Hơi sức đâu mà lo cho dân?

> Công nghệ nửa vời vì ham giá rẻ?

BQL Dự án Thủy điện 3 và Cty Thủy điện Sông Tranh 2 vắng mặt tại hội thảo.  Ảnh: Nguyễn Thành .

Đại diện chủ đầu tư (BQL Dự án Thủy điện 3) và Cty Thủy điện Sông Tranh 2 dù được mời nhưng không đến dự hội thảo về thủy điện nói chung và thủy điện Sông Tranh 2 nói riêng, tổ chức hôm 7-5 tại TP Tam Kỳ (Quảng Nam). 

Hội thảo Phát triển thủy điện bền vững: Bài học và các khuyến nghị do Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VRN) phối hợp Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam tổ chức với sự tham gia của nhiều chuyên gia hàng đầu về thủy điện, thủy lợi, Viện Vật lý địa cầu, các trường đại học cùng đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Quảng Bình, TT-Huế...

Trên cơ sở kết quả hội thảo, sẽ soạn ra một thông điệp phát triển thủy điện bền vững để gửi Quốc hội và các bộ ngành trung ương.

Ban tổ chức khẳng định đã gửi giấy mời đến BQL Dự án Thủy điện 3 và Cty Thủy điện Sông Tranh 2, mời cùng tham gia để có thông tin cần thiết đáp ứng sự quan tâm của dư luận. Tuy nhiên, các đơn vị này từ chối tham gia với lý do bận...họp.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My (tỉnh Quảng Nam), nói: “Đây không phải lần đầu BQL Dự án Thủy điện 3 và Cty Thủy điện Sông Tranh 2 có thái độ như vậy.

Trong các cuộc họp trước với UBND huyện, khi chất vấn BQL dự án về đập thủy điện Sông Tranh 2 thì họ bảo họ lo cho họ chưa hết còn hơi sức đâu lo cho người dân.

Điều này là không thể chấp nhận được, trong khi sự cố đập thủy điện Sông Tranh 2 cũng như động đất, tái định cư thủy điện đang là vấn đề khiến người dân hoang mang, chính quyền hết sức lo lắng”.

Tại hội thảo, chuyện thủy điện Sông Tranh 2 và công nghệ bê tông đầm lăn được áp dụng tại Việt Nam chưa có quy chuẩn chính thức khiến các chuyên gia, nhà khoa học hết sức quan tâm.

Thông tin công nghệ đập đầm lăn được áp dụng nửa vời, đặc biệt khi xây dựng đập Sông Tranh 2 (mượn tiêu chuẩn của Mỹ và Nga nhưng áp dụng tiêu chuẩn của Trung Quốc) khiến các chuyên gia, lãnh đạo địa phương ngỡ ngàng.

GS.TS Vũ Trọng Hồng, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam, nói: “Quy chuẩn thủy lợi thì có, quy chuẩn thủy điện đang soạn thảo. Bê tông đầm lăn ở nước ta chưa có quy chuẩn.

Luật Xây dựng quy định phải được Bộ Xây dựng đồng ý rồi mới làm. Nhưng Bộ Xây dựng không có ý kiến nên người ta phải mượn Hội đồng nghiệm thu Nhà nước để chấp nhận. Riêng về đập Sông Tranh 2, Bộ Công Thương không trả lời được, nghĩa là không ai chấp nhận nhưng cứ làm dẫn đến nhiều vấn đề về kỹ thuật”.

Tại hội thảo, ông Lê Phước Thanh, Chủ tịch UBND, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam, lo ngại: “Thủy điện gây ra những hậu quả vô cùng lớn cho tỉnh như hạn hán, lũ lụt, mất đất sản xuất, hệ sinh thái bị hủy diệt và ô nhiễm. Sự cố ở đập Sông Tranh 2 khiến chính quyền và nhân dân vô cùng lo lắng. Tôi trực tiếp vào hầm thì thấy lượng nước rò rỉ rất lớn chứ không giống như EVN báo cáo”.

Ông Thanh khẳng định, thủy điện nào còn gây lo ngại, tỉnh sẽ không cho tích nước và kiến nghị Trung ương không cho vận hành, đặc biệt là thủy điện Sông Tranh 2 đang có sự cố rò rỉ.

Ông Đinh Văn Thu, Phó chủ tịch tỉnh Quảng Nam, người được UBND tỉnh giao trách nhiệm giám sát việc khắc phục sự cố, cho biết: sự cố thủy điện Sông Tranh 2 cho thấy có nhiều vấn đề về thẩm định hồ sơ xây dựng, thi công, thiết kế và tư vấn.

Vì những sai sót đó, thủy điện và chính quyền phải có trách nhiệm với người dân. Chủ đầu tư, BQL dự án phải cùng phối hợp khắc phục triệt để. Tuy nhiên, việc BQL dự án và Cty Thủy điện Sông Tranh 2 không tham gia hội thảo để cùng lắng nghe, tiếp thu, giải đáp thắc mắc của địa phương và các nhà khoa học khiến thông tin không được đa chiều không làm rõ về công nghệ đầm lăn được áp dụng.

TS Đào Trọng Hưng, Ban tư vấn RVN, nói: “Hội thảo bàn về phát triển thủy điện nhưng đề tài Sông Tranh 2 là vấn đề đang được quan tâm vì có nhiều thông tin mới về công nghệ đầm lăn. Tiếc rằng, BQL Dự án thủy điện 3, Cty Thủy điện Sông Tranh 2 không tham gia nên ảnh hưởng đến việc phản biện khoa học về công nghệ và các vấn đề liên quan”.