Thưa vắng
Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu- Quốc Tử Giám (VM-QTG), đền Ngọc Sơn, nhà tù Hỏa Lò và hệ thống các di tích khác ở Hà Nội trải thảm đón khách từ 8/3. Thế nhưng không như mong đợi của các ban quản lý, lác đác mới thấy bóng du khách ra vào.
Vốn là một trong những di tích đón hàng chục triệu lượt khách mỗi năm, giờ chỉ vài chục khách đến tham quan Văn Miếu trong ngày. Ông Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa khoa học VM-QTG cho biết khi đại dịch ập đến, di tích hụt mất khoảng 80% du khách so với năm 2019. Đầu năm 2021, khách giảm sâu 90% để thực hiện phòng, chống dịch suốt dịp Tết Nguyên đán. Ông Lê Xuân Kiêu xác nhận Trung tâm cố gắng cầm cự, hiện chưa phải cắt giảm nhân sự.
“Tôi cho rằng tình trạng này còn kéo vài năm nữa, cho tới khi kinh tế khôi phục và khách quốc tế trở lại. Dù rất khó khăn nhưng chúng tôi cũng không thể ngồi chơi không được. Vừa qua Văn Miếu chủ động tranh thủ thời gian vắng khách để tập trung nghiên cứu, đào tạo tìm ra sản phẩm mới”, ông Kiêu nói.
Văn Miếu-Quốc Tử Giám lác đác vài du khách. Ảnh: Kỳ Sơn Cuộc thi Ký họa Văn Miếu vừa qua là một trong những hoạt động hâm nóng nhằm lôi kéo người dân và du khách. Các tác phẩm nổi bật được trưng bày tại Văn Miếu. Ông Kiêu cho biết, Trung tâm đang tính tới đưa tác phẩm chất lượng đạt giải cao trở thành quà tặng hoặc sản phẩm du lịch gắn với Văn Miếu. Tham vọng đưa Văn Miếu thành không gian sáng tạo, trung tâm hoạt động văn hóa vẫn là kế hoạch dài hơi, bởi với vị thế của di tích quốc gia đặc biệt, Trung tâm không thể tổ chức các sự kiện hay hoạt động quá úi xùi.
Vắng vẻ cũng là tình trạng chung ở Di tích quốc gia đặc biệt đền Ngọc Sơn và một số cụm di tích nổi tiếng ở khu phố cổ. Nhà tù Hỏa Lò sớm phun khử khuẩn và các biện pháp phòng dịch. Để tránh lây nhiễm dịch, BQL bố trí thiết bị thuyết minh tự động cho du khách.
Ông Nguyễn Doãn Văn, Trưởng Ban Quản lí Di tích Danh thắng Hà Nội phân tích, dù di tích mở cửa trở lại nhưng vì đã qua hết các dịp lễ tết nên lượng khách giảm tới hơn 70%. Đền Ngọc Sơn những ngày này cũng rất thưa vắng, BQL trông đợi đông dần lên khi cuối tuần này phố đi bộ hoạt động trở lại. “Tháng này nhân viên ở các di tích chưa có lương. Các đơn vị quản lý di tích ở Hà Nội hoạt động theo cơ chế tự chủ, không có khách đồng nghĩa không có nguồn thu để chi trả và duy trì hoạt động”, ông Nguyễn Doãn Văn nói.
Chùa Hương mở hội
Hết tháng Giêng chùa Hương mới chính thức mở hội. Ủy ban nhân dân huyện Mỹ Đức hôm 9/3 phát đi thông cáo về việc mở cửa trở lại phục vụ khách tham quan tại khu Di tích thắng cảnh Hương Sơn (chùa Hương). Chùa Hương đón khách từ 13/3 (tức Mùng 1 tháng Hai). Lãnh đạo huyện lên phương án chi tiết đảm bảo phòng chống dịch, đồng thời đề nghị du khách thực hiện quy định 5K khi trẩy hội chùa Hương.
Ngay sau hội nghị thông qua phương án đảm bảo công tác phòng, chống dịch COVID-19 tại khu Di tích thắng cảnh Hương Sơn mở cửa trở lại vào chiều 10/3, ông Nguyễn Bá Hiển, Trưởng BQL cho biết, Ban Tổ chức xác định đây là di tích có không gian rộng, khi mở cửa đón lượng lớn du khách ở Hà Nội và các tỉnh về tham quan lễ Phật thì nguy cơ cao xuất hiện dịch bệnh. Đón khách trở lại, huyện Mỹ Đức và QBL Di tích thắng cảnh Hương Sơn phải sẵn sàng kịch bản chi tiết.
“Tại ba cổng soát vé, chúng tôi thực hiện đo thân nhiệt, sát khuẩn và khai báo y tế theo đoàn. Chúng tôi cũng tăng cường truyên truyền để người dân có ý thức phòng dịch khi tham quan di tích và lễ chùa. Ban Tổ chức dán nhiều tờ thông báo phân bố khắp di tích để hướng dẫn khách quét mã QR và khai báo y tế qua điện thoại thông minh”, ông Hiển cho biết. Ban Tổ chức còn chuẩn bị cả loa cầm tay để nhắc nhở du khách tránh tập trung đông người tại các khu vực như bến xe, đền Trình, chùa Thiên Trù, ga cáp treo và động Hương Tích.
Lễ hội chùa Hương vốn cao điểm nhất vào tháng Giêng, tuy nhiên thời điểm này, Ban Tổ chức vẫn ước tính hai ngày cuối tuần mở cửa trở lại có thể đón 2-3 vạn du khách. Số lượng xuồng, đò của bà con nhân dân xã Hương Sơn có khoảng 4 nghìn chiếc và được thả xuống suối Yến theo đợt. “Bà con vừa đón khách vừa nghe ngóng, không thả xuồng đò ồ ạt nữa, bởi nếu vắng khách mà xuồng bỏ không thì còn phải chịu thêm chi phí trông coi nữa”, ông Hiển nói.
Khu Di tích thắng cảnh Hương Sơn chịu thất thu cả trăm tỷ đồng trong năm 2020 do COVID-19 bùng phát. Từ đầu năm 2021 tới nay, chùa Hương mới đón được khoảng 8 nghìn khách.
Rút ngắn thời gian hành lễ
Ban Tổ chức lễ hội chùa Hương cho biết, với khu vực Thiên Trù, động Hương Tích có thể tập trung đông người dân và du khách, sẽ có phương án bố trí lực lượng hướng dẫn du khách đảm bảo giãn cách, bố trí theo một chiều. “Chúng tôi rút ngắn thời gian lễ, thu xếp có người đón lễ bên trong, người trả lễ bên ngoài theo một chiều và ngay sau khi lễ xong”, ông Nguyễn Bá Hiển nêu.
