> Chàng thủ khoa và bài học ‘cần cù bù thông minh’
> Thủ khoa Ngoại thương và 'chiêu' tự học
Cường “đô la” nghèo nhất xã
Hay tin mình đậu thủ khoa Trường ĐH Sư phạm TPHCM với 28,5 điểm, Lê Minh Cường, học sinh Trường THPT tư thục Quốc Văn Sài Gòn lại tiếp tục quay về với ruộng lúa, rẫy mía để kiếm tiền. Được bạn bè trong lớp đặt cho biệt danh Cường “đô la”, thế nhưng gia đình của Cường thuộc diện nghèo nhất xã Phú Ngọc, huyện Định Quán (Đồng Nai).
Năm 4 tuổi, cha Cường mất vì bệnh ung thư phổi. Cái tivi là tài sản quý giá nhất trong nhà cũng phải bán đi để lo liệu bệnh tình. Bốn mẹ con Cường sống trong ngôi nhà lụp xụp cạnh rẫy mía. Cả nhà sống nhờ vào rẫy mía thuê lại của nông trường để canh tác. Ngay từ nhỏ, Cường đã cùng mẹ lên rẫy chặt mía. Ngoài giờ học, Cường còn đi câu cá, bắt cua mang ra chợ đổi lấy gạo. Nghỉ hè, Cường lại đi chăn dê thuê cho người trong ấp, kiếm tiền mua sách vở cho năm học mới.
Vất vả từ nhỏ, Cường nhận ra rằng chỉ có học thật giỏi mới mong thoát được cái nghèo. Không có tiền đi học mầm non, Cường nhờ các anh chị trong ấp dạy tập đọc, tập viết. Khi đến tuổi vào lớp 1, Cường không được nhận vào trường, vì chưa học qua mầm non. Thế nhưng, khi thấy Cường đọc viết lưu loát hơn nhiều bạn bè trang lứa, hiệu trưởng đã nhận Cường vào học lớp 1.
 |
| Cường (phải) còn là bí thư Đoàn năng nổ. Ảnh: Q.M. |
Năm lớp 9, Lê Minh Cường đoạt giải nhất kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh môn Toán. Hội Khuyến học huyện Định Quán đề xuất Cường nhận học bổng toàn phần của Trường THPT tư thục Quốc Văn Sài Gòn (quận Tân Phú, TPHCM). Cô Nguyễn Thị Mai, mẹ Cường kể: “Lúc đó Cường cũng đậu vào trường chuyên Lương Thế Vinh tỉnh Đồng Nai. Nếu cháu học trường chuyên thì lại phải lên Biên Hòa, thuê phòng trọ, tốn kém tiền bạc. Vậy là cháu quyết định học trường tư thục”.
| “Có những lúc trong nhà hết tiền, Cường phải nghỉ học để đi làm thuê . Thầy cô trong trường đều cảm thông với hoàn cảnh của em nên đều tạo điều kiện cho em đi học thêm và tự học ở nhà”. Cô Vũ Thị Gấm, giáo viên Trường THCS La Ngà Định Quán, Đồng Nai |
Lúc đó, anh Cường đang làm công nhân may, chị gái đang đi học, mẹ Cường cũng đã già yếu vẫn phải ngày ngày lên rẫy chặt mía. Không muốn gia đình gánh thêm khó khăn, Cường lựa chọn lên Sài Gòn theo học, vì được miễn học phí và lo ăn ở trong suốt ba năm học. Lên TPHCM theo học tại Trường tư thục Quốc Văn Sài Gòn. Năm lớp 11, Cường đoạt giải nhất môn Toán kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố dành cho học sinh lớp 12. Kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố năm sau, Cường lại đạt danh hiệu thủ khoa môn Toán và giải nhất môn Vật lý.
Lê Minh Cường đỗ thủ khoa trường ĐH Sư phạm với các môn toán: 9,75; lý: 9; hóa: 9,5. Đối với Cường, môi trường học tập, kiến thức thầy cô dạy là rất quan trọng, nhưng tự bản thân nỗ lực, đào sâu nghiên cứu là điều quyết định cho sự học của mỗi người. Sau hôm thi đại học xong, Cường lại về quê phụ mẹ gặt lúa. Mẹ Cường năm nay đã gần 60 tuổi vẫn làm thuê rẫy mía cho nông trường gần nhà. Nhà Cường chỉ có một sào ruộng, đàn gà và hai con heo. “Em cố gặt cho xong ruộng lúa của nhà rồi đi gặt thuê, chăn dê thuê cho người trong ấp, kiếm tiền lên thành phố học đại học”, Cường nói.
Sẽ làm thêm trang trải cuộc sống
Thủ khoa Học viện Bưu Chính Viễn thông (khu vực phía Bắc) năm nay thuộc về Bùi Chí Hướng (học sinh Trường THPT Cổ Loa, Đông Anh, Hà Nội), mồ côi cả cha lẫn mẹ. Sống dựa vào nguồn thu duy nhất là trợ cấp gia đình liệt sỹ 1,1 triệu đồng/tháng của bà nội, Hướng vừa lo sắp tới lấy ai chăm sóc bà nội và lấy đâu ra tiền để nhập học.
Ngôi nhà hai tầng của bà cháu Hướng nằm trong ngõ nhỏ của thôn Tiên Hội, xã Đông Hội, huyện Đông Anh, Hà Nội. Bà Đặng Thị Tuất, bà nội của Hướng bảo: “Khi trước, bố mẹ thằng Hướng vay mượn nhiều nơi để xây nhà này. Vừa xây xong thì lần lượt mất. Nhiều nợ nần chưa trả xong”.
Năm Hướng học lớp chín, mẹ qua đời vì ung thư tụy. Hai năm sau, bố mất vì ung thư phổi. Lúc bố mẹ còn sống, gia đình Hướng bảy người sống bằng nghề nông với tám sào ruộng, đu đủ, nuôi thêm lợn gà. Bố mẹ mất, ba chị ở xa, hai bà cháu Hướng sống dựa vào đồng lương trợ cấp mẹ liệt sỹ của bà Tuất, được 1,1 triệu đồng/tháng. Bà lão 80 tuổi nói: “Không cấy gặt được, phải cơm chợ nước sông. Có tiền trợ cấp là tôi mua gạo ngay. Còn đồng nào thì rau dưa qua ngày. Tháng nào hết tiền tháng ấy”.
Cô Ngô Bích Ngọc, giáo viên chủ nhiệm của Hướng, kể: “Hướng là trường hợp đặc biệt của lớp. Chẳng những nhà trường miễn học phí, thầy Lê Văn Chung, phó hiệu trưởng còn hỗ trợ thêm cho Hướng một phần”.
Ngày Hướng đi thi đại học, một mình em bắt xe buýt lên chỗ trọ của chị gái. Bà không có tiền, anh chị em, họ hàng, người năm chục, người một trăm đưa em làm lộ phí. Khi bố mẹ mất, kỳ đầu năm lớp 11, Hướng học hành sa sút nhưng sau đó phải tự vực dậy. Ôn thi đại học, nhờ chị gái cả hỗ trợ, Hướng đi học thêm ba môn, tuần sáu buổi. Kết quả ba môn của em là Toán 8,5; Lý 9; Hóa 9,5, thủ khoa của Học viện Bưu chính Viễn thông.
Hướng cũng thi thêm khối B, Đại học Y Hà Nội, đạt 24,5 điểm.
Bà nội của Hướng trong một lần đang thắp hương, bà bị ngã, vết thương lành nhưng một bên tay giờ khó cử động. “Bà tuổi cao, một mình ở nhà, em không yên tâm, nhất là lúc trái nắng trở trời” - Hướng nói.
Từ hôm biết cháu đỗ, bà Tuất cũng lo lắng không kém. Mấy hôm nay bà cứ hỏi Hướng, xuống Hà Nội học như thế thì học phí ra sao, ăn ở có tốn kém không. Hướng cho hay, em sẽ ở trọ cùng với chị gái, sau đó kiếm việc làm thêm để trang trải cuộc sống.
