mỹ và quốc tế nắm được tình hình cho biết, sự tham gia gần đây của Israel và Hamas vào tiến trình đàm phán là đáng khích lệ, nhưng có vẻ sẽ không sớm đạt được thoả thuận.
Áp lực đang đè nặng lên Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phải tìm ra giải pháp. Ông thừa nhận rằng việc đạt được “chiến thắng hoàn toàn” trước Hamas như ông tuyên bố sẽ còn một chặng đường dài nữa. Trong khi đó, sự giận dữ của dư luận Israel ngày càng gia tăng khi chính phủ không thể đưa hơn 100 con tin đang bị giam giữ ở Dải Gaza về nhà.
Aaron David Miller, thành viên cấp cao của Tổ chức Carnegie vì Hòa bình quốc tế, cho rằng việc Israel không đạt được mục tiêu quân sự ở Dải Gaza và việc không thể đưa tin con về nước dẫn đến tình huống Israel đòi các lãnh đạo Hamas rời khỏi Dải Gaza.
Đề xuất đó được quan chức tình báo hàng đầu của Israel đưa ra tại Warsaw vào tháng 12 vừa qua, khi ông gặp Giám đốc CIA Mỹ Bill Burns và Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman al Thani, người đóng vai trò trung gian giữa Israel với Hamas. Vấn đề sau đó được nhắc đến khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đến thủ đô Qatar đầu tháng này.
Trong cuộc gặp đó, ông Blinken được nghe Thủ tướng al Thani nói rằng ý tưởng của Israel “sẽ không bao giờ thành công”, một phần vì Hamas không tin Israel sẽ chấm dứt các hoạt động chống lại Hamas ở Dải Gaza dù lãnh đạo của họ rời đi.
Bộ Ngoại giao Mỹ, CIA và Văn phòng Thủ tướng Israel đều từ chối bình luận về thông tin này.
Mục tiêu hàng đầu
Dù không rõ trong các cuộc thảo luận kín đó Israel có nêu tên lãnh đạo Hamas nào mà họ muốn rời khỏi Dải Gaza hay không, nhưng mục tiêu hàng đầu của Israel được cho là Yahya Sinwar, người mang biệt danh “người chết biết đi”.
Sinwar từng bị giam suốt 2 thập kỷ trong nhà tù Israel. Các quan chức Israel và Mỹ tin rằng Sinwar có thể đang ẩn náu trong mạng lưới đường hầm sâu và rộng lớn bên dưới thành phố lớn thứ hai của Dải Gaza.
Những người thân tín và trợ lý thân cận nhất của Sinwar là Mohammed Deif, lãnh đạo vũ trang của Hamas, cùng với cấp phó là Marwan Issa.
Tháng trước, Israel thả truyền đơn xuống Dải Gaza để thông báo việc treo thưởng hàng trăm nghìn đô la Mỹ cho ai cung cấp thông tin về các lãnh đạo Hamas, trong đó có phần thưởng 400.000 USD cho thông tin về Sinwar.
Ofer Shelah, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh quốc gia Israel, cho biết: “Mục tiêu của Israel là loại Hamas khỏi vai trò lãnh đạo ở Dải Gaza”.
“Không có gì khác biệt nếu (Sinwar) chết hoặc rời đi. Nếu ông ta chết, ai đó có thể tiếp quản nhiều thứ theo cách tương tự. Nhưng nếu chúng tôi đưa tất cả con tin trở về và Sinwar rời đi, chắc chắn điều đó sẽ khiến hầu hết người dân Israel cảm thấy rằng chúng tôi đã thắng trong cuộc chiến”, Shelah nói.
Các quan chức Mỹ tin rằng rất khó có khả năng Sinwar và những người thân tín đồng ý rời Dải Gaza, mà họ thà chết để chiến đấu với kẻ thù không đội trời chung của mình.
Israel không giấu giếm ý định tiếp tục săn lùng các thủ lĩnh Hamas sau khi xung đột kết thúc.
Trong phát biểu đưa ra gần đây, ông Netanyahu cho biết ông đã “chỉ thị cho Mossad săn lùng những người đứng đầu Hamas dù họ ở đâu”. Ronen Bar, giám đốc cơ quan an ninh nội địa Shin Bet của Israel, tuyên bố sẽ “loại bỏ Hamas” trên toàn thế giới, dù phải mất nhiều năm.
“Mọi nơi: ở Gaza, Israel, Li-băng, Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar, mọi nơi”, ông Bar nói trong đoạn ghi âm được phát sóng vào đầu tháng 12 trên đài truyền hình Kan của Israel.
